Friesche lusthof
(1966-1967)–Jan Jansz. Starter[p. 264] | |
Kluchtigh t'samen-Gesang van dry personagien.aant.
Knelis Ioosten, een half-backen Vrijer.
Lysje Flepkovs, syn Vryster, een deurtrapt Meysje. Griet Kaecks, een Waerdinne.* Stemme: Pekelharings. Ofte, Pots hondert tausent Slapferment.aant.
Knelis
1
Iae wel het moet sint felten doen, dat ick niet aen de Meyd1
Ken raecken, daer myn hart, myn sin, myn siel, myn lyf op leyd,2
Ick hebse nu gevryd wel thien of twalef dagen,
En sy en wil geen ia noch seggen tot myn vragen.
5
En is dat niet de plaegh? Ick vraeght iou allegaer,
Wy gingen gister avongd uyt kuijeren met melkaer,
Ick vraeghden of sy wou my tot haer man verkiesen?
Neen, sey sy, Vaer: ick sou daer aen te veul verliesen.8
Dus meugh jy na een aere Meyd (verstaeje dat wel) gaen,9
10
Want siet; ick seg iou eens voor al, jy staet my gans niet aen,
Iy bent een kalen Duyvel, iou goed is door de billen,11
Dus al wou ick iou schoon, myn Moer en sou niet willen.12
Wel (seyden ick) myn soete kynd, hoe spreeck jy doch dus fel?
Een duysend gulden, of een ding, sal my geworden wel,14
15
Wanneer ick maer een reys aen 't Hylicken kan komen:15
Dus, o myn soete schaep! wilt daer niet eens van dromen.
Iae wel, summi summarum, sy gaffer al niet om,17
| |
[p. 265] | |
En nochtans moet ick maken dat ick weer by haer kom,
En of ick dan al schoon by haer eens kom te raken,19
20
So seyd sy: wegh Ian Hen, jy meught my niet vermaken.
Iae wel, wat dunckt iou kijeren, en soumen niet wel sot21
Haest worden alsmen so van't Meysken word bespot?
En siet, ick kan 't niet laten, ick moetse nochtans vrijen,
Al sou ick schoon om haer thien duysend dooden lijen.
25
Want s' is so kraftigh mooy, so mooy, dat 't niet en lyckt,25
O kijeren saegh jy eens hoe dat haer backus pryckt!26
En gaet sy over straet, haer lieve leden trillen,
Och denck ick dan, maer moer, wat hebje een mooije elle-boogh!
En dan begin ick my inwendigh te verblijen,
30
En denck, hoe sullen wy noch eens te samen vlijen!
Lysjen uyt
Wat staen ick lang te praten: ick wil voort nae haer gaen,
Maer beyd, wat hoor ick ginder? beget daer komt sy aen.32
Hoe siet sy dus bedroeft? wat of haer vreughd bedwingt?
Ick wed sy ons terstond een treurigh Liedtjen singt,
35
Ick wil my hier soo lang wat voegen gaen in 't duyster,35
En singt sy dan wat aerdigs, ick wed ick dat beluyster.
Stem: Courante Serbande, Fol: 89.aant.
Lysjen
Geen liefde, geen trouwe, geen deughde nochte eer,
Vindmen nu by de loose longmans meer,
Sy seggen veel wonders, sy klagen van groote smart,39
40
Sy noemen ons Meesterssen van haer hart,40
Sy noemen ons al haer geneughd,
Iae de Voedsterssen van haer Ieughd,42
Sy noemen ons haer leven: maer
Och! och! sy dencken 't niet een hayr.44
| |
[p. 266] | |
2.
45
Sy prysen, sy loven ons tot den Hemel toe,
Wy syn so schoon, sy weten 't selfs nau hoe.
Ons oogen syn helder, ons voorhoofd hoogh en wit,
Ons hayr is geel al is 't so swart als git,48
Sy noemen ons al te gelyck
50
Gratieus, eerbaer, en deughden-ryck,
Iae duysend dingen meer daer by,
Maer ach! 't is al flickflooijery.
3.
Ick heb een Vrijer die Knelis Ioosten hiet:
Hy vryd my vaeck so hittigh dat hy swiet,54
55
Het is een Iongman, soo treftigh van gelaet55
Dat hy de rest al veer te boven gaet:
Syn wesen staet soo stemmigh staegh,
Gelyck een Dorp-sot alle daegh,
Het vrijen weet hy op syn duym,
60
En hy sou niet lachen om een pruym.60
4.
Hy sal hier wel komen dewyl ick noch wander hier,61
Want dat plach soo te wesen syn manier:
Hy schynd my te minnen, maer ick acht hy met my spot,
En ach! ick ben al heel op hem versot,
65
Syn bruyn oogen, syn mooije mond65
Heeft myn ionck hart al heel doorwond.
O Knelis Ioosten! lieve Vaer!67
Had ick iou in myn armen maer.
Stemme: Pots honderd tausent slapferment, &c.aant.
Knelis
Hoe nu myn soete Suyckermond? hoe benje dus bedruckt?
| |
[p. 267] | |
Lysjen
70
Om dat myn saeck in 't minste my niet nae myn sin geluckt.
Knelis
Tut, tut, nu laet iou schreijen, kom, kom myn soete dier,71
Laet ons eens gaen nae buyten, wat doen wy langer hier?
Daer sulle wy om soete melck, en room met suycker dincken,
En daer de klare koele wyn uyt groote roemers drincken.
75
Ha, ha, wat dunckt u daer af? dat sal verseker wesen75
Sock in iou lieve borsten, en dat sal iou genesen.76
Lysjen
Hoe soud' ick met u uytgaen, ick ben doch niet gekleed?
Ick heb geen kraegh, geen schorteldoeck, geen huyf, noch niet een beet:78
En sagen dat de Meysjes, sy souwen met my gecken,
80
Maer wilje na myn wachten, ick salse aen gaen trecken.80
Knelis
Och ia myn eygen hartjen, al duerden 't noch so lang.
Lysjen
Wel aen dan Knelis Ioosten, siet daer myn Vaer dat 's gang:82
Knelis
Neen, neen myn lief, also niet, wy moesten so niet scheijen.
Lysjen
Wat wilje van myn hebben? Knelis. Een kus most iou geleijen.
Lysjen
85
Een kus, dat 's een kleyn principael, al waerter acht of thien85
Knelis
Wel aen myn hart, myn ingewant, myn lyf het sal geschie'n,
Och! och! hoe smaeckt my dat! och ick moet noch een reys.
| |
[p. 268] | |
Lysjen in, doch blyft after de deur staen luysteren.
Nu mallert, nu adieu, adieu. Knelis. Wat het sy blancker vleys!
Hoe sal ick (hoop ick) daer noch eens op sitten pruyssen!89
90
Maer beyd, hoe sal ick dat doch met een abelheytjen kuyssen?90
Ick moet my eens bedencken: ha! 'k heb my al bedacht,
Wy gane flus na buyten toe, dan is sy in myn macht.92
Daer sal ick dan een kanne wyn met suyker doen bereijen.
En dan sal ick haer na de mond soo soet weten te vleijen
95
Dat sy my sal bescheyd doen op 't geen ick haer toe-drinck,95
Ick wed sy kryght haer korntje vol al eer sy daer op dinckt.96
Stemme: D' Engelsche fa la la, la la la, &c.
Want suyckerde wyn loopt soetjes in,97
Fa la la, la la la, la la la leyne,
En dat is de Meysjes recht na haer sin,
100
Fa la la, la la la, la la la leyne.
Lysje singt achter de deur staende.
Lysje
Hy meend my te loeren met de wyn,102
Fa la la, etc.
Maer ick wed hy sal self eerst droncken syn,
Fa la la, etc.
105
Die andere iaeghd, staet selve niet stil,
Fa la la, etc.
Dat sal hy bemercken, doch niet met syn wil.
Lysje: uyt
Fa la la, etc.
| |
[p. 269] | |
Stemme: Ick ben tot Amsterdam gewesen, hu, hu.
Knel.
Wel soete hartje, benje daer weerom?
110
Laet ons gaen kuijeren met melkaer,
kom, kom,
Ick sal u brengen op een goeden oort
Daer wy vrolick sinne.113
Lysje.
Wel aen myn Vaer, kom gane wy dan voort,
Griet.
Wel wie raest so voor myn deuren? Kn. Ick klop:
Griet.
Neen: ick most iou naem eerst weten
Eer ick u laet inne.
Knel.
120
Knelis Ioosten ben ick geheeten.
'k Wed wy komen binne.
Griet.
Wel Knelis Ioosten, benje daer? welkom,
Wat hadje garen lieve vaer? Kn.: Goe Mom,123
Suyckerde wyn en leckere bancketten,124
125
Fa la la, etc.
Griet in:
Wel ick sal 't hier datelyck gaen setten,
Fa la la, etc.
Lysje.
Nu Knelis maeckt het niet te grof, stil, stil,
| |
[p. 270] | |
Knel.
Hoe? macher niet een soentjen of met wil?129
130
O jy bent sucken soeten soeten sackje!130
Fa la la, etc.
Griet.
Knelis Ioosten, als 't iou gelieft sit an,
135
Ick heb iou nou na lust gerieft: Kn.: Wel dan135
Hartje Barents, soete Butterdoosje,
Fa la la, etc.
Sit wat by, komt eet en drinckt een poosje,
Fa la la, etc.
Stem: La Picarde, &c.aant.
Knel.
140
Myn toeverlaet, myn vreughd,
Myn troost en myn geneughd,
Die alleen my helpen meught:
Toond u wat bly,
Dit breng ick dy144
145
Tot aenden grond,
Met een kusjen voor u mond.
Lysjen.
Om u te doen bescheyd147
Met alle billickheyd,
Daer toe ben ick wel bereyd:
150
Keerd het maer om,
't Sal wellekom
My wesen weer.
Knel.
Wel siet daer, wat wilje meer?
| |
[p. 271] | |
Knel.
Twee tegen een,
Dat's tegen re'en:158
Maer Liefste, siet
160
Ick sal het doen; wyl ghy 't gebied.
Dat's uyt, komt hier Waerdin161
En schenckter weer wat in,
So 't geweest is, meer noch min:163
Drollige meyd,164
165
Doet my bescheyd,
En drinckt het uyt,
Lapt het schoontjes in iou huyt.
Lysjen.
O Vrijer! dit 's te veel,
En meerder als myn deel,
170
't Moet nochtans al door de keel.
Dan sult ghy
Twee glasen my
Bescheyd doen weer.
Knel.
Iae by Gort, al waer het meer.174
Lysje.
175
Het valt my veel te bang.
| |
[p. 272] | |
Lysje.
Doet my twee bescheyd. Kn.: Ick sel.
O Lief! al waerter thien,
Als icker dy me dien,
So sal 't dadelyck geschie'n.
185
Dit gelter nae toe,185
Siet wat ick doe.
Knelis droncken synde, singt uyt het Vleysboeck,
Op de wyse: Als ghy dan komt inden Hage, &c.aant.
Knel.
Meysje met iou blancke billen
190
En iou blond gekruyfde hayr,
Soud jy niet een reysje willen
Met een landsknecht hier of daer?
Tirittum fa sol la. Tirittum fa sol la.
Lysje.
Wel, hoe spreeckt ghy doch dus paerdigh194
195
Knelis Ioosten? lieve man
Soud' ick so strax wesen vaerdigh,196
Als ghy maer gaet singen van
Tirittum fa sol la? etc.
Nu, nu, dat mach ick niet velen,199
200
Tierd iou wyslick, houd u stil,200
Meent ghy so terstond te spelen
Met my, naer u wensch en wil
Tirittum fa sol la, etc.
| |
[p. 273] | |
Lysje.
Wat, die woorden syn te glandigh,209
210
Benje dol? of benje mal?
Drinckt die glaesjens uyt knaphandigh,211
Wie weet of ick dan niet sal
Tirittum fa sol la, etc.
Knel.
Als ick iou daer me kan dienen,
215
Kom, ick lapse in myn gat.
Stemme: Pots honderd tausend slapferment, &c.aant.
Lysje.
Kom. lust iou wat te slapen, so leght u hier wat neer?
Knel.
220
Ia, een kleyn hallef uurken, het hoofd doet my so seer,
Myn suyckertje, myn waerde, ey laet my met myn hoot221
Een weynigh rusten doch in u gebenedyde schoot.
Lysje.
Kom, kom myn Knelis Ioosten, myn eygen soete Vaer,
Leght hier iou hoofd in mynen schoot, en legt iou lichaem daer,
225
En slaept dat het iou gaet aen 't hart, so soetjes as jy meught,
Wie weet hoe dat dy noch beslaet dyn voorgenomen vreughd?226
Waerdinneken so 't u gelieft, haeld my een weynigh hier227
Een tinne schuttel, en daer by een rauw ey drie of vier,
Ick sal u moeyten wel seer eerelyck betalen.229
| |
[p. 274] | |
Griet.
230
Wel blyft een weynigh hier, ick sal 't iou strax gaen halen.
Lysje.
Wel nu leght daer en slaept ghy rechte droncken snuyt,231
Ick wed ick sal u nu wel lustigh strycken uyt,232
Tot spiegel van all' andere Iongmans, die garen souwen
Bedriegen dus met list die eerbare Iuffrouwen.
Griet.
235
Daer syn de rauwe eijeren en 't schuttelken daer by.
Lysje.
Hier sal ick nu gaen maken van een excellente bry.
Wilt ghy dan ondertusschen het tafel-goed wegh dragen.237
Nu, nu, my dunckt de Eijers syn bekans genoegh geslagen.238
Sy giet hem d' Eijers inde boxen.
Nu, dat dan in syn boxen behendighlyck gesmeten,239
240
So meent hy, als hy wacker word, dat hy hem heeft bescheten.
Siet so, leght daer myn soete man, so moeten sy al varen241
Die Dochters met bedriegery tot oneer brochten garen. in.
Daer word gespeeld terwyl hy slaept, ten lesten wacker synde, singt hy.
Knel.
Daer heb ick nu een soete slaep in myn Liefs schoot gehadt.
Ia wel, wat droes is dat? hoe ben ick hier so nat?244
245
Wat toovery is hier? ick kan 't by Gort niet weten.
Maer; nae dat ick hier voelen kan, my dunckt ick ben bescheten.
De pocken hael de Meyd, dat haer sint felten schen,247
Nu merck ick eerst te recht dat ick verraden ben,
Want hoe ick 't meer en meer beruyck, so merck ick lieve keijeren
250
Dat ick my niet bescheten heb, maer dit syn rauwe eijeren
| |
[p. 275] | |
Die my die loose hoer heeft in de broeck gegoten,
Daer voor sal haer de droes het lyf aen stucken stoten.
Ick wil de droes besweeren dat hy haer brengt by my,
Ick wed moer, ick vergeld dy noch dyn loose boevery.
Hy maeckt een Circkel met eenige Characteren, ende singht op de wyse vande Engelsche fa la la, doch die fa la la syn hier met woorden uytgedruckt:254
255
Nv Duyvel, siet, ick besweere dy voort,
By Starren, by Locht, by Hemel, by Aerd,
By Zee, by Hel, by Zuyd en by Noord,
Dat ghy u hier met de Meyd openbaerd.258
De loose Hoer heeft my bedrogen,
260
Daerom besweer ick dy thienmael meer:
Kom brengtse hier datelyck voor myn oogen,
Ick sal het haer wel vergelden weer.
Sy hangt een clap-busse met nat bosse-kruyt aen syn aers, en steeckt dat in brand, hy verbaest synde, singt al loopende op de wyse:
Wy twee syn hier alleen, &c.
Wat drommel voel ick hier?
My dunckt ick ben vol vyer.
265
O myn aers is in brand!
O myn aers is in brand!
O myn aers is in brand!
O myn aers! o myn aers!
Gort schen de Duyvel en die loose flaers.269
Lysjen alleen uyt, singt
Op de wyse: De Mey die ons de groente geeft, &c.aant.
270
Ghy Iongmans die uyt vrijen gaet,
De eere houd voor oogen,
Want quaed beloond syn Heer met quaed,
| |
[p. 276] | |
In 't end word ghy bedrogen.
Die door des droncks arglistigheyd,
275
Of and're lapperijen,275
Een Maeghd van 't padt der eeren leyd,
Sal nimmermeer bedijen.277
So ghy een Dochter eerlyck mind,
Laet haer dat eerlyck weten:
280
Maer soo ghy sulcx schandlyck begind,
In 't end word ghy bescheten.281
Want soo ghy doet, sal u geschie'n,
Dat spreeckwoord kan niet liegen:
Dus wilt dit als een spiegel sien,
285
En wacht u voor 't bedriegen.
Stem: 't Schaep dat voer naer Alckmoer.
1.
Flus was ongse Truy so mooy,286
Sy setten heur mongtjen inde plooy,
En dat bekoorden Ioosje.
Och! (docht hy) had ick iou nou int hooy
290
Ick soende iou wel een poosje.
2.
Joosje teegh syn Moertjen aen,291
Myn pols (seyd hy) begind te slaen.
Och! och! het is te byster,293
Ick moet terstond uyt vrijen gaen,
295
En soecken my een Vryster.
3.
Dus Moertje geeft my doch een wyf,
Of neemt de broeck strax van myn lyf,
En brengtse by de snijer,
Want siet, myn leden worden styf,
300
Dus moet de broeck wat wijer.
| |
[p. 277] | |
4.
Maer dat ik een reys nae Truytjen teegh,301
Ick wed, ick kreegse met een veegh,
En maeckten haer myn Bruydtje,
Doet so (seyd sy) dat is te deegh,
305
Loopt al iou best nae Truytje.305
5.
Hy ging iou duwen aen de wynd,306
Och Truytjen (seyden hy) lieve kynd
Wat benje een mooije Meysje!
Ick wedmen in al de Stad niet vynd
310
Suck e'eler blancker vleysje.
6.
Iy bent waert e-eert, e-groet,
Want siet, jy bent soo suykerigh soet,
Ick sou iou wel schier licken.
Staet stil (seyd sy) jy malle bloed,
315
Of ick sla iou de kop an sticken.315
7.
Hoe nu myn soete butterdoos?
Hoe benje doch soo kraftigh boos317
Dat jy myn vel wild touwen?318
Iy weet wel dat ick iou verkoos
320
Veer boven and're Vrouwen.
8.
En weyger jy my noch een soen?
Wie sou toch dat van iou vermoen?
Ick meende dat jy myn lief hadt.
Neen, neen, 'k heb met iou niet te doen,324
325
Want ick iou voor een brief schat.325
| |
[p. 278] | |
9.
Dus pack iou hier terstond van daen,
Of 'k sal iou de kop aen flarden slaen
En dat met dese schoenen.
Neen, neen, so wil ick liever gaen,
330
Wegh met die harde soenen.
Eynde.
|
|