Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988) (1990)

Informatie terzijde

Titelpagina van De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988)
Afbeelding van De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988)Toon afbeelding van titelpagina van De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (11.94 MB)

ebook (13.43 MB)

XML (1.19 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie
jeugdliteratuur

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/sport


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988)

(1990)–Ricky W. Stutgard–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Cricket

Cricket (woordafleiding onzeker) veldsport, gespeeld door 2 teams van elk 11 spelers, die beurtelings veld- en slagpartij zijn. In het midden van het veld zijn 2 wickets op een afstand van 20,12 m van elkaar opgesteld. De wickets (22,88 cm breed) bestaan uit 3 paaltjes (stumps) waarop twee dwarshoutjes (bals). Van de slagpartij nemen 2 mannen (batsman) een plaats bij de wickets. Zij zijn beiden voorzien van een ca. 95 cm lang slaghout (bat). Een der spelers van de veldpartij (de bowler) werpt met gestrekte arm een bal naar een der wickets (het levende wicket) en de daarvoor staande batsman (striker) tracht enerzijds de wicket te beschermen, anderzijds de bal buiten het bereik van de leden der veldpartij (fielders) te slaan.

Terwijl de bal het veld ingeslagen wordt en door een fielder weer wordt ingegooid, tracht de striker een run te maken door met de batsman van de dode wicket van plaats te ruilen. Een run betekent één punt voor de slagpartij.

Wordt de bal verder het veld ingeslagen, dan kunnen meer runs gemaakt worden. Bereikt de bal de grens (boundary) van het veld dan geldt dat voor 4 runs. Wordt de bal zonder stuiten over de boundary van het veld geslagen, dan worden 6 runs bijgeteld. Een batsman is uit wanneer:

-de bowler erin slaagt met de bal de wicket te raken,
-wanneer een door hem geslagen bal zonder de grond geraakt te hebben wordt vervangen door een fielder,
-wanneer de batsman zijn wicket later bereikt dan de bal,
-bij overtreding van één van 5 hier niet nader beschreven regels.

Een batsman die uit is, wordt vervangen door een lid van de slagpartij. Deze slagpartij kan zolang batsman vervangen tot alle spelers een beurt hebben gehad. Dan wordt de slagpartij veldpartij. Een bowler werpt een serie van 6 ballen, wanneer de fielders omlopen en een ander lid van de veldpartij 6 ballen bowlt (een over).

Cricket vond haar oorsprong in Engeland. In de 13e eeuw werd deze tak van sport al in haar primitieve vorm beoefend. In Engeland was cricket een sport van standing. Historisch bekeken is het verklaarbaar waarom de door Engeland gekoloniseerde landen o.a. in het Caraibisch Gebied zich gingen ontwikkelen tot cricketlanden. Cricket werd verplicht gesteld op school en als je het kon maken in deze tak van sport, dan kon je het maatschappelijk ver schoppen. Dit was een uitdaging voor de jeugd. Het is daarom niet verwonderlijk dat het Caraibisch Gebied spelers van wereldformaat heeft voortgebracht. Begrijpelijk is ook waarom deze tak van sport ‘The game of the gentlemen’ wordt genoemd.

De eerste officiële spelregels dateren van 1774 en sinds 1840 kent men ook professionals in dit spel. Bij de internationale cricket conference zijn 23 landen aangesloten. De invloedrijke Marylebone Cricket Club (MCC, 1787) bepaalt nog steeds de spelregels.

Het is niet duidelijk wanneer cricket in Nederland werd geïntroduceerd. In bepaalde encyclopieën wordt aangehaald dat deze tak van sport al in 1850 gespeeld werd, terwijl andere bronnen aanhalen dat het rond 1875 door Pim Muller werd geïntroduceerd.

Wel kan aangetekend worden dat de cricketsport niet via Nederland naar Suriname is overgewaaid. Ook is cricket niet in Paramaribo begonnen, in tegenstelling tot vele andere sporten.

 

De cricketsport werd rond 1900 in Suriname geïntroduceerd en het zijn voornamelijk de Guyanezen die hierbij een belangrijke rol hebben gespeeld. Nickerie werd als eerste distrikt gefascineerd door deze tak van sport en sindsdien is Nickerie altijd het centrum van de cricketsport in Suriname gebleven.

Cricketliefhebbers deden er alles aan deze tak van sport ook in Paramaribo populair te maken en het duurde enkele jaren voordat het lukte. Zo organiseerde de heer J.H. Morgenstond op 2 september 1907 een openbare cricketwedstrijd te Combé ter gelegenheid van de jaardag van de koningin, terwijl op 27 december 1909 de Britisch Guiana Cricket Club uitkwam tegen de Paramaribo Cricket Club. Laatstgenoemde won met 84-24. De heer Stephen was toen voorzitter van BGCC, terwijl William Bourne voorzitter was van Paramaribo.

Als er in de cricketsport een geestesvader moet worden aangewezen dan is William Boume zeker de man die hiervoor in aanmerking komt (zie William Bourne).

Op 17 augustus 1911 werd Excelsior opgericht en het eerste bestuur van deze cricketclub zag er als volgt uit: E. Snellen (voorzitter), E.C. Heath (commissaris), W. Douglas (commissaris), W.H. Tower (secretaris) en A.F. Heath (penningmeester). Excelsior zou in de loop van de komende 25 jaar de skepter over deze tak van sport zwaaien.

Op 4 en 5 april 1915 kwam Excelsior uit tegen Surinam Cricket Club (opgericht 3-11-14). Het verloop van deze wedstrijd was als volgt:

Excelsior 1e partij 2e partij
Frankel 5 bowled 5 bowled

[pagina 67]
[p. 67]

Sedney 0 run out 1 not out
Nieuwendam 0 bowled 1 run out
Willem Anijs 3 caught 4 caught
Dunker 4 bowled 1 caught
Albert Anijs 10 bowled 5 l.b.w.
J. Slengard 0 bowled 6 bowled
Walther Anijs 10 not out 0 caught
Van Leeuwaarde 4 run out 3 caught
Dickmoet 0 caught 2 caught
Schloss 2 bowled 8 run out
extra 4 5
  32 41

Surinam c.c. 1e partij 2e partij
Headley 0 run out 5 caught
Vanier 0 run out 0 bowled
Harry Chundroo 12 caught 1 bowled
Dickmoet 1 caught 2 caught
Pestano 0 caught 0 bowled
Van der Koy 0 bowled 7 run out
Janes 0 bowled 0 bowled
Watchman 0 caught 2 caught
Hoele 0 caught 0 not out
Walther Bourne 5 not out 0 bowled
Shepperd 2 caught 6 l.b.w.
  21 23

Excelsior won deze partij met 73 tegen 44.

 

Op 1 april 1916 werd de wedstrijd Excelsior - All Comers Cricket Club gespeeld. Excelsior won de partij met 70-55. Drie jaar later kreeg All Commers Cricket Club haar revanche en wel op 1 januari 1919. Excelsior won toen met 50-48. De tweede partij van Excelsior werd zelfs niet gespeeld daar ze al gewonnen hadden. All Commers behaalde in haar eerste partij 20 en in haar tweede 28 punten.

In Nickerie werd omstreeks 8 september 1916 een cricket club opgericht en naar commissaris Boonacker genoemd. Voorzitter was de heer G.R. Watchman. Een andere vereniging die in deze periode werd opgericht was de Rijzende Zon en wel op 20 februari 1918 op het Willemplein.

In februari 1919 werd een wedstrijd gespeeld tussen Excelsior en de Rooms Katholieke Cricket Club (RKCC). Excelsior won met 150 tegen 74. De 2de partij van RKCC werd niet uitgespeeld en wegens het vergevorderd uur werd Excelsior als winnaar aangewezen. Op 21 november 1920 kreeg RKCC haar revanche. 4 Leden van Excelsior behaalden reeds in de eerste partij 185 punten, zodat de partij niet verder behoefde te worden gespeeld. Een bat dat door de heer Nobrega uitgeloofd was voor degene die de eerste 50 punten behaalde, viel ten deel aan Willem Anijs. Het hoogste aantal punten (87) behaalde Gustaaf Henar en daarmee verbeterde hij het 15 jaar oude record te Paramaribo. De vereniging gaf hem voor deze prestatie een bat cadeau.

De spelers die aan deze wedstrijd deelnamen waren:

Excelsior: Albert Anijs, Willem Anijs, C. Shepperd, Gustaaf Henar, J. Bascom, Willem Bourne, J. Brown, J. Patterson, A. Heath, S. van de Koy, A. van Leeuwaarde, Th. Sedoc (12de man).

RKCC: J. Rodrigues, J. de Freitas, Harry Chundroo, Van Geene, J. Irwin, J. Fernandes, M. Chehin, S. Jo A Sjo, J. Ramos, F. Vanier, A.N. Other (12de man).

 

Daar Nickerie de bakermat is van de cricketsport kreeg zij het voorrecht de eerste internationale wedstrijd te spelen. In september 1921 vond namelijk een internationale ontmoeting plaats tussen een Nickeriaanse ploeg en een Guyanese elftal. Nickerie won met 102-67.

Het Nickeriaanse elftal bestond uit: Jacob Brown, G.R. Watchman, Oedaray Singh, John Brown, Boonacker, Lee A Jong, Kolader, J. Pedro, Dookan, Anijs, Van Sichem en Byes.

De eerste ontmoeting tussen Nickerie en Paramaribo vond op 17 en 18 april 1922 plaats in Paramaribo. Bij hun aankomst te Paramaribo werden de Nickerianen groots ontvangen, temeer daar een ieder ze wilde zien, aangezien ze al tweemaal de Guyanezen hadden verslagen. De publieke belangstelling voor de ontmoeting was groots en de uitslag was Paramaribo 175 - Nickerie 165. Nickerie werd vertegenwoordigd door: J. Boonacker A. Kolader, J. Clarke, R. Mac Intosch, R. Mac Donald, J. Predo, D.L. Young (Capt.), Ch. Peneux, G. Mac Donald, Jacob Brown, H. Oeer, I. Singh en G.R. Watchman. 8 leden van deze selektie waren van Boonacker Cricket Club, 3 van Nickerie Cricket Club en 1 van de Hindostaanse Cricket Club.

Paramaribo werd vertegenwoordigd door: Shepperd, Gomes, H. Chundroo, W. Anijs, van der Kooy (capt.), Bascom, Douglas, A. Anijs, Lashley en Labriek.

Hoewel een ieder de mening was toegedaan dat heel spoedig de revanche-match gespeeld moest worden, zou het echter 12 jaar duren voor deze georganiseerd werd.

 

In deze periode was alles wat de klok in Nickerie sloeg de cricketsport. In 1923 telde dit distrikt niet minder dan 10 verenigingen t.w. The Grean and Gold C.C., de Boonacker, de Hindostaanse C.C., de Asbeck, de Juliana Excelsior, de Kleine Asbeck, de Eerste Dames C.C., de Tweede Dames C.C. en de Nickerie C.C.

Wat opgetekend kan worden is, dat op zondag 27 mei 1923 de eerste cricketontmoeting te Domburg plaatsvond en wel tussen Surnaukreek en de Sportvereniging Domburg. De uitslag was 33-28 voor Domburg.

Sportvereniging Domburg werd op 1 januari 1923 opgericht en was de eerste sportvereniging te Para. Voorzitter van deze vereniging was de heer J.E. Zandgrond. Op 1 april 1923 werd de tweede sportvereniging te Domburg opgericht. De heer Hedges Abrahams was de oprichter van deze vereniging.

De eerste sportontmoeting op Moengo vond op 4 maart 1925 plaats. Deze was een cricketontmoeting tussen Ephrata C.C. tegen een combinatie van Union C.C. en Moengo C.C. De eerstgenoemde wonnen met 50-30.

 

De eerste internationale wedstrijd die door het Surinaamse nationale elftal werd gespeeld vond op 16 februari 1929 plaats en wel tegen Trinidad.

[pagina 68]
[p. 68]

Suriname behaalde in haar eerste partij 67 en in haar tweede 54 punten. Trinidad behaalde respectievelijk 38 om 94 punten en won zodoende de wedstrijd.

Het eerste nationale elftal van Suriname bestond uit: Walther Anijs, J. Jie Sam Foek, R. Arlaud, J. Alexander, Adamson, Harry Chundroo, K. Coleridge, Bisessar, Jagroep, F. Rodrigues en J. Slengard.

Op zondag 1 december 1929 werd een aanvang gemaakt met de eerste cricket-competitie in Suriname. Gestreden werd om de G. Bettencourt wisselbeker. Op 1 december kwamen Excelsior en Rust en Werk tegen elkaar uit. Rust en Werk won deze partij.

Aan deze competitie namen de volgende verenigingen deel: Dutch Guyana, Paramaribo, Rust en Werk, Excelsior en Alliance.

Rust en Werk werd ongeslagen kampioen en daarmee winnaar van de eerste cricket-competitie in Suriname. Deze vereniging werd vertegenwoordigd door: G. de Vries (capt.), R. Arlaud, W. Alexander, H. Esajas, J. Ravales, Jagroep, Bisessar, R. Esajas, Ramphersad, J. Westhoek, Kisna (reserve) en M.E. Essed (scorer).

Toch was deze competitie geen volledig succes, daar Paramaribo op 2 april 1930 werd geroyeerd uit de competitie. Paramaribo speelde namelijk een wedstrijd tegen Mariënburg C.C. op een dag dat er nog een competitiewedstrijd werd gespeeld. Dit was verboden door de competitie leiding.

Op zaterdag 24 januari 1931 kwam de Surinaamse vereniging Paramaribo uit tegen de Trinidadiaanse club Casuals. Dit was de eerste keer dat Suriname een eerste klasse cricketers van Trinidad in die dagen. In 1930 zat hij in het West-Indische team dat naar Australië werd uitgezonden.

Paramaribo behaalde in haar eerste partij 49 en in haar tweede eveneens 49 punten. Casuals behaalde respectievelijk 63 om 83 en won zodoende deze partij.

In 1933 loofde William Bourne een beker uit voor het houden van een andere competitie, namelijk de Bourne-competitie. Deze competitie ging echter dat jaar niet door vanwege onvoorziene omstandigheden, maar in 1934 won Surinam Cricket Club deze beker.

 

Op dinsdag 24 april 1934 werd de Surinaamse Cricket Bond opgericht.

Alle 6 clubs sloten zich direkt aan bij deze bond.

Het eerste bestuur zag er als volgt uit: F. Mathijssen (voorzitter), J. Zeegelaar (sec.), P.A. May, W.M.F. Bourne, J.A. da Costa, J. de Freitas en C. Bollers (leden).

Na 12 jaar op een revanche te hebben moeten wachten, zag Nickerie op 28 en 29 oktober 1934 haar wens in vervulling gaan. Nickerie versloeg Paramaribo toen met 211-94. Gespeeld werd om de Wico beker.

 

Het eerste inter-koloniale cricket tournament tussen Suriname en Guyana vond in september 1935 plaats. Guyana kwam hier op bezoek, en speelde op 30 augustus 1935 eerst een vriendschappelijke wedstrijd tegen Zwaluw (123-123) om vervolgens op zondag 1 september uit te komen tegen Suriname. Suriname verloor met 109-206. De man die financieel een belangrijke rol gespeeld heeft om Guyana hier naar toe te halen, was de zakenman Chaitram Singh (zie Chaitram Singh).

 

De eerste trip die de Surinaamse selektie naar het buitenland ondernam vond op 9 mei 1937 plaats. In verband met kroningsfeesten in Engeland werd de Surinaamse Cricket Bond door Britisch Guyana East Cricket Club uitgenodigd voor het spelen van een wedstrijd.

Op zondag 16 mei 1936 werd deze wedstrijd gespeeld. De uitslag was All East Indian 208, Suriname 70 runs voor 7 wickets.

 

De Surinaamse selektie bestond uit: P. Nassy (capt.), A. de Freitas, Willem Anijs, U. Mansour, Nagessar, Sam van der Kooy, F. Hartogh, U. Alexander, Harry Slengard, J. Cansaeves, B. Hindorie, Sammy Persad, J. Burleson, M. Dickmoet, Piet de Vries en Chaitram Singh. Door de Tweede Wereldoorlog werd de cricketsport lam gelegd, maar na afloop van deze oorlog kwam langzaam maar zeker weer leven in deze tak van sport. In 1948 vond zo de competitie om de Anton F. Lissone beker plaats.

Op woensdag 24 maart 1948 kwam het Nickeriaanse elftal in Paramaribo aan voor het spelen van een wedstrijd tegen Paramaribo.

Na 14 jaar vond wederom zo'n ontmoeting plaats. Voor Nickerie kwamen in het strijdperk: S. Tjangoer, James Perk, Loel Djola, J. Bent, Mac Intosch, Adamson, J. Mac Donald, E. Clark, Pompel, Ramessar, J. Rober, Akiem. Paramaribo werd vertegenwoordigd door: A. Mansour, Samipersad, Jaques Promes, Jaques Bang A Foe, Nages sar, Kissorie, J. Berenstein, J. Paton, A. Meye, Jainarain, Nanga, Louis en reserven waren A. Slengard, P. Mac Donald, Sieuwpersad en Tholell. Door dr. van Ommeren werd de Autograph Cricket bat uitgeloofd voor de hoogste individuele score, terwijl de heer Chaitram Singh een wisselbat uitloofde voor de hoogste score in de kortste tijd. Dit tournooi vond op 27, 28 en 29 maart 1948 plaats. Paramaribo behaalde 121 en 50 voor 6 wickets, terwijl Nickerie goed was voor 64 en 46 voor 6 wickets. Het eerste Internationale Cricket Tournament in Suriname werd in augustus 1948 georganiseerd. Uit Trinidad en Guyana kwamen cricketelftallen van de hindostaanse gemeenschappen om het hier op te nemen tegen een vertegenwoordigd elftal der hindostanen. Gestreden werd om een Kewall Cup. Voor Suriname kwamen in het veld: B. Hindorie (capt.), Sewrattan, Ponpel, Loel Djola, Rambocus, Biekramsing, Louis Ramlall, Kissorie, Samipersad, Soeroedi en Attam.

 

Op 14 en 15 augustus 1948 kwam Suriname uit tegen Guyana en verloor met 128-307. Op 18 en 19 augustus kwam Trinidad uit tegen Guyana. De uitslag was 92 all out voor Guyana, terwijl Trinidad voor 2 wickets 69 runs behaalde. Trinidad werd zodoende kampioen.

 

De eerste persoonlijke century score werd op 12 juni 1950 door Jacques Promes (102 runs) gescoord tijdens de wedstrijd Paramaribo - Ranjitsing. Paramaribo won deze wedstrijd met 184-146 voor 8 wickets.

[pagina 69]
[p. 69]

Bowler-batsman Promes was lid van Paramaribo. Een andere goede prestatie werd door Jainansingh geleverd. Deze Ranjitsing-speler scoorde 61 runs.

Op 31 augustus 1951 behaalde Paramaribo een record totaal van 201 voor 9 wickets gescoord in 255 minuten. Paramaribo kwam namelijk uit tegen Victoria die 172 runs behaalde.

Op maandag 22 oktober 1951 werd een ander record gevestigd, maar dit viel bij onze cricketliefhebbers niet in goede aarde. Een ploeg van Suriname vertrok namelijk in oktober 1951 naar Guyana voor deelname aan de Kewall Cup. Op maandag 22 oktober 1951 leed Suriname met 57 runs tegen 537 voor 5 wickets haar grootste nederlaag tegen Guyana.

Op 21 december 1953 behaalde Paramaribo ook een monsterzege door Ranjitsing met 287-47 te verslaan. Behalve dat Paramaribo binnen 340 minuten deze prestatie behaalde en daarbij de klok 47 runs sneller was, werden nog enkele records gevestigd. Jacques Bang A Foe vestigde een Surinaams record met 110 runs en verbrak hiermee het record van zijn clubgenoot Jacques Pormes, die op 12 juni 1950 102 runs behaalde.

Ook was het de eerste keer dat een vereniging een nederlaag van wel 340 runs leed.

Over records gesproken; in mei 1956 werd Montaj Ali de eerste cricketer die 105 runs maakte en ‘not out’ was.

Op 24 november 1957 kwam Paramaribo uit tegen Victoria. Paramaribo won met 250-106. Het opvallendste van deze wedstrijd was dat alleen Walther Brathwaite (zie Walther Braithwaite) 107 runs behaalde.

In de zestiger jaren bereikte de cricketsport weinig hoogtepunten en deze tak van sport bloedde langzaam dood. Aan het eind van de zestiger jaren werden zelfs geen cricketwedstrijden georganiseerd.

In 1971 trachtten Jai Rambocus en Ratan Oemrawsing deze sport nieuw leven in te blazen. Zo werd het Dr. Snellenpark gerestaureerd, dit cricketveld in de Cultuurtuinlaan was door de loop van de jaren flink verwaarloosd. Men startte wederom met het spelen van cricketwedstrijden aldaar.

Het cricketspel heeft echter het enthousiasme van vóór de zestiger jaren niet kunnen bereiken.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken