Vaderlandsche historie. Deel 4

Toerustingen tegen de Gelderschen.

Het werven der Hollanderen, die Meester Pieter Kolyn, Schepen van Amsterdam, en eenige anderen, staatswyze, tot Kommissarissen over de Monsteringe hadden aangesteld^(e), deedt de Gelderschen haaft zien, dat de Kryg hun ernst werdt. Men liet het niet, by deeze toerusting te Lande. De Stroomen en Zeegaten werden bezet met groote en kleine Oorlogschepen: en men tradt, met Zeeland, Vlaanderen en de Stad Antwerpen, in onderhandeling, om de Koopvaardy en Haringvisschery te beveiligen^(f). Ook werdt, ter Vergadering van Holland, overwoogen, of men niet elke twintig Schildtalen met het onderhouden van eenen man zou konnen be-

(e) Mr. Aert van der Goes Regist. bl. 68, 69, 75, 77.

(f) Mr. Aert van der Goes Regist. bl. 71, 75, 76, 77.

[p. 488]

lasten, waardoor men omtrent drieduizend man zou konnen vinden⁽⁸⁾, om des noods den vyand tegenstand te doen. Amsterdam stemde hiertoe gereedelyk; doch Delft en de andere Steden oordeelden ‘dat zy te hoog in de Schildtalen stonden, en luttel volks te ontbeeren hadden.’ Ook schrikten zy voor de kosten van dit ontwerp: brengende daartegen verders in ‘dat men geene bekwaame Kapiteins of Voorgangers in 't Land zou konnen vinden; dat ook niemant in eens anders plaats zou willen uittrekken, of hy zou zes, agt, of tien stuivers 's daags willen winnen, 't welk meer dan de Bede beloopen zou; en dat het, eindelyk, ongeraaden was, Poorters of Landluiden te stellen tegen Knegten, die niets te verliezen hadden^(g):’ om alle welke redenen, dit ontwerp niet schynt uitgevoerd geweest te zyn: alleenlyk schynt men, omtrent deezen tyd, zorg gedraagen te hebben, dat de Landluiden, zo wel als de Poorters, in Holland, van wapenen voorzien zyn geworden.

(8) Volgens de schikking van den jaare 1518, waren de Schildtalen zestigduizend guldens (Zie hier voor bl. 412). Elke twintig Schildtalen met den onderhoud van een' man te belasten betekent, elke Stad of Plaats zo veel man te doen onderhouden, als zy twintigen, in deeze zestigduizend, droeg. Men ziet, hieruit, ook, dat 'er, op deeze wyze, drieduizend man kon gevonden worden: niet net, maar omtrent, om dat de Steden, naar de Schildtalen draagende, zekere kwytscheldingen genooten, uit hoofde van welken, zy mindere manschap zouden behoeven te leveren. Zie ook het Ontwerp om tweeduizend man op de Schildtalen te vinden, hier boven, bl. 430.

(g) Mr. Aert van der Goes Regist. bl. 69, 82.