|
| |
Aen-dachtigh rondeel,
Ghedicht op den Naem ende tot Lof van de heylighe Maeghd ende Martelaresse Barbara,
Patronersse van de ieverighe Gulde van Aelst, voerende den Roos-maryn met dese Sprencke:
Vicit vim veritas.
Dat is, De Waerheyd heeft 't Gheweld verwonnen.
BArbaer, is myn be-gin, ick spreeck' van de Barbaeren,
En oock van Barbara; al vvord sy soo gheseydt;
Wiêns iever, deughd, en liefd' den Roos-maryn be-vvaeren,
En groen doen bloeyen staen met groote vruchtbaerheyd;
Wiêns sonderlinghe jonst, de vvereld door ver-breyd,
Tot haere dienaers ick van sin ben te ver-klaeren,
En thoonen, dat de daed den naem is on-ghelyck:
Want huys, noch stadt, noch land, noch verr'-gelegẽ ryck,
| |
| |
En was oyt on-be-kent haer hulp in 's doods be-swaeren.
Barbaer is hy gheweest, veel harder als het stael,
Veel wreeder als den Stier, en uyt een rots' ghesneden
't Kind van Deucalion, uyt Pyrrha voord-ghetreden,
Waer van hy 't hert' ver-steend, en d'ooghen t'eenemael
Ver-herd be-houden heeft, vol duyvelsche wreedheden,
Dioscorus, ick meyn', den Vader van een Maeghdt;
Maer oock te saemen beul, die bloedigh, on-ver-saeght
Heeft met syn eygẽ sweerd syns dochters hals door-jaegt,
Met recht ghenoemt Barbaer, on-redelyck, moordaedigh;
Maer als 't onnoosel lam is Barbara ghenaedigh:
Al heet sy Barbara, s'en is doch niet Barbaer;
Maer een saecht-moedigh kind van een barbaeren Va'er.
2.[regelnummer]
Dit openbaerlyck sy te kennen heeft ghegheven:
Want Barbara een hert', en will', en een ver-stand
Heeft minn'lyck, goedertier tot all' de ghen' die sneven,
En soecken haeren troost, sy ieder gheeft de hand,
Die hulp' van haer begheert, de borgers in de steden,
Den Acker-man op 't land, den Schipper op de zee:
Jae wie mis-troostigh is, ellendigh, en ver-treden,
Ver-laeten van den mensch, en is vol druck en wee,
Ver-eyscht hy haeren troost, sy doet terstond bystand,
Al heet sy sy Barbara, s'is eenen soeten pand,
Een goeder-tiere Maeghd uyt eenen beul ghesproten.
Maer Sulla was barbaer, den vvreeden Roomschen quant,
Die met onnoosel bloed van duysenden ver-goten
Rood-verwigh heeft ghemaeckt de Stad aen alle kant,
De troncken heeft ont-hoofd doen in den Tyber vloten;
Maer onse Barbara, die 't noyt en heeft ver-droten,
Heeft duysenden ver-lost, de doods-pyn doen ont-gaen,
En moederlyck ghetroost, die waren seer be-laên;
Dus hebben sy haer hulp tot hunne baet ghenoten;
Al heet sy Barbara, s'en is doch niet Barbaer;
Maer een saecht-moedigh kind van een barbaeren Va'er.
| |
| |
3.[regelnummer]
Barbaer was Annibal, die de Rivier Vergel
Met het Roomsch volck gevult, syn heyr ded' over-treckẽ;
Noch Methridates hem in wreedheyd wint, die fel
Dede met eenen brieftachentigh duysend necken.
Wat seegh' ick van de mans? Barbaer als een leeuwinn'
Numilizinthes was der Thracen Koninginn',
Die menschen levendigh in twee ded' over-snyden,
En d'ouders voeden sich met 's kinders vleesch en bloed.
Maer onse Barbara, wiêns deughd ons doet ver-blyden,
Al heet sy Barbara, haer daed is al-tyd goed:
Want sy be-hulpsaem is in nood en teghen-spoed.
Dit heeft den Koop-man oock op zee voor waer be-vonden,
Als door on-weder, en door straffen winden-stryd,
Die t'saemen met gheweld van Eolus ont-bonden
Ver-dreven 't hemelsch licht; op eenen korten tyd
Veel schepen zyn ghequetst, en in de zee ver-droncken;
Alleen het schip ont-voer, nu oock by-naer ver-soncken,
Waer op den Koop-man was, die in dit droef ghevaer
Aen-riep stracx Barbara, wiêns licht men sagh ont-voncken,
En thoonde dat voor-waer sy niet en is Barbaer;
Maer een saecht-moedigh kind van een barbaeren Va'er.
4.[regelnummer]
Want siet, soo haest en was haer hulpe niet aen-socht,
Oft het tempeest ver-dween, en opentlyck sy saghen
Een schoon, klaer, hemelsch licht, dat d'over-trocken locht
Be-scheen, en quam terstond de duysterniss' ver-jagen.
Dit licht was Barbara, die dese klaerheyd brocht,
En 't schip voor-spoedighlyck gebrocht heeft in de haven.
Alleen niet op de zee, maer oock aen Aelst haer gaven
Heeft Barbara ghejont, en mildelyck ghethoont,
Dat sy haer dienaers noyt laet wesen on-gheloont.
Een Aelstenaer, die haer gheviert had all' syn leven,
Als hy heel sieck, jae dood van alle mensch gheacht,
| |
| |
Nu twee-mael nacht en dagh had sonder kenniss'-gheven,
En adem-loos (soo 't scheen) gheleghen in on-macht,
Heeft Barbara verweckt, en on-ver-hoets ghenesen
Van 't bedde doen op-staen, als oft hy was ver-resen,
Als ieder had de dood, en leste ur' ver-wacht,
Dat hy kost gaen en staen, die langh was sonder kracht.
Is dan dees' Maeghd barbaer? Neen, 't is een Maeghd sachtmoedigh,
Tot hulp van haer dienaers al-tyd al even spoedigh;
Al heet sy Barbara, s'en is doch niet Barbaer;
Maer een saecht-moedigh kind van een barbaeren Va'er.
5.[regelnummer]
Wat wil ick hier in't langh ver-thoonen haere deughdt,
Haer goeder-tierentheyd, haer jonst, en liefd' ver-haelen?
Is't niet ons' Barbara (wiêns naem ons hert ver-heught?)
Die wegh-nemt over-al de sieckten en de quaelen?
Jae sieckten niet alleen van't lichaem; maer van siel;
Wie heeft haer oyt ghedient, die dees' niet en be-hiel
Tot haere saeligheyd? dus is sy sonder faelen,
En moet soo zyn ghenoemt den troost en toe-ver-laet
Van lichaem ende siel', ons' Barbara saecht-moedigh,
Niet Barbara Barbaer, maer al-tyd even spoedigh,
Tot d'hulp van haer dienaers, die sy in nood by-staet.
O Barbara, ô Maeghd, en Martelaerss' ghepresen!
Dit is tot meerder eer' van God, en u gheseydt;
Op dat ghy in die ur' ons soud ghedachtigh wesen,
Wanneer de bleecke dood de siel' van 't lichaem scheydt;
En onsen Roos-maryn soud groen doen blyven bloeyen,
Die tot uw' eer' en lof wy planten all' te gaer;
Wiêns soetste lommeringh' ons leven doet, en groeyen,
En segghen met een stemm': Leeft Barbara voorwaer,
Al heet ghy Barbara, gh'en zyt doch niet Barbaer;
Maer een saecht-moedigh kind van een barbaeren Va'er.
|
|
Auteursrechtvrij