Vaderlandsche historie. Deel 5

XVII.
Zorg voor de bewaaring van 's Lands Privilegien.

Het Hof der Landvoogdesse hadt zelfs, al sedert eenige jaaren, gepoogd, de oorspronkelyke Privilegien, op welken men zig, om dit en andere Voorregten te bewyzen, beriep, in handen te krygen. Doch de Staaten begonden, van toen af, zorg te draagen, om dezelven, beter dan te vooren geschied was, te bewaaren. Aanmerkelyk is het, dat de voornaamste Privilegien en andere stukken, 't gemeene Land van Holland betreffende, tot op weinige jaaren voor deezen tyd, niet in handen der Staaten waren. Sommigen waren, hier en daar, in de Steden, verspreid; gelyk zo 't voornaamste Privilegie de non evocando onder die van Delft berustte^(z). Anderen

(z) Adr. van der Goes Reg. op 't jaar 1546. bl. 5.

[p. 410]

werden, door 's Lands Advokaat, bewaard. Ook waren 'er verscheiden', in de Registerkamer en Griffie van den Hove van Holland: eenigen ook in de Charterkamer des Keizers in Brabant. In 't Klooster der Predikheeren van S. Vincent, in den Haage, van welk de Kerk nog overgebleeven is, werden ook eenigen van 's Lands Papieren bewaard; doch men hadt, in 't jaar 1545, aldaar geheel geene Privilegien gevonden^(a). Omtrent dien tyd, was den Advokaat en den Pensionarissen van Delft en Leiden gelast, 's Lands Privilegien, alomme, op te zoeken; die, sedert, in een' kist, in 't Klooster, geplaatst zyn geworden⁽⁶⁾. Het Hof wendde, midlerwyl, verscheiden poogingen aan, om dezelven magtig te worden. De Kommissaris Willem Snoekaart zogt, in Zomermaand des jaars 1549, den Prioor van 't Klooster te beweegen, tot opening van 's Lands Privilegie-Kisten. Hy kwam in 't vertrek, daar zy stonden: en gaf, toen hy wederom uitging, den Prioor last, van 's Keizers wege, om voortaan niemant in dit vertrek te laaten; maar het digt geslooten te houden: hem dreigende, dat men 't anders op hem en 't geheele Klooster verhaalen zou. Op dit bevel werdt egter weinig gepast. Ook

(a) Adr. van der Goes Reg. op 't jaar 1545. bl. 30, 35.

(6) Zie dit, onder anderen, beweezen, door De Riemer Beschr. van 's Gravenhage I. Deel, bl. 390; daar ook getoond wordt, dat 's Lands Stukken, ten tyde van den Spaanschen oorlog, naar Delft vervoerd, en naderhand wederom naar den Haage overgebragt zyn; daar zy nu, in de Charterkamer op 't Hof, bewaard worden.

[p. 411]

stelden de Staaten, eenpaariglyk, vast, nimmer hunne oorspronkelyke Privilegien, maar alleenlyk egte Afschriften derzelven aan 't Hof te leveren^(b).

(b) Adriaan van der Goes Reg. op 't jaar 1545. bl. 9, 19, 29, 39. op 't jaar 1546. bl. 2. op 't jaar 1548. bl. 3, 5, 7, 10, 11, 25, 32, 39. op 't jaar 1549. bl. 22. op 't jaar 1550. bl. 22.