De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

[p. 243]

Op het Iaergetyde van Mevrouwe Anna van Hoorn,
Gemaelinne van den weledelen heere Cornelis van Vlooswyck,aant.^*

Heere van Vlooswyck, Diemerbroek &c. Burgermeester en Raet van Amsterdam.

D'oorloghspoort stont juist op 't sluiten

Aen den oever van het Schelt,^1-2

Alle velden trocken buiten,

Daer de koude ontdoit en smelt,⁴

't Groene kleet aen, langs het water

Van den klaeren Aemstelvliet,

En de leeurick met geschater

Uit de wey ten hemel schiet,

Daer de Ram quam met zijn' horen
  't Heck' oprammen van de lent;^9-10
Toen de schoonheit wiert geboren,

Anna, waerdigh toegekent¹²

Namaels, om de schoone voncken¹³

Van natuur haer toebetrout,¹⁴

Boven anderen te proncken

Met den appel, root van gout;¹⁶

Toen helt Vlooswyck sloegh aen 't minnen,¹⁷

Zy alleen zyn hart bezat,

Hy, om haere gunst te winnen,
  Al de jofferschap vergat,
En zich oefende in zijn wapen,

Aen den Maeskant, en den Rijn,^21-22

Zonder oit gerust te slaepen,

* Van 1660. - Volgens de tekst in de Hollantsche Parnas 1660, blz. 580. Zie over dit echtpaar deel 8, blz. 771.

1-2 Te Antwerpen werden juist toebereidselen gemaakt om het Twaalfjarig Bestand te sluiten. (Zinspeling op het sluiten van de tempel van Mars te Rome, als er vrede was). Dit had plaats de 9de April 1609; Anna werd geboren 5 Maart 1608, tijdens de lange voorbereiding dus.

4 Daer: waar.

9-10 Op 21 Maart staat de zon in het teken van de ram. Woordspeling met oprammen: open rammeien.

12 waerdigh toegekent: waardig gekeurd.

13 Namaels: later, volwassen geworden; voncken: schitterende ogen.

14 Van: door.

16 den appel root van gout: zinspeling op de appel, door Paris aan de schoonste der drie godinnen geschonken.

17 sloegh aen 't minnen: plotseling verliefd werd.

21-22 Vgl. 30-31. Vlooswyck blijkt dus onder Frederik Hendrik gestreden te hebben.

[p. 244]

 

Of haer wijze en eerbre schyn²⁴

25

Quam zich in den droom vertoogen²⁵

 

Daerze, als levend, voor hem stont,

 

Met den diamant in d'oogen,²⁷

 

En dien lieven rozemont,

 

Met haer levendige zwieren,²⁹

30

  Daer hy met den Ryngraef lagh,

 

Onder Frederix banieren,

 

En, in 't ryzen van den dagh,

 

Hoopte op een' gewenschten zegen,

 

Die hem na ten deele viel,³⁴

35

Toen hy zynen Riddersdegen

 

Neêrley voor zyn halve ziel,³⁶

 

Aen het outer van haer voeten,

 

Zy genadigh haeren helt

 

Endtlijck quam met weêrmin groeten,

40

  Die zyn slaverny vergelt.⁴⁰

 

Nu, na twee paer dertien jaeren⁴¹

 

Van haer leven, looftze bly

 

Met haere eedle keele en snaeren

 

Godt, die haeren heer aen 't Y

45

Zegent onder 't wijs regeeren,

 

Twee paer lieve kinders geeft,⁴⁶

 

Die om stryt hunne ouders eeren,

 

Daer der oudren hart in leeft.⁴⁸

 

Anne, ontfang dit jaergetyde,⁴⁹

50

  Dat myn zoete zanggodin⁵⁰

 

Uw geboorte eerbiedigh wydde.

 

Leef zoo jaeren uit en in.

Den 5 van Lentemaent, MDCLX.

24 schyn: gestalte.

25 vertoogen: vertonen.

27 Met haar schitterende blikken.

29 zwieren: gelaatstrekken.

34 na: later.

36 zyn halve ziel: zijn geliefde.

40 Waarin hij vergelding vond voor zijn trouwe dienst als minnaar.

41 Op 10 Des. 1634 was het huwelik gesloten.

46 Twee paer, nl. Cornelia, Nicolaas (zie deel 8, blz. 570), Joan en Margaretha (zie hierachter 't gedicht Opvaert).

48 Daer in: in welke.

49 jaergetyde: verjaarsgedicht (in deze betekenis niet in 't Ned. Wdb.).

50 zoete: liefelike.