Weeën in de nacht

Ervaringen van een vroedvrouw

[p. 46]

19 Diep gevoel van emancipatie

Een goede bevalling, die op een attente en liefdevolle manier wordt begeleid, versterkt op een diep, niet-rationeel niveau het zelfbeeld van degene die bevalt. In die zin werkt een systeem waarin vrouwen de bevalling zoveel mogelijk ‘zelf doen’ emanciperend. Vaak hoor je vrouwen vlak na de bevalling zeggen: ‘Nu ik dit heb gedaan, kan ik alles aan!’ Of: ‘Omdat ik tijdens de bevalling zo op mezelf was teruggeworpen, heb ik in één klap geleerd om op mezelf te vertrouwen.’ Ter illustratie het verhaal van Eleonora, die ongewild op haar 43e zwanger werd. Ze had nooit naar kinderen verlangd. Haar carrière was tot dusver flitsend verlopen. Ze had werkelijk alles bereikt wat je als vrouw in de ‘mannenwereld’ maar kunt bereiken. Ze was professor op de universiteit, had een paar bestsellers geschreven en bekleedde daarnaast nog belangrijke nevenfuncties in tal van beleidsbepalende commissies. En dan ineens dit, totaal onverwacht! Ze kwam meermalen totaal vertwijfeld op mijn spreekuur, niet wetend of ze nu blij of verdrietig moest zijn. Ze werkte harder dan ooit en wilde na de bevalling ook weer zo snel mogelijk aan het werk. In de bevalling had ze al helemaal geen zin. Deze nuchtere tante wilde het liefst zo snel mogelijk bevallen in het ziekenhuis, mét pijnbestrijding. En tijdens een van de zwangerschapscontroles vroeg ze ons wat wij toch in hemelsnaam met dat water hadden? Onder de douche of in bad, mét weeën, dat leek haar werkelijk een volstrekt belachelijke vertoning! Ze wenste verder geen discussie. Ik beloofde Eleonora dat we haar wensen zouden respecteren.

[p. 47]

Gaandeweg de zwangerschap veranderde haar houding. Ze deed een cursus, kwam op de voorlichtingsavond en tijdens de laatste controle opperde ze: ‘Nou, dat eerste stukje van de ontsluiting wil ik desnoods nog wel thuis doen, en ach, die pijnstilling kan op het einde ook nog wel.’

Haar bevalling kwam traag op gang. Ze vond het ontzettend moeilijk om zelfs maar één enkele keer haar hoofd vol kwetterende gedachten te verlaten en zich over te geven aan de weeën, aan haar lichaam. Toen ze dat uiteindelijk wel voor elkaar kreeg, ging de bevalling ongelofelijk snel. Ze wilde absoluut thuisblijven en hup, dan toch maar in dat verdomde bad! Nadat ze volledig was ontsloten, had ze binnen een uur een prachtige zoon in haar armen.

Zes weken later kwam Eleonora bij mij op het spreekuur voor de nacontrole. Ineens zat daar een heel andere vrouw, met in de ene arm haar zoon aan de borst en in de andere arm een grote bos rozen. Toen ik vroeg hoe ze op alles terugkeek begon ze te stralen en stak van wal: ‘Ik heb jarenlang geknokt en me waargemaakt in de ambitieuze mannenwereld. Toch heeft het me altijd aan iets essentieels ontbroken. Nu ik bevallen ben weet ik dat pas. Op een heel diep niveau was ik toch altijd onzeker van mezelf. Nu is er iets heel fundamenteels veranderd. Ik kan er rationeel gezien absoluut mijn vinger niet op leggen, maar op een lichamelijk, intuïtief niveau ervaar ik een nieuw, onbekend vertrouwen, waardoor ik zeker weet dat alles gemakkelijker zal worden.’ Het is alleen al vanwege dit soort ervaringen van cruciaal belang dat we in Nederland blijven vasthouden aan het verloskundige systeem waarin vrouwen tijdens de zwangerschap en de bevalling zoveel mogelijk zélf keuzes kunnen maken en zélf het heft in eigen handen kunnen nemen. Een systeem waarin vrouwen een persoonlijke band met hun verloskundigen opbouwen. Verloskundigen moeten daarom tijdens de zwangerschap en de bevalling alle tijd en aandacht hebben en niet meer dan zestig tot zeventig bevallingen per jaar hoeven doen om een goed inkomen te verwerven.