Drie eeuwen vaderlandsche geschied-uitbeelding, 1500-1800

Een iconologische studie

[p. *1]

Afbeeldingen

[p. *2]

For translation of captions to the plates see Vol. I, p. 344 seqq.

[p. *3]

de leidsche pallas athene vergezeld van hercules, ‘Invicta Concordia’. Vignet van den Leidschen uitgever Joh. Maire (± 1615).
Dit vignet opent de rij onzer afbeeldingen, omdat de voorstelling kan gelden als een samenvatting der in dit boek bestudeerde opvattingen.
In de eerste plaats was Hercules het voorbeeld bij uitstek voor de uitbeeldingen der ‘Batavieren’ (vgl. afb. 32 en 33).
Verder wijst de innig met hem verbonden Pallas Athene op de studie der klassieke beschaving, die op de geschiedschrijving der 17de eeuw een groote invloed heeft uitgeoefend.
De algemeene waarheid, dat de combinatie van mannelijke kracht en vrouwelijk vernuft een onoverwinnelijk geheel oplevert, is hier voorgedragen in aan de klassieke oudheid ontleende vormen, maar deze zijn daarbij met de noodige vrijheid ‘naar 's lands gelegenheid verduytscht’. Ook deze trek is kenmerkend.
De combinatie van Hercules met Juno was in de klassieke oudheid gebruikelijk; hier echter is de godin vervangen door dezelfde Pallas Athene, die op het eind van de eeuw het voorbeeld zou worden voor de z.g. ‘Nederlandsche Maagd’ (vgl. noot 209:1).

Afb. 1