Helenaveen
(gemeente Deurne)
Peelontginningsdorp ontstaan vanaf 1853 toen Jan en Nicolaas van der Griendt toestemming kregen om 610 bunder veen te ontginnen en daartoe de Helenavaart aanlegden. De vervening startte in de zuidoosthoek, waar een nederzetting ontstond genoemd naar de vrouw van Jan van der Griendt. De turfwinning stopte in 1915 en daarna concentreerde men zich op de ontginning van landbouwgronden.
De
Herv. en Geref. kerk (Soemeersingel 27) is een eenvoudige neoclassicistisch zaalgebouw uit 1867. De voorgevel heeft een klimmend boogfries en een middenrisaliet met frontonachtige beëindiging, waarboven zich een dakruiter bevindt. De aan de rechterzijde aangebouwde zondagsschool stamt uit omstreeks 1880 en werd in 1900 verbouwd. In de voortuin van de uit 1867 daterende predikantenwoning (Soemeersingel 25) staat een S-kazemat, onderdeel
Helenaveen, Peelontginning met Willem III-hoeve
van de Peel-Raamstelling.
De R.K. kerk St.-Willibrordus (Oude Peelstraat 1), een eenvoudige zaalkerk in traditionele vormen uit 1950, werd gebouwd naar plannen van J. Deltrap op de plaats van een in 1944 verwoeste kerk uit 1857, een vroeg werk van P.J.H. Cuypers.
Dorpsschool De Peelparel (Oude Peelstraat 10) is een gaaf bewaard gebleven dorpsschool van zes lokalen uit omstreeks 1930.
De voorm. turfstrooiselfabriek (Rector Nuytsstraat 13a) met aangebouwde dienstwoningen werd in 1881 gebouwd in opdracht van de N.V. Maatschappij Helenaveen.
De voorm. tabaksschuur (Geldersestraat 10-12) werd omstreeks 1870 gebouwd in opdracht van de N.V. Maatschappij Helenaveen en al omstreeks 1880 opgesplitst in twee boerderijen.
De Herv. begraafplaats (Aardbeiweg ong.) werd omstreeks 1885 aangelegd en bevat diverse graven van veenarbeiders uit noordelijke en Duitse hoogveengebieden.
Boerderijen. Ten noorden van het dorp ligt een aantal grote ontginningsboerderijen van het Friese kop-romptype. Ze werden gebouwd door de N.V. Maatschappij Helenaveen met steun van het koning Willem III-fonds. De Wilhelminahoeve (Soemeersingel 97) dateert van 1908 en de Willem III-hoeve (Soemeersingel 127) van 1913.
De kazemat (Halte 8) ten noorden van Helenaveen nabij het dorp Griendtsveen en het in 1874-'78 aangelegde kanaal van Deurne, behoorde tot de Peel-Raamstelling. De verhoogde Skazemat is de laatste van een groot aantal bunkers ter verdediging van de noordpunt van de Grote Peel en de spoorlijn Deurne-Venlo.
Auteursrechtelijk beschermd