Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656 (1931)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8.15 MB)

ebook (6.98 MB)

XML (3.07 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragikomedie
pastorale


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

(1931)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 523]
[p. 523]

Op het Tafel-zilver, Gewrocht op 't Inhuldigen van den Doorluchtighsten Vorst en Heere,
Christof Bernart,aant.Ga naar voetnoot*

Bisschop te Munster, des H. Rijcks Vorst, en Burghgraef te Strombergh.

Series longissima rerum.

Aen Sinte Pauwels.
 
Beschutter van de Stadt, verlicht door klare stralen,Ga naar voetnootvs. 1
 
Ontsprongen uit uw bloet, 't welk Neroos zwaert besmet;
 
Uw armoe belgh' zich niet dat wy met zilver pralen,Ga naar voetnoot3
 
Op 's Bisschops hooghtijt, en gezegent feest-bancket.Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
Wy pralen met de kunst; de kunst met uwe daden,
 
Gedreven in 't Metael, dat hier zoo heerlijck blinckt.
 
Bancketten zullen 't lijf, uw Faem de Ziel verzaden,Ga naar voetnoot7
 
Uw Faem, die schel en hel, als louter zilver, klinckt.Ga naar voetnoot8
 
Ghy yvert om Godts Duif de vleugels fel te korten,
10[regelnummer]
Met eenen JESUS glans te smooren in zijn bloet;Ga naar voetnoot9-10
 
Zoo komtghe, van dien glans getroffen, neêr te storten,
 
En voelt de kracht van 't Kruis in 't brullen van uw' stoet.Ga naar voetnoot11-12
 
Damaskus hoort verbaest u Christus naem trompetten,Ga naar voetnoot13
 
Den wreeden Wolf verkeert in een zachtzinnigh Lam,Ga naar voetnoot14
15[regelnummer]
Dat in een Mande zich ter muren af laet zetten,Ga naar voetnoot15
 
En Benjamin gevoelt den klaeuw van zijnen stam.Ga naar voetnoot16
 
Zoo wortghe van den Geest des Hemels voortgedreven
 
Door 't blinde Heidendom. Waer vint men Stadt, of strant,
[pagina 524]
[p. 524]
 
Daer uw Historien niet levend staen geschreven,
20[regelnummer]
Zoo schoon, als Lukas oit die maelde met zijn hant!Ga naar voetnoot20
 
Het zy ghy Elimas in d'oogen hebt getroffen,Ga naar voetnoot21
 
Die uwen opgang pooght te stuiten in zijn vaert;
 
Het zy ghy 't lijck verweckt, dat slaeprigh neêr komt ploffen;Ga naar voetnoot23
 
Het zy ghy kreuplen heelt; of Christus eer bewaert,Ga naar voetnoot24
25[regelnummer]
Door zweet-doeck, of door Riem, en bluscht den gloet der kortsen;Ga naar voetnoot25
 
Of bant den afgront uit des lichaems schors met kracht;Ga naar voetnoot26
 
Of zwarte kunsten helpt in brant met vier, en tortsen;Ga naar voetnoot27
 
Of sluit den kercker op door uw gebeên, by nacht;Ga naar voetnoot28
 
Of van een Pythonisse, een dochter, wort verdadight;Ga naar voetnoot29
30[regelnummer]
Of zelfs van uw besneên gevangen, en gedreight,Ga naar voetnoot30
 
Tot dat zich met uw hooft des Keizers wrock verzadight,
 
En ghy u met gedult voor 't Zwaert ter aerde neight.Ga naar voetnoot32
 
Wy knielen voor 't Altaer, waer op ghy hebt geleden:
 
Wy knielen op uw Graf, en op uw kout gebeent:
35[regelnummer]
O licht van uw Hebreen, en alle Griecksche Steden,
 
Ja van den Weereltkloot, met zuchten oversteent,Ga naar voetnoot36
 
En tranen oversprengt: ô Vorst der Kruis-gezanten,Ga naar voetnoot37
 
Neem Munster, en uw Stift, en zijnen Vorst CHRISTOFGa naar voetnoot38
 
In uwe hoede, op dat hy 't Roomsch geloof magh planten,
40[regelnummer]
Ter eere van Godts Kercke, en 't onvergangklijck Hof.
 
Beschut den Hooft-pylaer der omgelege vlecken
 
En vesten, met die zorgh, waer me ghy dezen muur
 
Genadighlijck dus lang voor onheil kont bedecken,
 
In 't midden van een Zee, vol brant en oorloghs vuur.
45[regelnummer]
Dit vroom godtvruchtigh Volck, beschaduwt vry en veilig,Ga naar voetnoot45
 
Zal eeuwigh uwen lof ontvouwen voort en voort,
 
En slapen op de wacht van zijn' getrouwen Heiligh,Ga naar voetnoot47
 
Met JESUS, die zijn merck gedruckt heeft op hun poort.
 
Zoo bloeie al 't Bisschopdom, en ackerlant, en eicken.
50[regelnummer]
Zoo moet de Vorst en 't Volck zijn' hooghsten wensch bereicken.Ga naar voetnoot50
 
 
J.V. Vondel.
voetnoot*
Van 1650. Afgedrukt volgens de tekst in Verscheyde Nederduytsche Gedichten II, Amsterdam 1653, blz. 117.
Christof Bernart van Galen werd in het jaar 1650 ingehuldigd als bisschop van Munster. Het motto: ‘een lange lijst van zaken’ is ontleend aan Aeneïs I, 641, waar eveneens van tafelzilver gesproken wordt.
voetnootvs. 1
Beschutter van de Stadt (nl. Rome): aanspraak aan Sint Paulus, die daar als martelaar stierf; de klare stralen zijn de Christen-martelaren, die onder Nero omkwamen.
voetnoot3
Uw armoe belgh' zich niet: neem, zelf in apostoliese armoede levend, er geen aanstoot aan.
voetnoot4
hooghtijt: kerkelik feest.
voetnoot7
't lijf verzaden: het lichaam voldoen.
voetnoot8
schel: luid-klinkend.
voetnoot9-10
Als streng Farizeeër had Paulus (als Saulus) aanvankelik de Christenen vervolgd. Blijkens vs. 5 was de levensgeschiedenis van Paulus op het tafelzilver afgebeeld.
voetnoot11-12
Paulus werd door een visioen bekeerd (Hand. IX, 3-7).
voetnoot13
Te Damaskus trad Paulus als Christen-apostel op (Hand. IX, 20).
voetnoot14
Den wreeden Wolf: bijstelling bij u (13); verkeert in: veranderd in.
voetnoot15
Met hulp van zijn discipelen ontvluchtte Paulus op deze wijze uit Damaskus (Hand. IX, 25).
voetnoot16
Benjamin: een der Joodse stammen; hier voor het Joodse volk, dat de macht ondervindt van het woord van Paulus, uit zijn eigen stam geboren (?).
voetnoot20
Lukas, aan wie de Handelingen der Apostelen worden toegeschreven.
voetnoot21
Elimas: zie Dl. 4, blz. 226.
voetnoot23
Vergelijk Hand. XX, 9-11.
voetnoot24
Verg. Hand. XIV, 8-10; bewaert: handhaaft.
voetnoot25
Verg. Hand. XIX, 12; kortsen: koorts.
voetnoot26
den afgront: de helse macht, de boze geest (Hand. XIX, 16).
voetnoot27
De door Paulus bekeerde Epheziërs verbrandden hun toverboeken (zie Hand. XIX, 19).
voetnoot28
op: open; zie Hand. XVI, 26.
voetnoot29
een Pythonisse: oorspr. de priesteres van het Delphiese orakel; dan in 't algemeen waarzegster; hier de waarzeggende dienstmaagd uit Hand. XVI, 16.
voetnoot30
zelfs van uw besneên: door uw Joodse landgenoten zelf.
voetnoot32
met gedult: lijdzaam.
voetnoot36
met zuchten oversteent: waar alom zuchten en klachten gehoord werden.
voetnoot37
Vorst der Kruis-gezanten: opperste der Apostelen.
voetnoot38
Stift: bisdom.
voetnoot45
vroom: dapper.
voetnoot47
op: vertrouwende op.
voetnoot50
moet; moge.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • Leo Simons

  • C.R. de Klerk

  • J. Prinsen J.Lzn

  • H.W.E. Moller

  • B.H. Molkenboer

  • J.F.M. Sterck

  • L.C. Michels

  • C.G.N. de Vooys

  • C.C. van de Graft

  • A.A. Verdenius