Niekerk
(gemeente Grootegast)
Wegdorp, ontstaan in de middeleeuwen op een zandige hoogte in een oorspronkelijk venige omgeving. Het dorp wordt voor het eerst genoemd aan het eind van de 14de eeuw. In de late middeleeuwen werd het belangrijker dan het moederdorp Oldekerk. De bebouwing concentreerde zich langs de Zandumerweg. Het dorp is recent aan de west- en oostzijde uitgebreid.
De Herv. kerk (Zandumerweg 1) is een eenbeukige romaanse kerk met driezijdig gesloten koor en zadeldaktoren. Het nog geheel tufstenen schip stamt uit rond 1200 en kreeg in de 13de eeuw een ongelede toren, opgetrokken in afwisselende lagen tuf- en baksteen. Het oorspronkelijke koor dat een smalle apsis had werd in de 17de eeuw vervangen door het bestaande driezijdig gesloten koor. Aan de zuidzijde staat een bakstenen rechthoekige aanbouw, die blijkens detaillering waarschijnlijk al in de 13de eeuw is toegevoegd. Een corresponderende aanbouw is er, gezien de bouwsporen, ook aan de noordzijde geweest. Bij de restauratie in 1964-'67 heeft men de kerk ontpleisterd en de muren van het schip in romaanse stijl gereconstrueerd. Tot de inventaris van de kerk behoort een gesneden preekstoel uit 1705, gemaakt door Allert Meijer en Jan de Rijk.
Huis Welgelegen (Bloemersmastraat 2), in neo-classicistische trant, dateert uit het derde kwart van de 19de eeuw en heeft mogelijk als Herv. pastorie gediend.
Boerderijen. Ten noordwesten van Niekerk liggen enkele waardevolle boerderijen
Niekerk (gem. Grootegast), Herv. kerk
Auteursrechtelijk beschermd