De tragedie der werkwoordsvormen

Een taalhistorische en taaldidactische studie

[p. 447]

Stellingen

I.

Aan definiëring van een geesteswetenschappelijk begrip als opvoeding wordt in het algemeen te veel waarde gehecht.

II.

Ten onrechte wordt dikwijls het begrip ‘opvoeding’ beperkt tot ‘opvoeding der jeugd’.

III.

Indien er nog ooit een geschiedenis van de ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs‘systeem’ geschreven zal worden, zal de schrijver, meer dan tot heden het geval is geweest in de Nederlandse historiografie van opvoeding en onderwijs, aandacht moeten schenken aan medebepalende maatschappelijke factoren.

IV.

J.H. van der Palm toont zich in zijn onderwijswetgeving een exponent van de westeuropese tijdgeest.

V.

Rousseau valt eerder te rekenen onder de gepassioneerden dan onder de sentimentelen (zie Heymans: Gesammelte kleinere Schriften zur Philosophie und Psychologie III S. 421).

VI.

De opvatting van Du Toit (Vrijheid en gesag in die opvoeding, blz. V) dat Rousseau het laagtepunt vertegenwoordigt in de ontwikkeling van het gezag af, zoals die met de Renaissance is begonnen, berust op onvolledige interpretatie.

[p. 448]

VII.

In het didactisch experiment en bij de didactische research speelt naast de ratio ook het toeval zijn rol.

VIII.

De bestudering der taaldidactiek bij de westeuropese volkeren leidt tot het vermoeden dat er verband bestaat tussen het nationale volkskarakter en vorm en inhoud dezer didactiek.

IX.

Het is gewenst de verhouding tussen kinderpsychologie en schoolgrammatica grondig te bestuderen.

X.

Het vrije stelwerk heeft voor veel jonge kinderen de aantrekkelijkheid die alle streven naar zelf-realisering bezit, omdat ook in het vrije stellen zowel de Funktionslust als de Schaffenslust (Ch. Bühler) bevredigd worden.

XI.

Men bewijst de lagere schooljeugd, zowel het gedeelte dat niet voor verdere studie is bestemd als het gedeelte dat voortgezet onderwijs zal volgen, als ook de grammatica zelve èn het V.H.M.O. een dienst, als men alle grammatica concentreert bij het V.H.M.O.

XII.

Structuur en functie van het Rijksschooltoezicht behoeven dringend herziening.