Taalwetenschap

[p. 7]

[Voorwoord]

Voorwoord voor de eerste druk

Dit boekje is bestemd voor hen die op een eenvoudige wijze ingeleid wensen te worden in de taalwetenschap. Het heeft geen pretentie van oorspronkelijkheid, het streeft ook niet naar een inleiding in alle gebieden der taalwetenschap, maar tracht wel een beknopt en zo duidelijk mogelijke uiteenzetting van die fundamentele noties te geven die naar mijn mening voor iedere verdere taalkundige studie onmisbaar zijn.

Deze inleiding verscheen voorzien van illustraties onder dezelfde titel reeds in 1956 in de tweede druk van het driedelige handboek Scientia. Voor deze uitgave werd de tekst op een aantal punten herzien; enkele formuleringen werden verbeterd, hier en daar werden andere voorbeelden opgenomen. Hierbij heb ik vooral mijn voordeel gedaan met de opmerkingen van de heer H. Schultink, die het oorspronkelijke opstel aan een kritische beschouwing had onderworpen. Gaarne zeg ik hem hiervoor dank.

Voorwoord voor de achtste druk

Het blijft noodzakelijk voor iedere nieuwe druk de tekst van deze inleiding aan een zorgvuldige herziening te onderwerpen. De oorzaken zijn niet ver te zoeken: het taalwetenschappelijk onderzoek gaat door en eist voortdurend overweging van ingenomen standpunten. Steeds staat men voor de vraag wat in een eerste inleiding opgenomen moet worden en wat niet. Het doel van dit boekje is echter ongewijzigd: het geven van een zo helder mogelijke uiteen-

[p. 8]

zetting van die fundamentele gezichtspunten die naar mijn mening in geen taalkundige theorie gemist mogen worden. Wederom heb ik bij de voorbereiding van deze nieuwe druk steun ondervonden van mijn Leidse medewerkers, ditmaal vooral van drs. M. Winkel, waarvoor ik ten zeerste dankbaar ben.

april 1976

E.M. Uhlenbeck

Voorwoord voor de negende druk

Voor deze nieuwe druk zijn vooral de gedeelten die aan semantiek en syntaxis waren gewijd, ingrijpend herzien en daarbij ook uitgebreid. Dit geldt ook voor het vierde hoofdstuk en in mindere mate voor het derde. Er gebeurt in de taalkunde tegenwoordig zeer veel, en de inhoud van iedere inleiding moet dan ook periodiek worden heroverwogen. Het doel van de inleiding blijft: op een leesbare wijze belangstellenden een beeld te geven, niet zozeer van de taalwetenschap, maar van het verschijnsel taal, voornamelijk aan de hand van voor de lezer toegankelijk materiaal. Het vierde hoofdstuk met de daarbij aansluitende bibliografie, die voor deze druk aanzienlijke veranderingen heeft ondergaan, kan wellicht nuttig zijn voor hen die zich verder in de taalkunde willen oriënteren. Ook ditmaal heeft mw. M. Uhlenbeck-Winkel mij bij de voorbereiding van de nieuwe druk bijgestaan. Ik zeg haar hiervoor gaarne dank.

juni 1980

E.M. Uhlenbeck