Vrijhoeve-capelle
(gemeente Waalwijk)
Wegdorp ontstaan langs een middeleeuwse ontginningsdijk in een veengebied op de toenmalige grens van Holland en Brabant. Via een lintbebouwing is het dorp aan de oostzijde gekoppeld met Sprang en aan de westzijde met Lage Zandschel - waarmee het nu één geheel vormt - en het verderop gelegen Nieuwe Vaart.
De Herv. kerk (Zuidhollandsedijk 63, Lage Zandschel) is een sober zaalgebouw uit 1804, waarvan de voorgevel in 1951 is vernieuwd. Het interieur bevat een neobarok orgel van P.J. Tadema (tweede helft 19de eeuw).
De Geref. kerk (Heistraat 4) is een eenvoudig zaalgebouw uit 1884.
Boerderijen. Uit de 18de eeuw stamt de dwarsdeelboerderij Julianalaan 17. De langgevelboerderij Lage Zandschel 1 heeft een rieten wolfdak en de jaartalankers ‘1788’. Julianalaan 15 is een langhuisboerderij uit omstreeks 1880. Zuidhollandsedijk 169 is een kortgevelboerderij uit 1905.
Windmolen ‘De Eendragt’ (Zuidhollandsedijk 189) is een stellingkorenmolen. De molen draagt het jaartal 1779, maar dateert in zijn huidige verschijningsvorm uit 1870.
De voorm. coöperatieve zuivelfabriek ‘De Toekomst’ (Julianalaan 27-27A) dateert uit 1909. Het bijbehorende kantoor is rijk voorzien van siermetselwerk.
Huis Zuidewijn (Hogevaart 60), gelegen ten noorden van het dorp, is van oorsprong een edelmanswoning. Van het huidige buitenhuis dateren het middendeel en de haaks daarop aansluitende linkervleugel wellicht nog uit het eind van de 16de eeuw; de rechtervleugel werd in de 17de eeuw toegevoegd. Wijzigingen en uitbreidingen vonden plaats in 1763 en later, waarbij onder meer de vensters werden vergroot. Het vroeg-19de-eeuwse koetshuis heeft een brede lijstgevel met aan de uiteinden in- en uitgezwenkte voluten.
Auteursrechtelijk beschermd