Schoolland

[p. 1]

Junie. Woensdagavond.

Ziezo. Ik ben m'n klas kwijt.

Eerlik gezegd, het is toch wel 'n beetje 'n opluchting.

Want zoals ze de laatste dagen waren, werden ze lastig.

Het is heel aardig, niets meer te doen te hebben met 'n klas, en 'n ochtend hou-je 't wel uit; en de middag gaat óók nog wel - wat praten, wat voorlezen. Maar vandaag had ik het toch niet meer uitgehouden zonder standjes-geven. Laat ik het eerlik erkennen: vanmorgen om tien uur hadden ze me zó ver, dat ik op het punt stond, nog maar een bordvol cijfersommen te laten maken, om er de orde weer in te krijgen! Zou idioot geweest zijn. Gelukkig kwamen toen net de twee van 't stadhuis terug met de getekende getuigschriften, en toen kon ik met fatsoen 'r een eind aan maken.

Ik ben ook eigenlik een onhandige kerel. Want er ontstond een ogenblik van luwte, en je zag ze allemaal 'n soort van speech verwachten, toen ik de portefeuille met de getuigschriften in m'n hand nam en zei: ‘Luister nu 'es even’; en een ander had vast en zeker ook van de gelegenheid gebruik gemaakt, om 'n toespraak te houden, die ze heugen zou. Maar ik was natuurlik weer de saaie bedisselaar, en zei gewoontjes: ‘Die nou z'n getuigschrift heeft, gaat meteen even de klassen rond om de meesters en juffrouwen gedag te zeggen, - bij meester Kraak krijgen jullie je vaccine-bewijs mee, - en dan ga jullie naar huis.’ En dadelik ging ik de getuigschriften uitdelen. Het enige ‘extra’ dat ik deed was.... het eerbiedig hanteren der papieren bij het overreiken.

[p. 2]

‘Kommen we hier nog terug?’ vroeg Koba, door 't rumoer heen, dat alweer ontstond.

‘Laat ik aan jullie beleefdheid over,’ was ik geestig.

Stuk voor stuk verdwenen ze, en ik was een minuut of tien alleen in het lokaal, dat akelig-rustig was. Stak 'n sigaar op; pakte toen de foto-in-lijst, m'n kadeau, netjes in, in een vel kaftpapier; en vormde onderhand het vage plan van straks toch nog even 'n klein gevoelig speechje.

Toen rumoerde het alweer op de gang, en daar waren ze terug, lachend, baldadig, elkaar duwend. Ze gingen niet meer in de banken zitten, stonden in een soort ongeregelde rij langs de zijkant van de klas, jongens en meisjes door elkaar. Koba voorop, vlak bij m'n tafeltje.

Ik had 'n moment van verlegenheid, werkelik; maar ik zèi zakelik: ‘Klaar?’

Koba stak d'r hand uit, en ik hield die vast. Maar ik keek haar niet aan: ik keek er eigenlik geen-één aan, en zo hield ik m'n speech:

‘Nou, ik zie jullie nog wel 'es natuurlik. En allemaal bedankt voor de mooie kiek, hoor.’

Meer niet. 'k Liet Koba d'r hand los, en greep naar de volgende. Weet ik van wie die volgende hand was?-

Zo defileerden ze, en gaven hun handje, en prevelden lesachtig van ‘Welbedankt.... genoten onderwijs’ - en ik zeurde maar van ‘Jawel, hoor, 'k zie je nog wel 'es....’

Goed beschouwd, een tamelik idiote vertoning.... Ik ben ook 'n onhandige kerel, werkelik.

Enfin, morgen sla 'k er 'n hele vrije dag uit. Dan is er ‘verhoging’, al de klassen schuiven 'n lokaal op; juffrouw Veldman houdt die dag nog d'r klas. Vrijdag neem ik 'm over. Heeft zij Vrijdag en Zaterdag vrij, want Maandag komen de kleintjes pas, háár nieuwe klas.

'k Bof reusachtig, dat ik háár klas krijg, want ze verstáát het vak, en ze heeft haar stelletje in orde. 'k Glij d'r om zo

[p. 3]

te zeggen lekker in, niks geen maatregelen nodig; 'k ga gewoon dóór, heb alleen maar dat klasje zo te houden als het is. D'r is een aardige geest in.

En dat zal ik zo houden. Ja, dat zal ik bepaald doen. Want de klas die 'k nu afgeleverd heb.... 't is wel gegáán, die vier jaar, maar achteraf beschouwd, heb ik toch verscheidene dingetjes stom ingepikt. Ze wat te vrij gelaten af en toe; 't is niet precies dat aardige, lieve gedweeë klasje gebleven van 't begin, waar je alles op je slofjes af kon.

'k Heb verscheidene keren in die klas allerlei dingetjes eerst zelf bedorven, die ik dan later weer met veel moeite in orde kreeg. Dat schrijven bijvoorbeeld. Dat was toch heel aardig, toen ik ze kreeg, netjes in ieder geval; en ik heb ze door m'n slapheid toch 'n inzinking bezorgd, dat minstens de halve klas uit knoeipotten bestond - en wat heb ik ze toen toch op de stang moeten rijden, om dàt er uit te krijgen!

Nee, ik ga dat nu beter inpikken. Niet meer van die grapjes, niet meer zo denken: komt wel weer terecht. Niet meer weg laten schieten die aardige geest van best-doen, van ordelik en altijd-gezeggelik zijn, ik wil dit klasje nu eens houden zoals het is: dat je 't om je vinger kunt winden. Van 't begin af konsekwent blijven; nee, ze niet donderen of ouerwets regeren, dat hoeft helemaal niet, dat deed juffrouw Veldman ook niet, ze was heel aardig met ze. Maar ze toch altijd wat op 'n afstand, ónder me houden, zodat het bijvoorbeeld gewoon 'n onmogelikheid is, dat het zo'n bende wordt, als die van-mij nu gisteren. Of.... bende, nou ja, dat wèrd het niet, omdat ik het niet verkoos, en omdat ik natuurlik per slot van rekening de baas ben. Maar toch, die klas had lang niet meer dat rustige altijd behoorlik blijven van toen ik 'em kreeg. En dat kan toch bèst anders, als ik 'n beetje oppas, als ik zelf m'n zaakjes niet bederf.

En dan kan ik 'n aardige vier jaar hebben, en de kinderen ook, en we kunnen 'n héél stuk verder op schieten dan ik nu gedaan heb óók.

En morgen sla 'k er een vrije dag uit.