Vooraf
De bundel Konfrontaties, waarin ik stukken verzamelde uit de jaren 1971-1974, bevatte hoofdzakelijk besprekingen van nieuw nederlands proza en artikelen over het literaire bedrijf. De tegendraadse kritiek waarvoor ik pleitte, was niet politiek in de platte betekenis dat een literair werk rechtstreeks uit maatschappelijke achtergronden werd ‘verklaard’; ik richtte mijn aandacht vooral op de manier waarop in literatuur maatschappelijke denkbeelden en ervaringen verwerkt worden. Die leeswijze had minder betrekking op uitspraken en standpunten dan op literaire technieken en taalprocessen. Deze bundel geeft een uitwerking en toespitsing daarvan. In de polemiese bijdragen zet ik mij enerzijds af tegen moralistiese opvattingen over politieke literatuur, anderzijds tegen bepaalde (stelselmatig herhaalde) misvattingen omtrent het type kritiek dat ik beoefen.
Ongetwijfeld zal men tussen de artikelen in Konfrontaties en Oriëntaties verschuivingen kunnen vaststellen. Om al te voorbarige konklusies te voorkomen, wil ik erop wijzen dat sommige verschillen vooral te maken hebben met het feit dat ik sinds 1978 vrijwel geen nederlandse literatuur meer besproken heb, maar me voornamelijk heb beperkt tot buitenlandse literatuur in vertaling. Daardoor is het aksent komen te liggen op informatie, te meer daar mijn keuze veelal boeken betrof die in de kritiek nauwelijks of niet aan bod kwamen. Overigens moet gezegd dat er juist de afgelopen jaren naar verhouding meer interessante auteurs werden vertaald dan jarenlang het geval was geweest; helaas zal daar, gezien de inkrimpingen van de uitgeversfondsen, weldra weer verandering in komen, en te vrezen valt dat het juist ten koste zal gaan van het soort auteurs dat ik bij voorkeur besprak.
In de keuze van de te bespreken boeken en de wijze van bespreken sluit ik, meer nog dan in de eerste bundel, aan bij mijn eigen schrijfwerk, proza én essayistiek. De essays van de afgelopen jaren
Auteursrechtelijk beschermd