Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch
(1622)–Frederik de Vry–
Auteursrechtvrij
Het Lj. Capittel.
| |
[pagina 275]
| |
Dit geestelijck verstant bestaet in wijsheyd waer,
Waer door de nieuwe mensch de kennisse heeft klaer
Geleert uyt Godes woordt. 1. Van God eenigh in't wesen,
Dryvuldigh in persoon, almachtigh, hoogh gepresen:
2. Van 's menschen grootste quaet, en van zijn hooghste goet:
3. Van Gods wil, die hem leert danckbaer zijn van gemoet.
Dit geestelijck verstant, geleyd den mensche veyligh,
Door voor-spoet, noodt en doodt, en leert hem leven heyligh.
Gelijck onder den Borst het herte wort bewaert,
Verwarmet en verkoelt, blymoedigh, onbeswaert:
So dit geest'lijck verstant, oock het geestlijcke leven,
Door wijsheydt, die ons is in Godes woordt beschreven,
Bekrachtight door Gods Geest, bewaert en wel geleydt,
Verwarmet en versterckt voor-sichtigh met bescheydt,
Verkoelet en verquickt door de troostlijcke reden,
Van Gods beloften trouw, van zijn bermhertigheden,
Vertroostet door de leer van't Euangelij soet:
Het welck ons leert dat God door Christi dierbaer Ga naar margenoota bloet
Met ons weer is versoent, dat hy voor onse sonden
Ten vollen heeft betaelt, ons van den doodt ontbonden;
Ga naar margenootbOock den Heyligen Geest voor ons verworven heeft,
En ons door hem regeert, hem in ons herte geeft:
Om 't vleeschelijck verstant uyt ons hert te verdryven,
En door des Geestes kracht volstandigh te doen blyven
In't geloof, liefd en hoop, en daer in meer en meer
Toe nemen doen, en dat tot Godes lof en eer:
Tot dat wy namaels dan blymoedigh mogen krygen
Volmaeckte wijsheyd goet, daer na wy nu op-stygen.
Dit is de wijsheydt waer van't geestelijck verstant,
Die Gods Geest door zijn woordt den nieuwen mensch in plant:
Waer door d'herboren mensch in't geestelijcke leven
Voor-sichtigh, heyligh, moet geleyd zijn en gedreven.
| |
[pagina 276]
| |
Hier toe word oock de Borst geleken wel bequaem
By de Cloeck-moedigheyd, die men, in Christi naem,
In't Geest'lijck leven vroom, gebruycken moet kloeck-moedig;
Op dat men nimmermeer door Satans listen spoedigh,
Noch door den schoonen schijn van 's werelds lieflijckheyd,
Noch door't verdorven vleesch en werde niet verleyd:
Maer wijslijck met verstand, kloeck-moedigh t'allen tyden,
Tegen Satan, het vleesch, en wereld dapper stryden.
De Geestelijcke Mensch, kloeck-moedigh met verstant
Den Geestelijcken strijt verwacht aen alle kant:
Ga naar margenoot+Doet aen de waep'nen Gods, om-gordet zyne lenden
Met waerheyd, als een riem, om hem ten strijd te wenden
Met een oprecht gemoed, Gewisse onbeswaert,
Waer door de kloecke moed word onvertsaeght bewaert.
Doet aen het harnasch goed, om zijn Borst te bekleden
Met rechtveerdigheyd vroom, die hem ten strijd doet treden
In heyligheyd en deughd, so dat noch vrouw noch man
Zijn wandel uyterlijck beschuldighen en kan.
Ga naar margenoot+Zijn voeten hy beschoeyt, met ware vrede veerdigh
Des Euangeliums van Christi leere weerdigh;
Om wel getroost te zijn in alle tegen-spoed,
En in den strijd te staen met een gerust gemoed,
Versekert niet alleen dat zijn doen Godt behaghen,
Maer oock dat hy gewis victori sal bejagen.
Ga naar margenoot+En neemt dan in den Hand den schilt van het Geloof,
Van het geloof, het welck en is noch doot, noch doof:
Maer is alleen de hand, om Christum te ontfanghen
Met zijn gerechtigheyd, door hongerigh verlanghen,
Het welcke vruchtbaer is in wercken heyligh goet.
En hier, door het geloof, so seer men niet en moet
Verstaen 't geloof, als wel Christum met zijn weldaden,
Die alleen helpen kan, en troosten tot versaden.
| |
[pagina 277]
| |
Soo dat hier Christus self, door het geloof om-vaen,
Door den Geest'lijcken schilt alleen moet zijn verstaen.
Waer door de Christen Mensch, kloeck-moedig in't verweeren,
De pylen vierigh quaet des Satans kan af-keeren.
De Christen oock zijn hooft met eenen helm bevrijd, Ga naar margenoot+
Den helm der saligheyd, in den Geest'lijcken strijd,
Dat is, met ware hoop zijn herte heeft om-vanghen,
Waer door hy wel gerust verwacht, met groot verlanghen, Ga naar margenoot+
Op Gods beloften trouw, na de wel-daden schoon
Die God, om Christi wil, als een genadigh loon,
Den Christen Ridder vroom, die in't geest'lijcke leven
Vol-standigh blijft, en gaet van deught tot deughd, wil geven.
Dat is, door dese hoop hy wel gerust verwacht,
't Zy dat hy voor-spoed heeft, of teghen-spoed onsacht,
Met een hert wel vernoeght, het gene van den Heere
Dat tot zijn saligheyd dient, en tot Godes eere;
En eyndelijck het eynd van't geen hy hier om-vecht,
Dat is, het ware eynd van zijn geloof oprecht,
't Welck is de saligheyt der zielen, ons verworven
Door Christum, die voor ons gehoorsaem is gestorven.
Nu met dit wapen-tuygh bekleedt de Christen Helt,
Het Geestelijcke swaert teghen zijn vyand velt, Ga naar margenoot+
Het welcke is Gods woord, dat Paulus seyd te wesen
Een twee-snydende swaert, het welcke door de pesen Ga naar margenoot+
Der senuwen door-dringt door ziel en lichaem heen,
Ja de gedachten veel oock onderscheyd met een.
Door dit Geest'lijcke swaert, met des gelooves handen,
Hy zijn vyanden al verslaet en maeckt tot schanden.
De Christen oock gebruyckt in den strijt, grof geschut,
Waer door hy niet alleen 't gewelt des vyants stut, Ga naar margenoot+
Maer maeckt dat hy by hem geen plaets meer mach behouwen:
Het vierige gebedt verstaet door dees kartouwen.
| |
[pagina 278]
| |
Door't vierighe gebedt, in Christi naem gedaen,
Verkrijght de Christen kracht zijn vyand te verslaen.
Al is de Christen Mensch gewapent en om-hangen
Met al dit wapen-tuyg, en niet en neemt zijn gangen
Door het gebedt tot God, alleen in Christi naem,
Soo kan hy dit getuygh gebruycken niet bequaem:
Maer als hy, door't gebedt, ten Hemel op gaet styghen,
Sal hy, in Christi naem, van Godt den Heer verkrygen
Niet alleen dat hy kan gebruycken, soo 't behoort,
Dit geest'lijck wapen-tuygh; maer God sal hem oock voort
In den geest'lijcken strijd victorie verleenen,
Hier, en hier namaels oock bevryden van het weenen.
De Christen Mensch aldus gewapent, gaet ten strijd
Kloeck-moedigh, onvertsaeght, volstandigh staet altijd:
Bevecht zijn eyghen vleesch, met al zijn quade lusten,
Teghen de wereld boos ten stryde hem gaet rusten:
Bestrijdt den Satan boos, zijn listen loos veracht,
Tot dat hy die tot niet sal hebben al gebracht.
Door toorne, haet noch nijt, noch door begeerlijckheden,
Door eer-gierigheyd quaet, door hoovaerdighe zeden,
Door geen onkuysschen brand, noch vleesschelijcke lust
Hem laet verleyden niet; maer die geheel uyt-blust.
Hy laet hem door den schijn des werelds niet verleyden,
Van't wereldsche gespuys de Christen af sal scheyden.
Door rijckdom, eer noch staet hem niet bekooren laet,
In kruys groot, noot en dood altijd stantvastigh staet.
Oock door den Satan loos laet hy hem niet verrassen,
Door hulp van Godes Geest leert hy daer op wel passen.
Daer toe hy oock altijd kloeck-moedigh, onvertsaeght
Veracht en tegen-spreeckt al wat zijn God mishaeght,
Bedwingt zijn gram gemoed, laet dat geen plaetse grypen,
En laet door haet noch nijt zijn herte sondigh nypen.
| |
[pagina 279]
| |
Verwind zijn lusten quaed, veracht pracht, over-daet,
En blusschet uyt den brand van het onkuysche zaet.
Het wereldsche gespuys en wil hy niet genaken:
Hy valscheyd noch bedroch noch vuyl gewin wil smaken:
Zijn Godt hy niet vergeet als hy in voor-spoed leeft,
Maer danckbaer lof en prijs voor zijn wel-daden geeft.
In kruys groot, noodt en dood en word hy niet mis-moedigh,
Maer is altijd gerust, en leeft alsoo kloeck-moedigh.
Hy is oock voor 't gewelt des Satans niet versaeght,
Noch als de wereld woed, en Christi Kerck verjaeght,
Laet hem uyt vreese dan tot dit noch dat verleyden, Ga naar margenoot+
Maer Christi naem belijdt, soeckt Gods eer te verbreyden.
Staet Christi Kercke voor kloeck-moedigh, openbaer,
Is verschrickt noch bevreest voor dit of dat gevaer,
Den laster-mond veracht van d'Antichrist vyandigh,
En blijft in't waer geloof ten eynde toe vol-standigh.
Dese kloeck-moedigheyd met wijsheyd wel beleyd,
Aldus wort door de Borst verstaen, als is geseyd,
Waer door den Nieuwen Mensch, met den Hoofde verheven,
Wijslijck leeft onvertsaeght in't geestelijcke leven.
|
|