Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1 (1906)

Informatie terzijde

Titelpagina van Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1
Afbeelding van Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.34 MB)

Scans (27.73 MB)

XML (1.27 MB)

tekstbestand






Editeurs

Herman vander Linden

W.L. de Vreese



Genre

poëzie
non-fictie

Subgenre

kroniek
non-fictie/geschiedenis-archeologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

(1906)–Lodewijk van Velthem–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Des coninc Willems doet. xxxviij.Ga naar voetnoot+

 
Doen coninc Willem waende wesen
 
Tsinen besten ende sonder vresen,
2690[regelnummer]
Ende te Coelne oec was comen,
 
Ende al Aelmaengen had genomen
[pagina 159]
[p. 159]
 
Tonderstane alse coninc vri,Ga naar margenoot+
 
Ende niemen dochte verre no bi
 
Dat hi hem gederen conde;
2695[regelnummer]
Doen quam hem boetscap opter stonde
 
Van Hollant, om der Vriesen wille:
 
Want si lude noch oec stilleGa naar margenoot+
 
Niet en hilden vanden grave,
 
Ende gingen hem oec alle ave,
2700[regelnummer]
Ende hildene niet over here.
 
Om dit doen, setten ten kere
 
Coninc Willem te Hollant ward,Ga naar margenoot+
 
Om Vrieslant onder sijn sward
 
Te bringene ende te dwingene mede.
2705[regelnummer]
Aldus rumdi der stede
 
Daer hi meer weder ne quam.
 
Op enen winter, alsiet vernam,Ga naar margenoot+
 
Dat sere vroes, quam die coninc
 
Ende wilde wreken dese dinc
2710[regelnummer]
Optie Vriesen, daer ic af telle,
 
Die brachten menigen ruden geselle
 
Ga naar margenoot+ Om den coninc te wederstane.Ga naar margenoot+
 
Die Hollanders trocken den coninc ane,
 
Die met hem brachte goede liede
2715[regelnummer]
Van Aelmaengen in siere maysniede.
 
Die stout waren ende oec snel:
 
Mar sine conden te yse niet wel,Ga naar margenoot+
[pagina 160]
[p. 160]
 
Want die coninc was so begaen,
 
Datmense over dijs waende bestaen
2720[regelnummer]
Al heymelije ende so beringen:
 
Dus soudmense lichtelike bedwingen.
 
Aldus waest daer geordineert,Ga naar margenoot+
 
Mar het ward daer al anders gekeert:
 
Want doen die coninc ende sine gesellen
2725[regelnummer]
Ten yse quam[en] daer wi af tellen,
 
Ende daer over waenden sijn leden,
 
Worden si aldaer bestredenGa naar margenoot+
 
Vanden Vriesen, die wel des
 
Gewaerrent waren, des sijt gewes.
2730[regelnummer]
Al sijn si ruut ende onbeset,
 
Si hebben dit alsoe belet
 
Dats die coninc hadde toren:Ga naar margenoot+
 
Want also vollijc alsi, die doren,
 
Den coninc op dijs wisten gegaen,
2735[regelnummer]
Quamen si toe, sonder waen,
 
Met groten colven ende maetsuen,
 
Ende met harde groten gehuwenGa naar margenoot+
[pagina 161]
[p. 161]
 
Bestoedense den coninc ende sine lieden.
 
Ende die dinge alsoe gescieden,
2740[regelnummer]
Dat si den coninc sloegen doet
 
Ende met hem een groet conroet.
 
Ende doen die wijch leden was daer,Ga naar margenoot+
 
Namense den doden conine vorwaer
 
Ende voerden met hem in Vrieslant.
2745[regelnummer]
Dus ward die coninc Willem gescant
 
Vanden vulen Vriesen sot,
 
Die daer mede hilden haer spot.Ga naar margenoot+
 
Doen dat gesciede screef men vorwaer
 
.xiͨj. ende .lv. jaer.Ga naar voetnoot2749
2750[regelnummer]
Hier na salics u vroeder makenGa naar voetnoot2750
 
Hoe dit noch al quam ter wraken
 
Van Florense sinen sone,Ga naar margenoot+
 
Doen te manne quam die gone:
 
Doen dit gesciede was hi .i. kint;
2755[regelnummer]
Mar hine vergets niet .i. twint,
 
Hine wraect so hi eerst mochte,
 
Want hem int herte stac onsochte.Ga naar margenoot+

voetnoot+
Cap. 38. Dit hoofdstuk is aangehaald naar ons teksths. bij W. van Gouthoeven, D'oude Chronijcke ende Historien van Holland... van Zeeland ende van Utrecht (Dordrecht, 1620), blz. 321 vlg. Verg. de inleiding bij de beschrijving van het hs.
[tekstkritische noot]2692 Tonderstaen als c.v. 2693 E. niemant en duchte v. no bij 2694 Doen quam hem bootscap tien stonde 2695 Doen hem niemant gederen en conde 2697 W. sij l. noch stille 2698 hielden 2699 oec ontbreekt. 2700 E. en hieldens n.o. heere 2701 O.d.d. sette die keere 2702 waert 2703 o.s. zwaert 2704 Te setten ende te bringen mede 2705 Dus ruimde hij coelen die stede 2706 D. hij niemeer b. en quam 2707 Op eenen w. als ic v. 2708 Dat seere vroos 2709 Om te wreken dese dinc 2710 Op die v. 2711 Die hem br. vrome gesellen 2712 wederstaen 2715 V. almaengien tsine mesniede 2716 oec ontbreekt. 2717 Maer sine consten dys niet wel

2692 Tonderstane hs.: Tonder stane 2712 wederstane hs.: weder stane
margenoot+
(5)
margenoot+
(10)
margenoot+
(15)
margenoot+
(20)
margenoot+
bl. 10 d.
margenoot+
(25)
margenoot+
(30)
[tekstkritische noot]2718 Ende die dine moest so vergaen 2719 D. op dijs moest bestaen 2720 en 2721 ontbreken. 2722 Dus 2723 Maer het wart anders verkeert 2724 sijn gesellen 2725 quamen d. wij af t. 2727 W. sij al d.b. 2729 Geware w. sijts gewes 2730 Al sijn sij ruit ende ombesmet (om- voluit). 2731 Sij h.d. also b. 2732 toren 2733 W. so vollic als die doren 2734 opt ysche w. gaenGa naar margenoot+ 2735 ‖ Q. sij t. 2736 machuwen 2737 E. ooc m. groten gehouwen

2725 Ten ysc quam[en] vermoedelijk is het verkortingstreepje boven -m in de pen gebleven. De emendatie wordt bevestigd door de variant uit hs. D der Brabantsche Yeesten. 2730 onbeset in het hs. voluit. 2732 toren hs.: coren maar oorspronkelijk toren: het linker gedeelte van het dwarsstreepje der t is weggekrast. De juiste lezing is hersteld door C. van de Water in het Tijdschr. voor Nederl. Taal- en Letterk. 9, 40, maar ook Van Wijn zegt reeds in zijne Aanteekeningen op Heelu, blz. 75, dat bij Lelong ‘kwalijk coren ... gedrukt is’. De verbetering wordt daarenboven bevestigd door de variant uit hs. D van de Brabantsche Yeesten. 2737 met harde groten gehuwen wordt door Huydecoper op Stoke, dl. I, blz. 607 en door Verdam opgevat als: met zeer groot geschreeuw, en de laatste stelt dan ook voor te lezen gehuwe (zie het Middelnederl. Woordenb. 2, 1156). Maar in verband met den samenhang is het ongetwijfeld natuurlijker gehuwen op te vatten als de zelfstandig gebruikte infinitief gehouwen = het houwen, hakken, er op in hakken.
margenoot+
bl. 32 a.
margenoot+
(35)
margenoot+
(40)
margenoot+
(45)
margenoot+
(50)
[tekstkritische noot]2738 B. sij d.c.e.s. liede 2739 So dat d. dingen so g. 2740 D. sij d.c.s. doot 2741 groot conroot 2742 was leden 2743 N. sij d.d.c. daer naer 2744 voerdenen 2747 D. met hem hieldenGa naar margenoot+ h.s. 2748 Doen dit geviel screefmen voerw. 2750 Hier na sal ic u vroet m. 2751 ‖ Hoe dit algader q.t.w. 2752 V. floreinse 2754 tot 2757 ontbreken.

2749 jaer in het hs. voluit.
margenoot+
bl. 32 b.
margenoot+
(55)
margenoot+
(60)
voetnoot2749
xijc. ende lv. naar de oude tijdrekening; berekend naar de nieuwe, sneuvelde Willem II den 28sten Januari 1256.
voetnoot2750
vlgg. Florense sinen sone enz. De jonge zoon van Willem II, later Floris V, werd geboren in 1254, terwijl zijn vader Valencijn belegerde: zie b.v. de kronijk van Melis Stoke, B. III, vs. 1479 vlgg. - Velthem heeft zijn hier aangekondigde voornemen niet volvoerd. Alleen van een tocht tegen den graaf van Gelre wordt gesproken in het 52ste hoofdstuk van het tweede boek, maar zeer in 't kort. Daarentegen worden in het derde boek, hoofdstuk 43 tot 47, uitvoerig Floris' betrekkingen met Engeland en daarna zijn dood verhaald.
margenoot+
(65)
margenoot+
(70)

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken