Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch
(1622)–Frederik de Vry–
Auteursrechtvrij
Het Lvij. Capittel.
| |
[pagina 318]
| |
Want wat het eerst' belangt, als de mensch in zijn hert
Over zijn sonden swaer gevoelt droefheyd en smert,
Als 't hert hem over-tuyght dat hy om zyne sonden
Natuur verdorven quaed, en daden ongebonden,
Rechtvaerdigh is vervloeckt, rechtvaerdigh dragen moet
Gods toorne groot en swaer, den brand der helschen gloet:
Dat hy de straffen Gods rechtvaerdigh moet besuren,
Die hebben wel begin, maer eeuwigh altijd duren;
En als hy geenen raed, noch uyt-komst ergens siet,
Ten hooghsten is benaut in zijn seer swaer verdriet,
Vergaet schier door den brand der droefheyd, light verslagen,
Dan komt des Heeren woord ons Godes Wet voor-dragen,
Vertoont ons onsen schult, de grootte van ons quaet,
Ons wel-verdiende straf der hellen desolaet:
Hoe Godes Wet volmaeckt, en heyligh word bevonden,
Als God den mensche straft rechtvaerdigh om zijn sonden.
Op dat den mensche oprecht van herten al zijn schult
Bekenne met berouw, en dat hy met gedult
Gods toorne dragen moet: en even-wel belyden
Dat God rechtvaerdigh is die hem zijn straf doet lyden.
Als aldus, door de Wet, het hert verslaghen leyd,
Bekommert en benaut, bedroeft, als is geseyd,
De Wet het hert bereyd, verweckt in hem verlanghen,
Tot troost hy Christum soeckt, om van hem troost t'ontfangen:
Dan komt voort de Schriftuur, en hem oock openbaert
Het Euangelij soet: Het welcke ons verklaert;
Als nergens raed en was, dat God raed heeft gevonden,
Dat hy uyt liefde reyn zijn Sone heeft gesonden:
Zijn een-geboren Soon, die, door zijn Geest ontfaen
Vyt eenen Maget heeft ons vleesch genomen aen,
Ons vleesch, doch sonder sond. Dat is, dat Godes Sone
Die Godt is, en oock mensch te saem in een persone:
| |
[pagina 319]
| |
Is tusschen Godt en ons tot Middelaer gestelt,
Om staen in onse plaets, en breken het gewelt
Des Satans, dat hem gaf de Wet door onse sonden:
En dat hy God en mensch, in wien niet is gevonden:
Sonde, noch kleyn noch groot, voor ons heeft heel vervult
De wet, voor ons betaelt ten vollen al ons schult,
Gedragen Godes vloeck, voor ons den doot gestorven,
En ons de gunste Gods verkreghen en verworven;
Der hellen pijn voor ons, de toorne Gods gesmaeckt:
Door zijn dood, lyden swaer, gehoorsaemheyd volmaeckt,
Verdient de liefde Gods, het eeuwigh saligh leven:
Gemaeckt tot kind'ren Gods; verworven, daer beneven,
Ons zijn Geest, die hy send in ons hert, die altijd
Sal by ons blyven voort, ons helpen in den strijd;
Ons geven het geloof, een hope met verlanghen,
Om Christi gaven al daer mede dan t'ontfangen:
En maken ons geloof vruchtbaer in wercken goed,
Ons doen versekert zijn in ons hert en gemoed
Dat hy ons in't geloof, na Gods beloft waerachtigh,
Ter saligheyd oock sal altijd bewaren krachtigh.
Als dus des Heeren woord het herte heeft verkoeld
Door seer lieflijcken troost, dat men de hulpe voelt:
Dan leert weer Godes woord, hoe wy ons sullen draghen
Danckbaer, om God den Heer, in Christo, te behaghen.
Wijst ons hoe men den wegh, die tot het leven leyd,
Godsalighlijck sal gaen, en daer toe zijn bereyd.
Den rechten wegh, daer op den mensch hem moet begeven,
Is in des Heeren Wet ons kortelijck beschreven:
Die door Geboden tien den Christen mensche leert,
I. Dat Godt wil na zijn woord gedient zijn en ge-eert,
Dat men den Vader, Soon, Geest, eenigh in het wesen,
Dry-vuldigh in persoon, alleen voor God gepresen
| |
[pagina 320]
| |
Moet kennen: ende hem beminnen boven al.
Datmen alleen in hem waerlijck gelooven sal,
Voor zijn weldaden al hem altijdt danckbaer wesen,
Met kinderlijck ontsach, oprecht hem alleen vresen.
Dat men geen ander God dan desen kennen moet,
Op niemandt wie hy zy vast stellen zijn gemoet.
Sijn Hert oock op geen dingh, verlaten, noch vertrouwen,
Maer op dien Godt alleen vertrouwen en vast bouwen.
Ootmoedigh door't gebedt hem altijd roepen aen,
Gehoorsaem na zijn wil in ons beroep te gaen.
In lyden, noodt en dood sich wel geduldigh dragen,
Godt soecken boven al in alles te behagen.
Ga naar margenoot+II. Dat God alleen het Hert wil hebben ongedeelt,
En dat men niet en moet gelijckenis noch beeldt,
Wt hout, gout, zilver, steen, doen schilderen noch snyden
Noch maken na de kunst, nu noch tot geener tyden,
Van't geene datter is in Hemel en op Aerd':
Hoe-danigh dat het zy, hoe groot het zy van waerd';
Om dat met woordt of daet te dienen, te vereeren
Met uyterlijck gelaet, met buygen festoyeeren.
Want onsen Heere God oneyndigh is in macht,
Is yv'righ en jalours; en dat so swaer oock acht,
Dat die d'afgodery niet willigh af en schaffen,
Hy tot in't vierde lidt sal ongenadigh straffen:
Maer bermhertigheydt doen aen 't duysentste geslacht
Der gener, daer zijn wil uyt liefde wordt betracht.
Leert dat men moet met vlijt d'Afgodery verlaten,
Ga naar margenoot+Dat men niet met vermaeck mach van den Afgod praten:
Van der Afgoden naem mach maken geen gewach:
Dat men Godt door een Beeldt geensins verthoonen mach.
Dat met dien d'Afgodt dient oock Maeghtschap is verboden.
Dat men uyt-roeijen moet de tekens der Afgoden.
| |
[pagina 321]
| |
Waer-om de Christen mensch het Pausdom, 't welcke doet
Afgoderije veel, verlaten, haten moet.
Aen 't werelds dwaes tonneel, noch in Comedi-speelen,
Die aen d'afgodery oock trecken met haer zeelen,
Dat is, daer men vertoont d'Afgoden met vermaeck,
Daer men haer namen noemt, en spelet van haer saeck,
En oock des Heeren naem hoort ydelijck vermonden,
Daer moet de Christen-mensch niet worden eens gevonden.
III. Leert dat men Godes naem, noch woord tot geener stont
Ydelijck, noch vergeefs mach nemen in den mont:
Dat men niet liegen moet, lichtvaeridgh niet mach sweeren, Ga naar margenoot+
Dat men niet sweeren mach by Princen of by Heeren;
By geen ding, wat het zy, mach sweeren eenen eedt.
Al is't dat men een saeck noch soo volkomen weet, Ga naar margenoot+
So mach men die nochtans met eede niet verklaren,
't Een zy 't de noot vereyst, om waerheyd t'openbaren;
Tot voordeel van Gods eer, of van ons even mensch.
Hier word verboden oock de vloeck, den quaden wensch.
De geestelijcke mensch den meyneedt oock moet haten, Ga naar margenoot+
Want God dees dinghen al niet ongestraft sal laten.
Als Wettigh het vereyscht den noot, dan mach men wel
Alleen by Godes naem eedt doen, met goed op-stel; Ga naar margenoot+
Om waerheyd, na den eysch, oprecht'lijck te verklaren,
Het geen een word vertrouwt, getrouw'lijck te bewaren,
't Geen hy met eedt belooft oock heylighlijck te doen,
Om niemand door zijn eedt met ydel hoop te voen.
Hier oock geboden wort dat men God van hier boven Ga naar margenoot+
Voor zijn weldaden al altijd sal danckbaer loven.
IV. Dat men den Sabbath-dagh sal vlytigh nemen waer,
Dat elck een dan met vlijt sich moet in't openbaer
En in't particulier onthouden van de wercken Ga naar margenoot+
Der sonde boven al: en daer na met op-mercken
| |
[pagina 322]
| |
Van't ordinare werck zijns beroeps; om dan voort
Met heyligher aendacht gaen hooren Godes woordt:
Ga naar margenoot+Sich laten vinden oock by de gemeen' gebeden,
Geloovigh aen 't gebruyck der Sacramenten treden.
Den Sabbath-dagh geheel besteden heyligh voort,
Met overleg van't geen uyt Gods woord is gehoort,
En ander Godes dienst, met lesen in Gods boecken,
Met aelmis deelen uyt, en krancken gaen besoecken.
En dit Gebod gebied dat men den Sabbath-dagh
In't geheel, noch in deel geensins besteden magh
In werelds dwaes playsier, in vleessches ydel saken,
Noch het vleesch, met versuym, van den dienst Gods vermaken.
V. Oock word ons hier geleert, dat God de Heer begeert
Ga naar margenoot+Dat met hert, wil, woord, werck recht moeten zijn ge-eert,
Gehoorsaemt, trouw gedient, naest God, ons Overheden,
Als Vader, Moeder zijn, of Mombaers in haer steden,
Ga naar margenoot+School-Meesters, Heer en Vrouw, en oock de Magistraet,
Of and're die daer zijn oock boven ons in staet;
Want den mensch die dat doet, en daer toe is genegen,
Heeft God de Heer belooft te geven zynen zegen.
VI. Ons word bevolen oock dat den mensch haet en nijt
Moet werpen uyt zijn hert, en hem die maken quijt:
Tegen zijn even-mensch niet bitter zijn in't spreken,
Dat niemand oock zijn leet moet trachten self te wreken,
Dat men zijn even-mensch geen quaet doen mach, noch slaen,
Bespotten, en veel min met een boos hert om-gaen:
Overlast en gewelt, oock teghen niemand pleghen
Een quaed en haestigh hooft; oock d'onstuymige wegen
Van een toornigh gemoed, dat regel houd noch maet,
Elck een vermyden moet: want God die wercken haet,
Het Ga naar margenoota dood-slaen boven al hier klaerlijck word verboden:
Want hem die 't swaert misbruyckt, de Wet door't swaert doet
| |
[pagina 323]
| |
VII. Dus word verboden oock des herten lusten stout, Ga naar margenoot+
De begeerlijckheyd quaet des vleessches menighfout,
Des vleessches geyle brand, onkuysheyd, dertelheden,
Oneerbaer quaet gelaet, des werelds ydelheden,
Het vreemt hoovaerdigh kleed, 't lichtvaerdige gewaed, Ga naar margenoot+
Al 't gene wat ontsteeckt, verweckt de lusten quaed,
Onkuysche schildery: de spelen gaen aenschouwen,
Daer men de mannen kleed met het habijt de vrouwen, Ga naar margenoot+
Daer men op het tonneel voort-brenget tot vermaeck
De sonden, en verhaelt menigh ondurper saeck,
Daer men vertelt met vreught onkuysche geyle daden,
Om so de geyle lust des vleessches te versaden.
Te lesen met vermaeck die boecken welcke zijn
Met ydelheydt vervuld, der zielen boos fenijn;
Daer in met leughens groot, onreyn, onkuyssche daden,
Veel woorden ongeschickt, bekladdet word veel bladen Ga naar margenoot+
Met fabelkens verciert van meenigh boose saeck;
En van veel sonden swaer geschreven met vermaeck:
Verhaelt de namen veel der Heydenscher Afgoden, Ga naar margenoot+
Gepresen wordt de sond dat Godt ons heeft verboden,
Het dertel dansen mal; pracht, prael en overdaet Ga naar margenoot+
In huys-raet, spijs en dranck: het droncken drincken quaet;
Overspel, hoerery, onnatuurlijck vermengen
Des zaets, de lusten quaet des vleessches te volbrengen.
VIII. Ons het achtste Gebodt verbiedt dat men niet sal Ga naar margenoot+
Te kort doen eenigh mensch hier in dit aerdsche dal.
Het ledigh leven luy, den wandel ongebonden,
Dat is, sonder beroep moet niemand zyn gevonden.
Niemandt in zijn beroep, zyn levens, tijdt en goed, Ga naar margenoot+
Als een onaerdigh Kindt qualijck besteden moet.
Gierigheyd die daer is den wortel van veel sonden,
Een hert daer in bedrogh en valscheydt word gevonden,
| |
[pagina 324]
| |
Ga naar margenoot+Een ander door practijck ontrecken met een schijn
Sijn neeringh, welvaert al, en seggen het is mijn.
Onrechtvaerdigheydt quaet, den woecker scherp, het liegen,
Het spelen banckerot: het schendigh loos bedriegen
Door valsche munt of maet; en veelderley pracktijck,
Daer mede menigh man hem Heyl-loos maket rijck.
Allerley dievery, verboden handel dryven,
En so zijn gierich Hert met vuyl gewin geryven.
Ga naar margenoot+Hier tegen word geleerdt dat elck een blyven moet
In zijn beroep getrouw, en doen zijn wercken goet,
Waerachtigh in zijn woort, rechtveerdigh in zijn handel,
Met een vernoeght gemoet, vroom, op-recht in zijn wandel:
Ga naar margenoot+Getrouw in al zijn doen, gespaersaem so 't behoort:
Gebruycken wat Godt geeft, danckbaer, na Godes woordt,
Ga naar margenoot+Al zijn doen door't gebedt in Godes vrees t'aenvangen,
Om als van Godes Hand den segen te ontfangen.
Ga naar margenoot+IX. In't negende Gebodt verboden wort den nijdt,
Wt wan-gunst listigh doen het geen ons naesten spijt;
Het achterdencken erch, oordeelen en gevoelen
Niet na der liefden aert; door eer-sucht besich woelen;
Ga naar margenoot+Pluym-strycerkije gladt; geckerny, sotten klap,
Versieren eenigh dingh, achterklap, vuyl gesnap;
Aen-nemen het gesnap dat achterklappers dryven;
Yemandt een valsch gerucht of blaem t'onrecht aenwryven;
Schimp-redens veelderley; allerley bitter woordt;
Vertellen heel verkeert het geen men heeft gehoordt;
Des naestens woordt of werck verkeerdelijck verklaren;
Het secreet sich vertrout, lichtveerdigh openbaren;
Verhalen eenigh dingh dat men niet wel en weet;
Ga naar margenoot+Een tongh vol treken loos met schoonen schijn bekleed;
Een valsch getuyge boos of lasteraer te wesen;
Te schenden eenigh mensch zijn goeden naem gepresen.
| |
[pagina 325]
| |
Hier wordt geboden weer dat men bewaren moet Ga naar margenoot+
Den goeden naem en faem des even-naestens goet;
Sich in den goeden naem des naestens te verblyden;
Ja voor zijn goeden naem, en faem uyt liefde stryden;
Ten Ga naar margenoota besten duyden wel het gene dat men hoort;
Den achterklapper stout, het logenachtigh woort
Bestraffen so 't behoort; den Ga naar margenootb logentael vermyden;
Te gaen met waerheyd om uyt liefde t'allen tyden.
X. V wort, o mensch! geleert dat in u hert geblust Ga naar margenoot+
Moet zijn, of niet ontstaen, de minste treck of lust,
Gedachten of begeert tot alle stoudt der tyden
Die tegen eenigh deel van Gods wet mochte stryden.
Hebt acht op u gedacht, op wil, op werck, op woordt,
V oogh, hert, sin, en zy door schijn-deughd niet bekoort:
Lust, treck, begeerte, sucht, hebt niet tot sulck en sake,
Die na der liefden aert sy sonder reuck of smake.
Dus wel des Heeren woordt den mensche klaerlijck leert,
Wat God de Heer van hem tot danckbaerheyd begeert;
En leert hem gaen den wech die hem geleydt ten leven:
1. Maer also van natuur den mensche word gedreven
Te doen des vleessches lust, hy alleen door zijn kracht
Niet gaen kan desen wegh; en als hy al betracht
Op-recht des Heeren Wet; so word hy door't bewegen
Van zijn bedorven vleesch, menighmael op de wegen
Der wereld noch verruckt, en so ten val gebracht:
2. En dat de Sathan loos ooc listigh daer op acht, Ga naar margenoot+
Hem als een brullend' Leeuw omgaet, en soeckt te vinden
Gelegentheydt om hem doen vallen, en verslinden.
So heeft oock God de Heer beneffen zynen Wet,
Daer tegen ons geleert het vierige gebedt
In Christi naem te doen; en daer toe voort gegeven:
Beloften die ons zijn in Godes woord beschreven.
| |
[pagina 326]
| |
Ga naar margenootaRoept my aen in der noodt, ick u verhoren sal,
Ga naar margenootbWant eer dat ghy noch roept, of spreeckt, ick hoor u al.
Ga naar margenootcBidt, en ghy sult ontfaen; wilt 't kloppen onderwinden
V sal zijn op gedaen; soeckt ende ghy sult vinden:
Ga naar margenootdWat ghy den Vader bidt, seydt Christus, in mijn naem,
Sal waerlijck God de Heer u geven wel bequaem,
Ga naar margenooteWat ghy bidt door't gebed, gelooft ghy sult 't verkryghen:
In mijn naem u gebed doet vierigh opwaerts stygen,
God dat verhoren sal: Ga naar margenootf Want so ghy die zijt quaet
Genegen zijt, en weet u kind'ren met der daet
Te geven gaven goet, hoe veel meer God almachtigh
Sal geven gaven veel, ia zynen Geest warachtigh,
Dien geest die ons oock leert recht bidden na Gods woordt,
Wie God in Christi naem, recht bidt, die wordt verhoort.
Ga naar margenoot+Want wie in Christum blijft, en by zyn woordt wil blyven,
Wil Christus met het geen, waer om hy bidt geryven.
Christus de Heere heeft een gebedt geformeert,
Ga naar margenoot+Daer na ons bidden al moet zijn gereguleert.
‘Als ghy bidt, Christus seyd, so spreeckt aldus aen-dachtigh:
O onse Vader goet, o Heere God almachtigh!
Die in den Hemel zijt, geheylight werd' u naem:
Toe-komen moet u Rijck: u wil geschie bequaem
Op aerden, so gelijck als in den Hemel veerdigh:
Ons dagelijckse Broodt, geeft ons; wy zijn 't onweerdigh:
Daer-om vergevet al ons sonden, onse schult,
Als wy die ons misdoen vergeven met gedult:
Ons met bekoringh quaet en laet niet zijn beladen,
Bewaert ons voor den val, verlost ons van den quaden:
Want u komt toe o Heer! het Aerd en Hemel-rijck,
In wijsheyd en in macht is niemandt u gelijck;
V komt toe lof en eer, en alle heerlijckheden,
Sonder begin en eynd in aller eeuwicheden.’
| |
[pagina 327]
| |
De ware Kind'ren Gods, oock hebben, daer op let
Altijdt bevonden dat God verhoordt haer gebedt.
Ga naar margenootaAls Abraham den Heer badt voor de Sodomieten,
Godt klaerlijck heeft verthoondt dat 't hem niet sal verdrieten
Te doen naer het gebed van een geloovigh Hert.
Soo menighmael als God oock aen geroepen werdt
Ga naar margenootbVan Mosen, heeft de Heer terstondt zijn sware plagen
Geschortet: Wederom als Ga naar margenootc Moses in die dagen
Sijn handen in't gebedt op hief tot Godt den Heer,
Won Israël den strijdt; maer so haest Moses weer
Sijn handen dalen liet, heeft Israël verloren,
So toont God dat hy wil 't gebedt zijn volcks verhoren.
Als het volck was geplaeght met Ga naar margenootd Slangen vierigh quaet,
En Moses voor hun badt, hulp God haer met der daet.
Ga naar margenooteHanna heeft door't gebedt een Kindt van God verkregen.
Israël door't gebedt verkrijght des Heeren segen.
Godt Ga naar margenootf Ezechias badt als hy was zieck ter doodt,
De Heer hem niet alleen en hulp uyt doodes nood,
Maer heeft hem oock verlanght wel vijfthien iaer zijn leven.
Als tot den Heer zijn stem Ga naar margenootg Elias had verheven,
Is van den Hemel vier gevallen, dat terstondt
Sijn Offerhanden al seer haestelijck verstondt:
Ga naar margenoothHet leven van een Kindt, door bidden, heeft verkregen:
Ga naar margenootiOock datter in dry iaer op 't Land en viel geen regen:
Ga naar margenootkDoet dat het Hemels vier wel hondert Man verslindt.
Ga naar margenootlElisa door't gebedt doet leven een doodt Kindt.
Ga naar margenootmManasses als hy was in Babylon gevangen,
Sijn sonden quaet bekendt, en neemt tot God zijn gangen
Ootmoedigh door't gebedt; waer op hem God den Heer
Verhoordt, en als voor heen, hem maeckt tot Coningh weer.
Ga naar margenootnAls heet Joodsche volck soud' worden doodt geslagen,
Heeft Hester door't gebedt dat verlost van die plagen.
| |
[pagina 328]
| |
Ga naar margenoot+Als Valens Kesyer was, was daer ontstaen een twist
Om de publijcke Kerck: de Keyser niet en wist
Voor wien hy sou' den wegh daer toe wel veyligh banen;
Den Christenen gesont, dan of den Arrianen.
Maer een vroom Predikant, Basilius genaemt,
Sprack met een vast geloof, o Keyser! u betaemt
Dat ghy sult dit verschil in Gods hand over-geven,
En letten wiens Gebedt sal hooren God verheven:
Den Arrianen eerst sluyt in den Tempel dicht,
En wacht of haer Gebedt zy van soo goed gewicht
Dat den gesloten Kerck, sonder toe-doen van menschen,
Door Godes kracht alleen sal op-gaen, na haer wenschen:
En daer-na dat beproeft met Christenen gesont;
En wien dat Godt verhoort, dien laet daer in terstont.
Daer op de Keyser dan heeft in den Kerck gesloten
Der Arrianen hoop; daer grendels voor geschoten:
En als zy waren daer besloten in de Kerck,
Van bidden met gedruys zy maeckten al haer werck,
En hadden groot getier (als Baäls Priesters plegen,
Die prickelden haer lijf, en niet met al verkregen:)
Maer om dat zy den Heer niet kenden soo 't behoort,
Noch dienden door't geloof, naer zijn beschreven woort,
So heeft God haer Gebedt verhoort noch aen-genomen:
Waer-om de Keyser hun liet uyt den Tempel komen,
En sloot daer weder in der Christen vrome schaer,
En sloot de deuren dicht met sloten, grendels swaer:
Als nu der Christen schaer daer inne was gevanghen,
So namen zy tot God, in Christi naem, haer ganghen,
En baden, door't geloof, met vierigher aen-dacht;
Doen toonde Godt den Heer dat haer Gebedt had kracht,
Heeft haer Gebedt verhoort, geopent, na haer wenschen,
De deuren van de Kerck, sonder toe-doen van menschen.
| |
[pagina 329]
| |
Marcus Aurelius, als met zijn leger groot Ga naar margenoot+
Door dorst schier was versmacht, by-na benaut ter doot,
Door noot voort in de hand zijns vyands moste vallen,
En datter tot zijn hulp niet ov-righ scheen met allen:
Soo heeft het Christen-volck, dat in zijn leger was,
Haer toe-vlucht, door't gebedt, tot Godt genomen ras;
Die haer gebedt, gedaen in Christi naem, genadigh
Verhoort heeft; en gestort van boven af, wel-dadigh,
Een grooten regen nat, een blixem wonder seer,
En door den reghen nat gelaeft het leger weer,
Maer door des blixems-kracht den vyand wegh gedreven,
So dat de Keyser self, die Heydens was, most geven
Christo den lof alleen, en heeft daer-om gewilt
Dat in het Roomsche rijck soud' worden heel gestilt
De vervolginge wreet, waer mede datse pleghen
Den Christenen ter dood vervolghen aller weghen.
Als Theodosius benaut was in den strijt, Ga naar margenoot+
Riep hy, in Christi naem, alsoo tot God met vlijt,
Ghy weet eeuwige God, dat ick dees oorlogh bloedigh,
Om Christi wil, u Soon, uyt goeden yver, moedigh,
Wel aen-gevanghen heb; indien 't oock is so niet,
V gramschap, wraeck en straf rechtvaerdigh op my schiet;
Maer indien ick, o Heer! daer toe oock ben gedreven
Door een rechtvaerdigh wit, heb my ten strijd begeven
Met een vertrouwen vast op u goetheyd en macht,
Daer op ick in den strijd victorie verwacht;
So helpet my, mijn God, en laet doch mijn Vyanden
Niet segghen, tot u smaet, siet nu komt hy tot schanden,
Zijn God en helpt hem niet, waer is zijn stercke Godt
Daer op hy hem verlaet, en houden so haer spot;
En also, door't geloof, versoent met Godt den Heere,
Door Christum, in den strijd hy stelde hem ter weere,
| |
[pagina 330]
| |
En God de Heere goed verhoorde zijn Gebedt,
Soo dat des vyands macht tot schande wierd verplet,
Want God door zynen wind den vyand hielde teghen,
Waer door de Keyser heeft victorie verkreghen.
Dus ons d'ervinding leert, dat God de Heer verhoort
't Gebed, in Christi naem, gedaen na Godes woord:
En Godes woord ons leert, dat God oock wil geleyden
Zijn kind'ren, door zijn Geest, dat haer niet sal verleyden
Noch wereld, Satan, vleesch; want God hun, door zijn hand
In Christo, door zijn Geest, krachtigh doet onderstand,
So dat 't geloovigh hert, door Christi Geest herboren,
Word door Gods kracht bewaert, en niet sal gaen verloren.
't Blijckt dan dat Godes woord den mensch bekennen moet
Te zijn een Instrument, gelijck de Longen doet,
Waer door des menschen hert verkoeling word gegeven,
Als 't om zijn sonden wil met droefheyd word gedreven:
Waer door dat oock den mensch den wegh gewesen word
Die hem ten leven leyd, waer door hy word geport,
Door hulp van Godes geest, gehoorsaem hem te draghen
In leven, noot en dood, na Godes wel-behaghen.
So lang het lichaem leeft, de Longe wel bedeckt
Bekleed den heelen borst: maer weder t'samen treckt
En krimpt als 't lichaem sterft: Maer Godes woord is krachtigh,
In leven ende dood blijft eeuwigh en waerachtigh.
Soo dat in desen deel de Longe wijt verscheelt
Van Gods woord, dat altijd den mensch zijn kracht uyt-deelt.
Want de Siel die gelooft in leven en in sterven,
Door kracht van Godes Geest, uyt Godts woord kan verwerven,
Een troost die eeuwigh blijft, die nimmermeer vergaet,
Een Leere die de Siel eeuwighlijck niet verlaet,
Raed en troost die de Siel eeuwige hulp kan geven;
Die zijn volkomen kracht eerst heeft in't eeuwigh leven.
|
|