Weergaloos

[p. 58]

Anti-psychiatrie

De avant-garde der psychiatrie is de anti-psychiatrie, die een nieuwe gemeenschap creeert, waarin de sterke en gezonde broeders en zusters voor de zwakken en zieken zorgen: als gemeenschap zullen wij met onze ‘moordenaars’ en ‘krankzinnigen’ moeten leren samenleven, zoals wij ook de dieven in het groot en in het klein moeten weten op te vangen binnen een gemeenschap, waarin plaats, ruimte en gelegenheid voor iedereen is. We vertonen toch ook onze exhibitionnisten aan al onze voyeurs? Dan vereren wij twee onderdrukte minderheidsgroepen met ons respekt...

Een mens kan zich slechts vrijwaren tegen de flip-out door te begrijpen wat er met hemzelf en de wereld gebeurt: schizofrenie.

In en achter, naast en voor jezelf staan, en bekijken, bestuderen, nauwlettend gadeslaan, hoe de machinerie beweegt, hoe de kosmos in elkaar zit - blijven volgen wat ontdekt wordt, of herontdekt, begaan zijn met iedereen, je eigen problemen niet als die van de wereld zien, luisteren, aandacht vertonen, je in een ander kunnen verplaatsen - reken maar dat er duizenden manieren zijn om niet gek te worden. Dat is het ware wonder: dat het gezonde verstand de gezonde twijfel kan overwinnen, en tot de gezonde overtuiging komen, dat je bent wie je bent.

Zoals ik elders zei, in de vorm van een gedicht.

Dat is pas een opluchtende, bevrijdende ervaring! Dán valt er even een wereld van leed van je af! Dan hoef je niet meer als Atlas dat hele gebeuren alléen te torsen, dan onderga je tegelijkertijd hoe ontzettend nietig het eigen gebeuren is - verplaats je eens uit je spel, denk je eens in een andere situatie in (Daumal's grote magiër heeft die gave), stap eens een andere kultuur binnen. Het

[p. 59]

enige wat een van de vreemdelingen in deze zandbak me na vier maanden Turkije kon meedelen, was een troostvolle huilbui - van geluk, dat hij er was, dat wij er zijn, dat deze wereld de onze is.

Een droom of een sprookje, uit dat onderscheid⁺ moet ik ontwaken, met mij in de cocon steeds blindelingser en intuitiever: absolute poëzie, totaal, soeverein.

+

Door het spinrag

Voor uitbarstingen als deze (noem het poëzie, ik ben een dichter) is een open geest een eerste vereiste, je niet laten neerdrukken door omstandigheden die tégen lijken (maar het slechts in je geest zijn). Jij bent de baas over jezelf. Dat is het enige uitgangspunt in gaande en komende gevechten, conflict-situaties en andere spiegelzaalballetten: altijd zul je in staat blijven nieuwe indrukken te integreren binnen het geheel van de bestaande struktuur in de kosmos. De mythe van Alan Watts (hoofdstuk 14) is niet alleen maar een sprookje, dat je aan kinderen kunt vertellen - het is de enige manier om niet te liegen. En reken maar dat de kleine potjes steeds groter oren krijgen, dat de kleine oogjes meer en meer gaan zien - nu al kijkt de kwieke jeugd dwars door het gehuichel van sommige ouderen - wat hun ondergang zal betekenen. Wie niet meer op zijn woord geloofd kan worden, heeft niet alleen de schijn, maar de totale werkelijkheid tegen zich. Wie achterhoudt, zich verschuilt, knollen voor citroenen tracht te verkopen, minder dan de waarheid schenkt, marchandeert, schippert - hij tuimelt op dit grote schaakbord van de evolutie. Ongekroon-

[p. 60]

de Koning Eeuwige Jeugd! Wat je niet doodt, maakt je sterker - blijf de band met morgen behouden in de vorm van je huidige relaties met hen, die jonger zijn.