Verantwoording.
Toen Tijl I verscheen en gespeeld werd, vonden enkelen - misschien vélen? - hem té pessimisties.
En ik kreeg, naast vermaning, ook raad: zó was 't nu toch eigenlik niet met ons gesteld! Waarom toch geen heroiese atmosfeer met b.v. 'n apotheoze, vlagge-optocht en 'n aanstekelik slotkoor?...
'k Ben héél dankbaar geweest voor raad en vermaning. Vooral omdat ik er m'n volk zo goed in herkend heb. Wis en waar: 'n leger-revue met de demonstrasie van enkele domme kanonnen, imponeert de massa nog zó geweldig dat ze er eten en drinken bij vergeet, mitsgaders 'r anti-militaristiese meeting van gisteravend!
Er moet lawaai zijn, geklater en geklinkklank!
De vonken van één majoorskommando vernietigen op slag de brutaalste brullers van 't revolusionaire bent. Kroniese furie doet periodiek duzenden hun ekstremisten-eden bevestigen, maar 'n Hofstoet die vriendelik-konvensioneel door de stede rijdt, is 't sienjaal voor 'n ontroering, zó zoet en zó serafijns, dat ze de barste ijskegel smelten doet. Se non e vero!
Het dacht me billik, broeders, dat Tijl I zo donker was. Of is alles in uw Vlaamse leven zo licht?
Eén ding heeft me gespeten: dat ik Tijl niet nóg scherper heb geschreven!
Er zijn gevallen waarin de pasient dwang behoeft en snijdend materiaal.
Met Tijl I was echter lang niet alles gezegd.
Toen de ontgochelde Tijl terugvoer naar z'n kaffers, bleef Nele in 'r sluimer niet alleen. In haar schoot wachtte niew leven.
Tijl junior zou geboren worden, en dragen mettertijd de vlagge die z'n vader voorheen niet verder te dragen vermocht.
HOE hij z'n land en volk diende, en wat met beide gebeurd is, leert u deze zeer stichtelike twede geschiedenis die, al is ze minder gek dan de eerste, even dwaas werd geschreven. Want ik heb lak gehad aan om 't even welke formuul! Voor verdere raad en vermaning ben ik louter oor, maar 't zal weinig baten, gezellen, want hoe wilt ge van 'n ezel 'n geëdukeerd luxe-paard maken, laat staan: 'n beest ‘de haute équitation’?
ANTWERPEN 1930.
Auteursrecht onbekend