Weeën in de nacht

Ervaringen van een vroedvrouw

[p. 57]

26 Moeilijke momenten

Tijdens de gehele bevalling is er natuurlijk de normale onzekerheid die nu eenmaal bij het leven hoort, maar die zich tijdens een bevalling toespitst. Gaat alles goed, is het geen mongooltje, zal er straks een gezond kind geboren worden? Als verloskundige voel je dat de ouders alle hoop op jou hebben gevestigd. Toch hebben verloskundigen, net als barende vrouwen, tijdens een bevalling ook allerlei tegengestelde emoties. Van diepe rust tot hoge spanning, van verwachtingsvolle hoop tot berusting, van oplettende afwachting tot intense euforie. Voor de ouders ben jij de rots in de branding, hun baken. Jij moet het zeggen, jij hebt de leiding. Wanneer je zegt ‘we blijven thuis’, dan blijven ze. Als je besluit om naar het ziekenhuis te vertrekken, dan gebeurt dat ook.

Als verloskundige moet je de enorme pijn en de heftigheid waarmee een bevalling gepaard gaat, goed kunnen inschatten en ook kunnen verduren. De ijzingwekkendste schreeuwen moet je kunnen weerstaan. Je moet je er niet door in de luren laten leggen en altijd blijven herkennen wat normaal is en wat niet. Voortdurend je voelhoorns uitsteken: is dit pluis of niet pluis? Soms is het even hel op aarde. Bijvoorbeeld als een vrouw moet overgeven en tegelijkertijd wordt overvallen door diarree. Maar ook op zulke momenten overtuig je de omstanders ervan dat het

[p. 58]

er allemaal bij hoort. Je loodst de barende vrouw als het ware langs de klippen van de pijn en de ellende de veilige haven in. Dan, als de climax in zicht komt, neemt de pijn zelfs nog iets toe en dient de persdrang zich aan. Het persen kan soms wel twee uur duren, maar je moet als verloskundige het vertrouwen blijven uitstralen dat het opschiet. Jij houdt het hoofd koel, tot het moment van de ontlading, tot de euforie, de uitgelaten blijdschap en de champagne.

Maar eerlijk is eerlijk, tijdens die uren die aan de climax voorafgaan, zijn er altijd momenten waarop je even twijfelt en onzeker wordt. Waarom heb ik dit vak in hemelsnaam gekozen?, denk je dan. De angst kan je ineens aanvliegen. Zijn de harttonen nog oké? Kan ze het nog wel aan? Lukt het nog wel om haar over die drempel van de pijn heen te brengen? Moet ze niet toch naar het ziekenhuis voor pijnstilling? En altijd die afweging: is dit nog bekrachtigend of is dit te uitputtend? Gaat ze over haar eigen grenzen of kan ze nog oneindig veel aan?

Soms kan die spanning je zelfs even te veel worden. Maar de angst en de stress van de verloskundige zijn op dat moment taboe. Je houdt ze voor jezelf, want niemand is ermee gebaat. Ook onder vakgenoten wordt er weinig over deze herkenbare emoties gesproken, terwijl toch iedere verloskundige er zo nu en dan door wordt overvallen. Als je er toch met verloskundigen over praat, blijkt dat bijna iedereen tijdens een bevalling, bewust of onbewust, eigen rituelen hanteert om die emoties de baas te blijven.

Mijn vaste ritueel bij zo'n beetje iedere bevalling is het op een bepaalde manier klaarzetten van de spullen die ik bij een bevalling nodig heb: de baarkruk, de verlostas links, mijn instrumenten rechts en achter mij de twee onafscheidelijke emmers: één voor het afval en één voor de vuile was. Zodra ik zo zit, met alle vaste attributen op hun vaste plek, voel ik mij rustig.

Soms, als het spannend is, ga ik op mijn knieën voor de vrouw op de grond zitten en buig ik met mijn hoofd voorover, bijna tot op de grond. Het is niet meer dan mijn ritueel. Misschien buig ik voor wat er nu

[p. 59]

eenmaal staat te gebeuren, los van mijn inbreng. Per slot van rekening doe je als verloskundige alles wat je moet doen, alles wat je kunt, maar daarna moet je het overgeven. Misschien is het ook wel een buiging uit respect voor de baarmoeder, ik weet het eigenlijk niet. Hoe dan ook, het helpt en het brengt me altijd weer volledig tot rust. Het is een manier om met angst om te gaan in een situatie waar je dingen moet overlaten aan een natuurlijk proces. Heel soms kan een baby, zonder aanwijsbare reden, onverwachts besluiten om ermee op te houden en weet niemand waarom. Soms ook gaat een baby direct na de bevalling dood vanwege een afwijking die niet met het leven verenigbaar is. Ook dat hoort bij het leven en daar moet je als verloskundige emotioneel op voorbereid zijn.