Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Lees en luister. Deel 9 (1947)

Informatie terzijde

Titelpagina van Lees en luister. Deel 9
Afbeelding van Lees en luister. Deel 9Toon afbeelding van titelpagina van Lees en luister. Deel 9

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.76 MB)

Scans (44.32 MB)

XML (0.21 MB)

tekstbestand






Genre

proza
jeugdliteratuur

Subgenre

verhalen
non-fictie/schoolboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Lees en luister. Deel 9

(1947)–H.J. Tromp–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 59]
[p. 59]

13. In het Rovershol. 1.

(Personen: Onderwijzer; Jan; Dirk; Kees; Hein; Theo; Wim; Leo en Frits).

Voorspel in de klas.

Mijnh.:

Zo, nu gaan we een half uurtje praten over de hygiëne. Een moeilijk woord... Ik schrijf het nog eens op het bord... Daar staat het. Hygiëne, dat is... Kees, zeg jij het eens.

Kees:

Een bloem mijnheer.

(Algemeen gelach).
Jan:

Hij meent een hyacinth.

Mijnh.:

Ja, ja, die Kees meent wel eens meer gekke dingen. Misschien dòèt hij ook wel eens gekke dingen. Maar daar wil ik het nu niet over hebben.

Weet jij het zelf wel, Jan Baan?

Jan:

Hygiëne is gezondheidsleer.

Mijnh.:

Knap! Die ‘gezondheidsleer’ léért ons iets over de gezòndheid... hoe we gezond blijven, en ook, hoe we onze gezondheid schaden.

Nu mogen jullie van het laatste enige voorbeelden geven. Ieder één, maar in hele zinnen... Dirk?

Dirk:

Als we alcohol drinken, dan schaden we onze gezondheid.

Hein:

Als we heel warm zijn en dan schielijk koud water drinken, dat is niet goed voor onze gezondheid.

Theo:

Als we niet op de verkeersregels letten, en we komen dan onder een auto, dat is ook niet goed voor onze gezondheid.

(Algemeen gelach).
Mijnh.:

Waarom lachen jullie nu?

Wim:

Je kunt toch niet zeggen: onder een auto komen, dat is ongezond?!

[pagina 60]
[p. 60]
Theo:

Nou, noem jìj dat dan maar gezond!

Mijnh.:

Neen Theo, gezond is dat niet,... maar ongezond toch ook niet. Ik denk, dat je zonder nadere verklaring wel begrijpt, waarom jouw voorbeeld hier niet op zijn plaats is.

We gaan verder!... Frits?

Frits:

Als je je nooit wast, het hele lichaam, dan gaan de poriën van je huid dicht zitten, en dat is erg ongezond.

Mijnh.:

Knap! Dat heb je goed onthouden!... Leo?

Leo:

Te veel eten is ongezond.

Jan:

En te veel roken is ongezond.

Mijnh.:

Zo? En wanneer rook jij ‘te veel’?

Jan:

Ik mag helemaal niet roken.

Mijnh.:

En ik dan?

Jan:

Ja, maar U bent al groot!

Mijnh.:

(kijkt de klas rond)
: Zo, en... Kéés hier is bijna even groot als ik. Die mag dus wel roken.

Jan:

Maar zo bedoel ik het niet.

Mijnh.:

Ja, dat kan ik niet weten. Je moet zèggen, wat je bedoelt.

Jan:

Ik bedoel... U bent al... volwassen.

Mijnh.:

O ja, dat maakt een groot verschil! Maar wat heeft dat met het roken uit te staan?

Dirk:

Wìj moeten nog groeien.

Mijnh.:

Dus... als jullie rookt, dan groei je niet meer?... Kom, wie weet het nog? En wie kan het eens precies zeggen?... Jij, Hein?

Hein:

In de tabak zit een vergif, dat werkt op de zenuwen. En onze zenuwen moeten ook nog groeien. Die zijn nog niet zo sterk en zo taai als bij volwassen mensen.

Mijnh.:

Uitstekend! En vertel me nu eens, Hein... heb jij al eens een sigaret gerookt?... O neen, je hoeft niet bang te zijn voor stràf van mij of voor een stàndje, dat weet je wel. En oververtellen buiten de

[pagina 61]
[p. 61]

klas doe ik het ook niet. Het blijft onder ons. Jullie moet zèlf begrijpen, hoe nadelig het voor je is, en dan moet je het uit jezelf laten.

Hein:

Een enkele keer wel, mijnheer.

Mijnh.:

Geregeld? Iedere Zondag bijvoorbeeld?

Hein:

O neen mijnheer!

Mijnh.:

En wie van jullie heeft er nog nooit een sigaret gerookt?

(Er komen enige vingers).

Een, twee, drie... zes... negen... elf jongens. Prachtig! Elf verstandige jongens met verstandige vaders en moeders, en verstandige grote broers.

En wie rookt er geregeld iedere week een of meer sigaretten?

(Aarzelend komen er een paar vingers op).

Eén jongen zit er hier in de klas... die zijn zenuwen zijn al zo verzwakt en in de war door het roken, dat hij niet durft te bekennen. Zie je, dat zijn nu de gevolgen... Een Nederlandse jongen, die niet dùrft!... Die bàng is!.... Die làf is!

(Verschillende jongens kijken in de richting van Kees, want zij weten, dat die geregeld sigaretten heeft. Maar Kees zit stil, enigszins in elkaar gedoken, in de bank. Hij doet, alsof hij de vraag en de opmerking van de onderwijzer niet heeft gehoord.)
Mijnh.:

Jongens, ik zal daar vandaag geen woord meer over zeggen. Alleen nog dit: Wat hebben we er aan, of we al hygiëne leren, indien we, wàt we leren, niet toepassen?

Vlak vóór de vacantie zal ik nog eens navragen, en ik hoop, dat dan heel wat meer dan elf jongens eerlijk en een beetje trots kunnen getuigen, dat ze sinds vandaag verstandig zijn geworden, en in het geheel niet meer hebben gerookt.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken