Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674 (1937)

Informatie terzijde

Titelpagina van De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674
Afbeelding van De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674Toon afbeelding van titelpagina van De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8.06 MB)

XML (2.58 MB)

tekstbestand






Genre

proza
poëzie
drama

Subgenre

verzameld werk
gedichten / dichtbundel
tragedie/treurspel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De werken van Vondel. Deel 10. 1663-1674

(1937)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Uitvaert Van zijne heiligheit Alexander
Den zevenden.aant.Ga naar voetnoot*

CUNCTANDO RESTITUIT REM.

 
Ten leste stort de Roomsche stander
 
Van Fabius met Alexander,Ga naar voetnoot2
[pagina 308]
[p. 308]
 
En treft ons met dien zwaeren slagh
 
In bloeimaent. d'allerblijste daghGa naar voetnoot4
5[regelnummer]
Van 't jaer, gerezen voor alle oogen,
 
Wort met dees wolk des doots betogen,Ga naar voetnoot6
 
En kleet den kerkelijken staet,
 
Met recht bedroeft, in 't rougewaet.
 
De Faem verheft zich uit de vesten
10[regelnummer]
Der stadt, van 't oosten tot in 't westen,
 
Zoo wijdt d'aeloude sleutelmaghtGa naar voetnoot11
 
Zich onbepaelt zette in haer kracht.Ga naar voetnoot12
 
De hant van zulk een' hooghbegaefde,
 
Die 't kruisdom in den noot hanthaefde,
15[regelnummer]
  Ten schrik van 't brullend Turkendom,
 
Is koudt. de wijze mont leght stom,Ga naar voetnoot16
 
Waer door d'onfaelbre Geest op d'aerdeGa naar voetnoot17
 
Zich in oraklen openbaerde.
 
Sint Markus zeeleeu, trots beschutGa naar voetnoot19
20[regelnummer]
  Uit Englenburgh, ontbeert een stutGa naar voetnoot20
 
Aen zijnen staet. de KandiaenenGa naar voetnoot14-21Ga naar voetnoot21
 
Bezwijken, smilten in hun traenen,
 
t'Ontijdigh van 't gewijde hooft
 
Der kerke en zijne hulp berooft.
25[regelnummer]
Terwijl het heir der Ottomannen,Ga naar voetnoot25
 
Met Rus en Tarter aengespannen,Ga naar voetnoot26
 
Op d'onbewaekte kruisgrens stroopt,Ga naar voetnoot27
 
Baldaedigh brant en moort, en hooptGa naar voetnoot28
 
Uit Christenlantsche staetkrakkeelenGa naar voetnoot29
30[regelnummer]
Een' onwaerdeerbren roof te deelen.Ga naar voetnoot30
 
De Maetschappy van Jesus zucht.
 
Dees mist hem, door wiens gunst zy lucht,
 
En adem schepte, in rijk Venedigh;
 
Toen zy herstelt, gerust en vredigh,
35[regelnummer]
  Haer erf bezat, na lang gedult.Ga naar voetnoot31-35
 
En smaet, geleden zonder schult.
 
Christine, op Vatikaen herboren,Ga naar voetnoot37
 
Heeft haren Vader zelf verloren,
[pagina 309]
[p. 309]
 
Die zulk een koningklijke ziel
40[regelnummer]
  Beminde, en voor zijn dochter hiel;Ga naar voetnoot40
 
Dewijlze 't heilzaem licht der waerheit
 
Zagh opgaen, in zijn volle klaerheit,
 
En koos, met rijxverlies en scha,Ga naar voetnoot43
 
De kroon van 's hemels heilgena.
45[regelnummer]
De vader volghde Godts verkoornen,Ga naar voetnoot45
 
Op Christus spoor, gekroont met doornen
 
Van smaet, gevlochten met geen vuistGa naar voetnoot47
 
Van Heidenen, al t'onbesuist,Ga naar voetnoot48
 
Maer met de hant der onbeschaemden,
50[regelnummer]
Wien zulke lastren minst betaemden.Ga naar voetnoot49-50
 
Zoo stont d'onnoosle heilant bloot,Ga naar voetnoot51
 
Getreên van zijnen dischgenoot.Ga naar voetnoot52
 
Nu rust de martlaer, mat van quijnen,Ga naar voetnoot53
 
En worstelen, en bittre pijnen,
55[regelnummer]
  Geduldigh, zonder klaght en schrik,
 
Geleden tot den jongsten snik.
 
Zijn voorbeelt leert de stormen doorstaen.Ga naar voetnoot57
 
De kroon volght na: de strijt moet voorgaen.
 
 
 
J.v. VONDEL.

t'Amsterdam, voor de weduwe van Abraham de Wees, op den Middeldam in 't Nieuwe Testament. 1667.

voetnoot*
Van 1667. - Volgens de tekst van de afzonderlike uitgave in plano (Unger no. 695). Het motto, ontleend aan Aeneïs VI, 846, betekent: ‘Hij herstelde de zaken door zijn (beleidvol) dralen.’ Vgl. voor de toepassing deel 5, blz. 847 en voor vrijwel hetzelfde motto deel 8, blz. 576, met toepassing op blz. 577.
Opschrift: Zie voor Alexander VII deel 5, blz. 845-47 en deel 8, blz. 576. Hij overleed 22 Mei 1667.
voetnoot2
Alexander behoorde tot het geslacht Fabius.
voetnoot4
d'allerblijste dagh: Sacramentsdag?
voetnoot6
betogen: overdekt.
voetnoot11
sleutelmaght: pauselike macht zie deel 5, blz. 920).
voetnoot12
onbepaelt: onbeperkt; zette in haer kracht: krachtig deed gelden.
voetnoot16
leght stom: is verstomd.
voetnoot17
onfaelbre: onfeilbare.
voetnoot19
Sint Markus zeeleeu: Venetië.
voetnoot20
Englenburgh: Rome.
voetnoot14-21
Zie deel 8, blz. 578 en 581; kruisdom: Christenheid.
voetnoot21
Kandiaenen: bewoners van Kreta.
voetnoot25
Ottomannen: Turken.
voetnoot26
Tarter: algemene naam voor Oost-Europese stammen (Ned. Wdb. XVI, 979); aengespannen: in bondgenootschap.
voetnoot27
kruisgrens: de grens van de Christenrijken.
voetnoot28
Baldaedigh: misdadig.
voetnoot29
staetkrakkeelen: onderlinge twisten om de heerschappij.
voetnoot30
Een onschatbare buit te behalen.
voetnoot31-35
De Maetschappy van Jesus: de Jezuietenorde. Zie het gedicht: Voor Alexander VII, Hersteller van Jesus Societeit, in deel 8, blz. 576; erf: rechtmatig bezit; gedult: dulden.
voetnoot37
Christine: zie deel 5, blz. 817 en 917; herboren: als bekeerlinge.
voetnoot40
hiel voor: beschouwde als.
voetnoot43
rijxverlies: prijsgeving van haar koningsambt.
voetnoot45
Godts verkoornen: heiligen en martelaren.
voetnoot47
met geen vuist: niet met de vuist.
voetnoot48
al t'onbesuist: zeer ruw.
voetnoot49-50
maar door de hand van zijn onbeschaamde geloofsgenoten, aan wie deze wandaden het minst betaamden. Dit slaat op de onenigheid van de Paus met Lodewijk XIV, die hem grievend behandelde.
voetnoot51
onnoosle: onschuldige.
voetnoot52
Getreên van: vertrapt door; dischgenoot: Judas.
voetnoot53
mat van: afgemat door.
voetnoot57
doorstaan: met ongewoon accent op door.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

titels

  • De werken van Vondel (10 dln) (WB-editie)


auteurs

  • Leo Simons

  • C.R. de Klerk

  • J. Prinsen J.Lzn

  • H.W.E. Moller

  • B.H. Molkenboer

  • J.F.M. Sterck

  • L.C. Michels

  • C.G.N. de Vooys

  • C.C. van de Graft

  • J.D. Meerwaldt

  • A.A. Verdenius