Schaijk
(gemeente Landerd)
Dorp ontstaan in de middeleeuwen op de grens van zand en klei. Schaijk behoorde tot het Land van Ravenstein. De dorpskern is nog vrij goed behouden.
Schaijk, Raadhuis met de R.K. kerk St.-Antonius Abt
De R.K. kerk St.-Antonius Abt (Pastoor Van Winkelstraat 3) is een driebeukige neogotische kruisbasiliek, die in de plaats is gekomen van een laatmiddeleeuwse kerk. In 1894-'95 verving men naar plannen van P. Stornebrink het oude koor door een nieuw transept en koor. Naar plannen van W.Th. van Aalst volgde in 1901-'02 de vervanging van het schip en de ommetseling van de 15de-eeuwse toren, die tevens werd verhoogd met een vijfde geleding. De kerk bezit een door M. van Deventer gebouwd orgel uit 1754-'55, dat in 1854 door F.C. Smits werd uitgebreid en voorzien van een nieuwe orgelkast. Op het kerkhof staan onder meer een 16de-eeuws grafkruis en een laat-19de-eeuws kindergraf met beeld van een treurend meisje. De kerkhofmuur uit omstreeks 1920 is voorzien van art deco-details. De neoclassicistische pastorie (Pastoor Van Winkelstraat 1) stamt uit 1865.
Het voorm. raadhuis (Pastoor Van Winkelstraat 5), met een toren voorzien van een koperen ui-spits, verrees in 1950 naar plannen van J. de Jong in de traditionele vormen van de Bossche School.
Woonhuizen. Notaris P.F. van Erp liet in 1876 het huis Runstraat 17 bouwen. De voorm. burgemeesterswoning Runstraat 5 werd in 1903 opgetrokken en vertoont neorenaissanceinvloeden. Runstraat 1, voorzien van in- en uitgezwenkte geveltop, is een aardig voorbeeld van een wederopbouwpand uit omstreeks 1950.
Windmolen ‘De Onderneming’ (Molenaarstraat 1b), ten oosten van het dorp, is een ronde bakstenen beltkorenmolen uit 1888, herbouwd na een brand in 1971.