Zederyke zinnebeelden, vertoont in konstplaten

[fol. *2r]

Aan den leezer.

t IS ontegenzeggelyk, dat Denkbeelden van zaken, door d'oogen ontfangen, zo vatbaar op de hersenen zyn, als die door behulp van 't gehoor zyn ingedrukt. Roem verdienen die wyzen, die, in den Lentetyt der waerelt dit in agt nemende, grooten dienst gedaan hebben aan de geslagten der menschen; wanneer zy de geheimen der Godsdienst, en Borgerpligten, door zamengestelde Figuuren voor het menschelyke verstand afschetzen. Onder deze zyn d'Egiptenaren wel de eerste geweest, die in 't geheel haar werk hebben gemaakt van Beeldsprakige vertoonzelen te vormen, daar de roem van hare verborgen wysheit in opgesloten was; zodanig dat, die den geheimen zin daar van wilde ramen, wel een op Raadzelen gesleepen Edipus moest wezen.

Dat een sprakeloos vertoonzel de zelve bewerking op het menschelyk begryp maakt, als een kragtige Redeneering, blykt, als wy zien dat Tarquinius, met het afslaan der grootste slaapbollen, in zyn

[fol. *2v]

Hof wandelende, 't zelve aan zyn zoon heeft doen begrypen: dat Antisthenes door een wydlopige Redeneeringe (waar in hy aantoonde, dat het behoud, en geluk van 't Volk en den Staat, bestond in de grootste van het land om te brengen) heeft te weeg gebragt.

Maar gelyk stomme vertoonzelen, en verstandige Redeneringen elk in het byzonder vermogen hebben op het gemoed der menschen, zo gaat de uitwerkinge nogtans zekerder, als die beide gepaart gaan: gelyk dit ook naderhant by Grieken en Latynen in gebruik is gebragt.

De Schipbreukelingen (gelyk de Heer D. van Hoogstraten in zyn berymden Phoedrus aanmerkt) liepen met Tafereelen, waar op haar ongeval stond afgeschildert, langs de huizen bedelen, om de menschen, door die vertooningen, en klagten, tot medelyden over hun ongeluk te bewegen.

En om geen langen omtrek te maken, die den leezer verveelen zou, zeggen wy, dat onder d'ouden AEsopus in die leerwyze (waar van wy gemelt hebben) heeft doorgesteeken, leerende door afbeeldzelen van wilde en tamme dieren, al wat yder in 't byzonder, of den landen en volken in 't

[fol. *3r]

gemein, prysselyk en schadelyk was.

Maar gelyk het schandelyk zoude zyn, 't verstant der Ouden te veragten, zo doet men ook al te veel kleinagting aan de tegenwoordigen, d'Oude in opzigt van haar verstand alleen te pryzen; nadien 'er van Eeuw tot Eeuw, onder onzen Landaard, Mannen in die oeffeningen hebben doorgesteken, welkers gespitste brein leerzame Zinnebeeldige vertooningen heeft uitgevonden, en meerendeels met prysselyk Maat-Dicht gepaart; waar van men een groote lyst zoude konnen opstellen, welke de Deugd in haren regten aard door Zinnebeelden hebben afgeschildert, en door kragtige Redeneringen aangeprezen, de gemoedsdriften, na de Reden leeren teugelen, en alle de bedryven van het menschelyke leven gespoort, om het pad ter eeuwiger onsterffelykheit te loopen.

Vaar wel.