Historische schetsen

[p. V]

[Voorwoord]

Welligt ziet menigeen deze kleine opstellen, tot hiertoe in onderscheidene tijdschriften over eene reeks van jaren verspreid, voor de eerste maal. Ik heb ze gelaten, zoo als zij waren. Onafhankelijk van elkander ontstaan, houden ze evenwel, geloof ik, ééne streek; zonder vooraf beraamd plan, maar met den politieken levensgang van den auteur in naauwe, natuurlijke gemeenschap. Daarom werd ook de volgorde der verschijning meer, dan die der onderwerpen, in de tegenwoordige uitgave betracht.

Één opstel van algemeener strekking uitgezonderd, zijn in deze verzameling slechts die opgenomen, welke onze mannen en ons land betreffen. Onder de menigvuldige gezigtspunten van historiebeschouwing is er voor hem, die noch tot de fatalisten noch tot de optimisten behoort, geen merkwaardiger, dan vergelijking van het doen en laten, van volk of individus, met de taak, die te vervullen stond. Op eigen, nationaal gebied heeft dat gezigtspunt

[p. VI]

eene bijzondere aantrekkelijkheid. De bladzijde over Guizot is bijgevoegd om den indruk van het toenmalig oogenblik, dat ook voor ons een keerpunt was; een indruk, dien mij de jongste Mémoires van den beroemden man allezins schijnen te bevestigen.

De uitvoerigheid van den beschrijvenden roman is in de geschiedenis overgegaan, en hetgeen men thans schetsen noemt zijn schilderende voorstellingen van biographische en andere bijzonderheden. Hier heeft het woord zijne oude beteekenis.

15 Mei 1860.