Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den reghel der Duytsche schoolmeesters (1875)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den reghel der Duytsche schoolmeesters
Afbeelding van Den reghel der Duytsche schoolmeestersToon afbeelding van titelpagina van Den reghel der Duytsche schoolmeesters

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.56 MB)

XML (0.21 MB)

tekstbestand






Editeur

G.D.J. Schotel



Genre

poëzie
non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/pedagogiek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den reghel der Duytsche schoolmeesters

(1875)–Dirck Adriaensz. Valcooch–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Eene bijdrage tot de geschiedenis van het schoolwezen in het laatst der XVIe en het begin der XVIIe eeuw


Vorige Volgende

Hier nace volgen veel schoone inventien van Inckten van veelderhande coleuren, en ander consten meer.

Met wat materien ende instrumenten onse voorouders eerst hebben gheschreven.

 
Strabo, die ons t' gheleghen des Weerelts beschrijft,
 
Heeft ons Menschen fraey te vooren ghebrijft,
 
Dat die Ouden eerst in Asch en Zandt schreven,
 
Welck schrijven sy met haer vinghers bedreven,
 
Daer nae schreven sy op schorssen van boomen,
 
Ende hebben messen daer toe ghenomen.
[pagina 89]
[p. 89]
 
Daer nae schreven de Menschen oock in steenen,
 
Met instrumenten ghemaeckt van ysere reenen,
 
Daer nae schreven sy noch in bladers van Laurieren,
 
Met penceelen die sy daertoe gingen vercieren,
 
Voorts daer nae schreven sy in looden platen,
 
Met Metalen pennen, die s' in de vinghers vaten,
 
Daer nae schreven sy op francyn oft pergament,
 
Dat met gansen pennen proper en jent,
 
Daer nae so quam het papier op onder die luyden,
 
Daer sy met gansen pennen op schrijven noch huyden.
 
Nu hoort wat inckt sy eerst hadden in het beginnen,
 
Het was swart bloedt dat sy uyt een Visch lieten rinnen,
 
Daer nae ginghen de Menschen inckt bereyen,
 
'T welck niet en was dan het sop van Moerbeyen,
 
Daer nae met galnot, gom en coperroot,
 
Daer men lettren me schrijft, cleyn ende groot.

Namen der Verwen.

Lazuer, schoon blau
Indy, leelyck blau
Formelioen,} zyn doncker root.
Rubryck,} zyn doncker root.
Cenober,} zyn doncker root.
Bolus, bruyn root.
Rove, is sanguyn.
Tornisol, is bruyn sanguyn van doecken.
Bresilie, dats van hout.
Menie, is licht root of oraengie.
Oker, bruyn gheel.
Masticot, licht gheel.
Operiment, seer schoon gheel.
Crocus, saffraen, besykens van vuelboomen.
Berchgraen, is groen.
[pagina 90]
[p. 90]
Sapgroen, is groen van vuelboom besykens, in een blaes ghedrooght.
Spaensgroen,
Accys, is gout, groeyt op 't fundament.
Malgout, dat's gout op 't water geleyt.
Aurum Musicum, dats gelyckenis van gout, heet Aurum pigmentum vituael.
Coperroot.
Blywit,}is het schoonste wit.
Loodwit,}is het schoonste wit.
Gruys, dats ghebrandt van Lootasschen.
Bitter, dats roet uyt den schoorsteen, die vlecken uit het herde roet.

Deught van de Galnoot.

De deught van de Galnote is bekent, als sy cleyne getackt is, styf ofte vol van binnen, niet poederachtigh.

Deught van Coperroot.

De deught van den Coperroot is bekent, alst van een Hemelsche verwe is binnen ende buyten.

Deught van de Gomme.

De deught van de Gomme van Arabien is bekent, als sy claer is ende lichtelycken breeckt als mense stoot.

Hoe men inckt maken sal.

In den eersten als men vele Inckten maken wil teenemale, soo moet men mercken op de ghewichten, ende maten ende die nae ghelyckheyt meerderen, ghelyck by yeghelycken Inckte bekent is.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken