Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Parnas, of de zang-godinnen van een schilder (1724)

Informatie terzijde

Titelpagina van Parnas, of de zang-godinnen van een schilder
Afbeelding van Parnas, of de zang-godinnen van een schilderToon afbeelding van titelpagina van Parnas, of de zang-godinnen van een schilder

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.10 MB)

XML (0.46 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Parnas, of de zang-godinnen van een schilder

(1724)–Willem van Swaanenburg–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Aan den Heer J. van Brekelenkam,
Op zyn weldoorwrogt Treurspel, van Marcus en Marcellianus; martelaars.

 
Kon ik, ô Brek'lenkam, myn Swaanevlerken wetten
 
Aan 't vloeibaar diamant van uw vergode vuist,
 
't Geen, met een fieren glans, den nagt aan stukken gruist;
 
Ik zouw op heillig goud thans zilv're snaaren zetten;
 
En brommen langs de vest der wytberoemde wyzen,
 
Die God Apollo's Kerk bewaken om zyn ligt,
 
Doof uit de blanke toorts van 't eeuwig aangezigt,
 
En zie eene and're zon door vaale nevels ryzen.
[pagina 62]
[p. 62]
 
Nu is myn stem te boers voor zulke hooge toonen,
 
Want 't ongekemde Wout is Pan maar toegewyt,
 
Waar in een ritsse Bok op dart'le Gyten ryt,
 
Terwyl gy moet, ô Man, in Daphne's lomm'ren woonen.
 
Een Zangheldin, gedost in Pallas Krygsgewaden,
 
Die donders daav'ren kan, langs Atlas kromme bult,
 
En met haar blixemflits de zwarte roest vergult,
 
Die is alleen bekwaam te snoeven op uw daaden;
 
Of laat Latona's zoon, doe hem een Pronknaalt vyz'len,
 
Van eigen brein Tyras, die, door 't Asuur dak puilt,
 
Waar op uw Beeltenis, in eene Star verruilt,
 
Mag staan, om door zyn glans, wat minder is te bryz'len,
 
Onze eeuw althans verrukt door 't woeden uwer vaarzen,
 
Zeigt in het gulle Zant, en stort een reegen neêr,
 
Waar uit een Lauwer wast, alleen ter uwer eer,
 
Op dat gy, ryk gekroont, zout streven op uw laarzen.
 
De Digtkunst kromt haar nek voor uw gewyde voeten,
 
Die, op een Praal tapyt, met roem gevestigt zyn,
 
En schreeuwt, met volle keel, onze yver is te klein,
 
Om dit uw wonderwerk, naar zyn waardy te ontmoeten.
 
Schoot de Oudheit slegts maar eens uit slaap, en yz're kleeren,
 
En zag, by 't flikk'ren van haar Lamp, uw Treurjuweel,
 
Zy lei het hooft weêr neêr, of smolt van rouw geheel,
 
Om dat de later tyt den jongen gaat braveeren.
 
De schelle Faam, die blaast van Oost, tot Westerkimmen,
 
Begraaf nu Maro vry, in Troyens moort Kapel,
 
En smoort den blinden Griek, met al zyn Oorlogsspel,
 
In het vergetel hol der afgeleefde schimmen;
[pagina 63]
[p. 63]
 
Daar Sulmo's geile Zwaan, geplukt van heldre veeren,
 
Met zyn geslepen Neb, geen Melk, uit Karssen drukt,
 
Nog vroege morgendauw, van jonge Roozen plukt,
 
Die hy de Vrykonst plagt, op 't dartelste, te leeren:
 
Want Brek'lenkam, die rukt, op 't breetst' gedost, in vlammen,
 
Een Leeger voor den wal van onbedenklyk Volk,
 
Het geen de Logenzwier, in 's Afgronds duist're kolk,
 
Van zyn verheven Trans, door zyne byl zal rammen.
 
Daar Zuizebolt het spook voor zyne Moortaltaren,
 
Hier giert een Arend op zyn nest, van dolle spyt,
 
Gints loopt een Tempel wolf, die vagt van Lamm'ren reid,
 
Om dat de Kruistandaar zyn kop ontpluimt van haeren.
 
't Is uit met d'Afgodist, zyn gryze Goden vallen,
 
En Jupyns rammelknots is Speeltuig voor den wind,
 
De Ziel, die God, om God, als 't hoogste goed bemind,
 
Moet, langs den grond gesleurt, in Carmozynen brallen.
 
Hoe dommelt my 't verstant! 'k ben weg, en buiten zinnen,
 
Een drom van Martelaars sleept my den Hemel in,
 
Daar krygt men, voor verlies van 't lyf, een zielsgewin,
 
Want die de stof ontglipt, snelt aanstonts naar Godstinnen.
 
Splyt Beulen vry den romp in meêr als duizent stukken,
 
Doorpriemt de vroome borst, getukt van Min, tot een,
 
Die 't al verdient, door 't ligt van haar bekoorlykheên,
 
Zo kan men groene myrt, voor Bruiloftsspreijen plukken.
 
Geen Moeder, Vrouw, of Kind, geen roem, nog staatsi waagen,
 
Of Vaderlyk gevlei betoveren 't begrip,
 
Van die het West verzaakt, om, over 't zout zyn Schip,
 
Te stuuren naar een Reê, daar de Oostgodin moet dagen.
[pagina 64]
[p. 64]
 
Wat gloeit 'er, ô Auroor! voor Meny, op uw wangen?
 
Blanket de Zon uw kaak, met haar verliefde blos?
 
Of is de Gordel van vrouw Venus Boezem los,
 
En om uw malsche heup, tot groter roem gehangen?
 
Hout dog u lonken thuis, ô Toverende oogen,
 
De wellust geesselt meêr, als 't Negerdom der Hel,
 
De Pynbank van den Tyt is niet als Kinderspel,
 
Dog 't vuur der Liefde Gods is boven ons vermoogen.
 
Dat toont Heer Brek'lenkam, in zyne Martelhelden,
 
Die, door Orcanen fel gezolt, en vast geknot,
 
Aan een verdorde bast, nog juigten, in hun God,
 
Tot wrok der Heidenen, die hen verwoed verzelden.
 
Hier is geen eind aan kunst, want Godvrugt knelt de handen
 
Van Wysheit in de haar', terwyl de dwing'landy,
 
Op 't Akeligst verbeelt, gelyk een Bosharpy,
 
Schuimbekkent woeden gaat door Romens Hofwaranden,
 
Natuur speelt hier een rol van onwaardeerb're togten,
 
't Zwymt alles naar de Kunst, dog krygt by beurt weêr stem:
 
Athenen prykt op 't schoonst', en geeft zyn Lierschool klem
 
Om maat Gezang te slaan, dat nimmer menschen dogten,
 
O Faenix, die u zelf, langs ongenaak'bre rotssen,
 
Van dryvend Wolkcrystal een keurlyk Altaar bout,
 
Uit Indiaans Caneel, en geurig Amber smout,
 
Om 't snerkent oog der Zon, op zyn gareel te trotssen,
 
Waar haalt gy al 't Yvoor? het Bloedcoraal, de Meinen,
 
Van heillig Paer'lemoer, in Esmerald gevat,
 
Veel schoonder, als de geen, die Thetys kwistig spat,
 
Als zy van Liefde leit op Dons van zout te kwynen.
[pagina 65]
[p. 65]
 
Duikt vry, ô Mooren, in den nagt, en zoekt naar starren,
 
Of valt Neptuin ten voet, op d'onderaardsche kust,
 
Daar 't Zeemeermannendom langs blanke schelpen rust;
 
Hier kan 't Groot-Al zyn huit in schatgewelven warren.
 
Hier wemelt zout met kwik, de Solpher-beken ronnen,
 
Het eeuwig Element bevrugt zyn eigen romp,
 
De Hemel wast met al zyn glans, uit rook en domp,
 
En koelt zyn heete huit in ongeworde bronnen.
 
Hier is een Oceaän van onuitblusb're vonken:
 
De werelt smelt, als Was, zo dra de Godheit daagt,
 
De Ziel, die 't Kruisbeeld kust, en naar zyn wortel jaagt,
 
Voelt, op het Moortschavot, de lieffelykste lonken.
 
Hoe, is my 't hart verrukt? waar word ik heen gedreeven?
 
Ik ben als Etna's Reus, door min op hol geraakt:
 
Ik ben als Typhon, die verwoet de Bergen braakt,
 
En geef het al den schop, op hoop van zulk een leeven.
 
Het Paradys dat groent, in ys en norsche klippen,
 
Daar Beeren, vuil bemorst, zig wentelen in bloed:
 
Al trapt een Tyger aâr en peezen, met den voet;
 
Het hart blyft evenwel geänkert aan Gods lippen.
 
De Nectar druipt 'er in uit volle zuiker-prammen:
 
De Salamander aast in 't midden van de vlam
 
Zyn eigen Rif, het geen hy uit de vuurstof nam,
 
Om al het ondermaans aan spaanderen te rammen:
 
Want als het Purpur blooft op teêre Lelyspieren,
 
Als brandende Robyn, 't geen 't wit Saffier omarmt,
 
En met zyn rooden mond haar zilv're kaken warmt;
 
Dan spilt de deugt eerst tyt in lustig zegenvieren.
[pagina 66]
[p. 66]
 
Dog stamelende pen, ga u tot rust begeeven,
 
En stoor geen Digter meêr in zyn verhevenheit,
 
Die 't briesschend Zonneros, langs Pindus toppen wyt,
 
Dat haar Arduine wal moet op de wortels beeven.
 
Ik strooi, myn Brek'lenkam, op uwe doorweeve bladen,
 
Geen bloemen van Hymet, nog palmen van Parnas;
 
Maar slegts wat doven inkt, om dat ik in de plas
 
Van 't Zanggodinnendom, my nooit heb durven baden.
 
Had ik vier Winden voor myn koets, ik zag de Poolen,
 
Hun Duinen-pekelglas rinkinken tot een bron,
 
Hun kouden navelstreng verzengen aan de zon,
 
Op dat de werelt zou om uwen circul doolen.
 
Daar neigt zig 't Pirinees Gebergt', om u te beuren
 
Op zyn verheven schoft, ver boven 't starrevelt,
 
Daar Demogorgon zig in alle vormen smelt,
 
Die zelfs de wiszelbeurt weêr moet aan stukken scheuren.
 
Treê op, ô Konstenaar! de Hemellingen wagten,
 
Op hun Oranje-plein, met Vaanen in de hand,
 
Die naar de Godheit hier beneden watertant;
 
Zal boven, op de geur van Safferaan, vernagten,
 
Daar 't ongeschape goed onze ad'ren zal doorwoelen,
 
Met frissche Honingdauw, die van Turkoizen rolt,
 
En in het ingewand tot zulk een weezen stolt,
 
Het welk' ons eeuwig vuur met water zal verkoelen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken