Den wech des eeuwich levens

[p. 289]

Het IX. Capittel.
Van het seste vervvecksel, van de liefde die men moet hebben tot de sielen die in't vaghevier zijn, oft de Meditatie van het vaghevier.

HEt 1. point. Over-leght hoe dat ghy ghemoet soudt wesen, in dien ghy wist, dat ghy verwesen waert om verbrant te worden, met een groote beschaemtheydt voor de gheheele wereldt, wat soudt ghy al doen, oock alleen om dese maniere van doodt met een andere te veranderen, voorwaer ghy soudt alle middelen hier toe ghebruycken. Ende is 't dan moghelijck,⁺ als iemandt gelooft dat men om eene daghelijcksche sonde, dusdanighe ende soo langhduerighe tormenten moet lijden, dat men nochtans die niet en soude willen, niet alleen veranderen, maer gheheel ontgaen, door hem t' onthouden dick-wijls van een ijdel woordt, oft met een kleyne verstervinghe sy-selven aen te doen? Bemerckt, waer 't sake dat ghy uwe ouders oft vrienden saeght in dese pijnen ligghen, hoe dat ghy u soudt ghevoelen; besonderlijck waer 't datse uwe hulpe versochten door jammerlijck kermen ende klaghen, peynst oft het u soude lusten te lacchen, ende u selven ghenoechte aen te doen? Dus aen-hoort haer roepen: Ontfermt u⁺ mijns, ontfermt u mijns, ten minsten ghy mijne vrienden, ende zijt my behulpsaem waer ghy kondt en mooght, met ghebeden, vasten, ende aelmoessen.

Het 2. point. Vraecht haer wat sy lijden, ende waer⁺ om; ende ghy sult verstaen, dat de pijne die de sielkens lijden, de welcke van de geleerde de pijne des ghevoelens wordt ghenoemt, soo groot is, als oyt⁺ eenigen quaedt-doender oft martelaer in dit leven geleden heeft, ghelijck het selve de HH. Gregorius ende Augustinus betuyghen; ja dat meer is, datse⁺ meerder is, als iemandt in dese wereldt soude konnen verdragen: soo dat Cesarius seght, datse grooter is, dan d'alder-wreetste tyrannen souden konnen versinnen: ende wat en hebben sy door hare boosheydt niet bedocht! Ten tweeden, soo lijden sy de

+ Grouwelijcke pijnen der sielen.

+ Iob 19.

+ Hoedanighe dat de pijne des ghevoelens is.

+ Gregor. in Psal. 37.

+ August. de vera sals. poenitent. cap. 18.

[p. 290]

⁺pijne van te derven het aenschijn Godts, ende is't sake dat, als het gene daer men seer naer verlanght uyt-ghestelt wordt al-hier, de siele moeyelijck ende lastich valt; wat meyndt ghy dat se ghevoelen ende lijden, door 't lange derven van 't aen-schouwen ende het om-helsen van haren alder-liefsten Vader, ende Bruydegom, daer sy soo lange naer verlanght hebben; ende dat soo veel te meer, door dien datse het selve in haer leven met kleyne moeyten hadden konnen ontgaen; 't welck sy nu niet sonder groote ende uyt-ghesochte tormenten en konnen betalen? Och hoe lastich, hoe droevich, ende moeyelijck valt dese ballinghschap aen de vrienden ende kinderen, ende den genen die daer haken ende snacken naer Godt, als wesende de fonteyne van de levende wateren, tot de welcke sy soo veel jaren ghearbeydt ende verlanght hebben te komen! Rechtveerdich zijn nochtans d'oordeelen Godts ende waerachtich.

⁺Het 3. point. Bemerct om wat sonden dat de sielen dit lijden, ende ghy sult bevinden dat het is, oft om doodelijcke sonden, van de welcke de schuldt vergheven is; oft om kleyne dagelijcksche sonden, ghelijckerwijs souden moghen wesen ijdele woorden, onachtsaemheydt in Goddelijcke dinghen, etc. Ten tweeden, onder-vraeght haer wat ghevoelen datse nu hebben van de wel-lusten, ende van d'eere deser wereldt. Ten derden, wat eene wreetheyt ende onmenschelijckheydt dat het soude wesen, dese met twee of drij woorden te konnen verlossen, ende dat te veronachtsamen, oft te vergheten, ende hoe dat u dit ter herten soude gaen, waer 't by al-dien dat ghy in hare plaetse waert. Ende wat isser doch van noode om haer te verlossen, dan luttel gebedekens te lesen, eenige aelmoessen te gheven, oft d'af-laten haer toe te voeghen? Och hoe neerstelijck ende sorchvuldelijck souden sy 't selve te wercke stellen, waer het sake dat haer-lieden een urken ghejont werde van penitentie, om van soo grouwelijcke, nochtans rechtveerdige tormenten verlost te wesen! Ten laetsten, weet dat het door 't rechtveerdich oordeel Gods gheschiedt, dat de ghene die on-bermhertich tot de over-leden zijn, de selve oock naer hare doot, geene hulpe van de levende en sullen beproeven; ende dat

+ De pijne van 't ghene datse moeten derven.

+ Waerom dat de sielen dit lijden.

[p. 291]

het daer-en-tegen van de Goddelijcke genade, dus⁺ gheschickt schijnt te wesen, dat den ghenen die eene siele uyt het vagevier heeft verlost, by-na van sijne salicheydt voorsekert is: aen-ghesien dat de Godt-vruchtige sielkens seer danckbaer zijn, ende niet op en houden in den hemel te bidden voor den ghenen, van de welcke sy wel weten soo veel deughts ontfanghen te hebben.

+ Het is een groote hulpe ter salicheydt bidden voor de sielkens

Ghebedt voor de sielen die in 't Vaghevier zijn.

O Vader der ghenade, ende Godt van alderley troost, weest de sielen ghenadich, over de welcke uwe heylighen naem aen-gheroepen is; dat doch tot u kome haer suchten ende kermen; doet open de ooren uwer goedertierenheydt, ende vertoont haer u aensicht, daer sy soo veel jaren naer verlanght hebben. Het is wel waer dat uwe oordeelen op-recht ende rechtveerdich zijn, ende daer en is gheen quaedt mede ghemengelt; maer uwe bermherticheydt gaet alle uwe wercken verre te boven. Spaert, Heere, spaert u uyt-verkoren volck, ende en stelt uwe erffenisse niet tot een verwijt, datse bespot worden van hare vijanden. Verleent my gratie dat ick haer door ghebeden, door vasten ende Godt-vruchtighe wercken soude moghen helpen, ende brenghen tot het ghenieten van uwe Goddelijcke majesteyt. VVant ick wel wete, dat sy mijns beter sullen ghedachtich⁺ zijn, ghekomen zijnde in u rijck, dan den schencker van Pharao Iosephs in-dachtich was: maer met reden souden de menschen my met de selve mate weder-om meten door u rechtveerdich oordeel, naer mijn doodt, daer ick dese sielen nu mede ghemeten sal hebben. Daer en is voor waer niet wreeder, dan te hooren dese vvoorden: Ontfermt u mijns; ende t' aen-schouvven met de ooghen ons gheloofs, dat brandende vier, ende de grouvvelijcke tormenten, ende hem niet ghevveerdighen met luttel Ghebedekens, oft eenighe af-laten, te helpen uvve alderliefste sielen tot de vvelcke ick oock verbonden ben. Och, hoe souden sy de uren over-brenghen, die ick soo onnuttelijck laet

+ Helpt de sielkens in 't vaghevier door uwe Gebeden, etc. ende sy sullen uwes by Godt gedachtich zijn.

[p. 292]

voor-by-gaen! hoe grooten profijt souden sy in korten tijdt doen in de Godtvruchticheydt! Hier om begheere ick met uvve gratie gheholpen zijnde, in sulcker voeghen mijn leven aen te stellen, ende de wel-lusten met de ijdelheydt des wereldts te versaken, op dat ick niet en kome in de plaetse haerder tormenten; maer dat ick ontbonden zijnde van dit stervelijck lichaem tot u mach komen, tot u, die daer zijt de begeerte mijnder herten, de ruste, de blijdschap ende glorie, daer ick duysendt-mael naar verlanght hebbe, Amen.

Practijcke om de sielen die in 't Vaghevier zijn, behulpich te vvesen.

⁺TEn eersten, soo kan men besorgen dat de Godtvruchtighe fundatien ende in-stellinghen, onder-houden worden.

Ten tweeden, hier toe dagelijcks sekere gebeden ende aelmoessen schicken, ende dat soo dick-wijls als men hem op eenighe reyse begheert oft over straten gaet.

Ten derden, gedenckenisse houde van sijne over-leden wel-doenders ende vrienden, ende bidden voor hare sielen. Tot dien eynde soo placht in veel steden den ghenen die 's nachts om gaet, den gheloovighen hier toe te vermanen.

Ten vierden, over 't kerck-hof gaende, eenen De profundis lesen, oft eenighe andere Ghebedekens, ende oock alsoo dick-wijls men passeert voor-by eenich gherecht oft plaetse der justitie.

Ten vijfden, hem jaerlijcks laten voor staen, dat wy nu over-leden zijn, ende Ghebeden behoeven, ende in 't heymelijck doen het ghene dat-men den over-leden ghewoon is te bewijsen, ghelijck wy weten dat verscheyden gheluckelijck ghedaen hebben.

Ten sesten, d'af-laten neerstelijck de sielkens toe-voeghen. Ende het schijnt voorwaer eene groote wreetheyt te wesen, dit alsoo te veronachtsamen.

+ Sy zijn te helpen door fundatien, gebeden, aelmoessen, aflaten, etc.

[p. 293]

Schiet-Ghebedekens.

REchtveerdich zijt ghy Heere, ende recht is u oordeel,⁺ maer weest ghedachtich uwer bermhertigher wercken,⁺ die van den beghinne des wereldts gheweest zijn.

Waer om zijt ghy Heere verre wech ghegaen, ende versmaet⁺ ons in de bequame tijden, in de tribulatie.

Hoe langh sult ghy uwe siele vergheten tot het eynde, hoe⁺ langh keert ghy u aensicht van die?

+ Psalm. 118.

+ Psal. 24.

+ Psal. 9.

+ Psal. 11.