Vaderlandsche historie. Deel 6

III. Dood van den Markgraave van Bergen en van den Heere van Montigni.

Hy was nog niet lang uit Spanje vertrokken geweest, toen de Markgraaf van Ber-

[p. 246]

gen, die, nevens den Heere van Montigni, dus lang, ten Hove, opgehouden was, onverwagt overleedt, niet zonder vermoeden van vergiftigd te zyn. Dit gebeurde, op den eenentwintigsten van Bloeimaand^(w). De Landvoogdes hadt 'er, binnen agt dagen, kennis van, en wierp, terstond, bezetting binnen Bergen op Zoom, voorgeevende, dat de Onroomschen aldaar eenig kwaad voorneemen hadden. De dood des Markgraafs hieldt zy, zelfs voor de Markgraavinne, verborgen, die anders zo ligt geen Spaansch Krygsvolk, in de Hoofdstad des Markgraafschaps, zou ontvangen hebben^(x). De Heer van Montigni werdt, naar sommiger verhaal, ruim een jaar laater, volgens een vonnis, in Spanje geveld, onthalsd^(y): hoewel anderen melden, dat hy, nog tot in Wynmaand des jaars 1570, in hegtenis bleef, en toen, uit vreeze, dat de Koninglyke Bruid hem verbidden mogt, gelyk zy beloofd hadt, door vergif, van kant geholpen werdt: waarop, by een vonnis des Raads van Beroerte, in Lentemaand des jaars 1571 gegeven, alle zyne goederen verbeurd werden verklaard^(z).

⁺ Te Diedenhoven, kwamen de Duitsche Regementen onder Lodron, Overstein en Schouwenburg by Alva's Leger. Ook werdt hy, hier, van wege de Landvoogdesse, begroet, door Barlaimont en Noirkarmes. Eerlang,

(w) Bor III. Boek, bl. 120 [170].

(x) Strada Dec. I. Libr. VI. p, 330.

(y) Bor IV. Boek, bl. 182 [255].

(z) Meteren III. Boek, f 53 vers.

+ Alva toont der Landvoogdesse zynen Lastbrief.

[p. 247]

verdeelde hy 't Leger, in de voornaamste Steden van Brabant en Vlaanderen, en begaf zig naar Brussel, alwaar hy, verzeld van de aanzienlykste Heeren, en onder anderen van de Graaven van Egmond en Hoorne^(a), zyne intrede deedt, voor het einde van Oogstmaand^(b). By zynen Lastbrief^(c), dien hy der Landvoogdesse, terstond, vertoonde, en behalve welken, hy geen byzonder^* Berigtschrift schynt gehad te hebben^(d), was hem 't opperbewind over 't volk van oorloge, als Kapitein Generaal der Nederlanden, opgedraagen, blyvende de overige zaaken 't bewind der Landvoogdesse aanbevolen. Voorts betuigde de Koning te vertrouwen ‘dat de Hertog 's Konings Vassalen en Onderdaanen zou handelen, met alle zoetigheid en goedertierenheid, en, zo veel mogelyk ware, genade gebruiken voor strengheid.’ Doch Alva verklaarde, behalve deezen algemeenen last, nog veele byzondere bevelen te hebben, waarvan hy, ten bekwaamen tyde, opening doen zou. De Landvoogdes bespeurde hieruit ligtelyk, dat ook de klem der Regeeringe, voortaan, zou zyn by den Hertoge, wien de Koning de wapenen in handen gesteld, en van zo veele byzondere bevelen voorzien hadt. Doch zig⁺ niet gezind vindende om hem voorschaduwe te dienen, klaagde zy, in haare brieven aan

(a) Meteren II. Boek, f 47 vers.

(b) Strada Dec. I. Libr. VI. p. 337.

(c) Zie den zelven by Bor IV. Boek, bl. 129 [182]. Groot-Plakaatb. IV. Deel, bl. 46.

* Instructie.

(d) Viglius ad Hopper. Epist. CXIX. p. 599.

+ Vrouw Margareet is 'er ongenoegd over, en verzoekt ontslaagen te worden van 't bewind.

[p. 248]

den Koning, over de breede magt, die hy den Hertoge gegeven hadt, en verzogt, ernstelyk, van de Landvoogdye ontslaagen te worden^(e). Midlerwyl, wisten de Hovelingen naauwlyks, hoe zy zig, omtrent den Hertoge en de Hertoginne, gedraagen zouden, ‘konnende zy, gelykze zig zelven uitdrukten, de opgaande zon, dat 's Alva, zo niet aanbidden, dat zy de ondergaande, dat 's Margareet, kleinagting betoonden: waarom zy reikhalsden naar 's Konings last, by welken de Hertog, in 't opperbewind over alles, gesteld werdt, alzo de tegenwoordige tusschenregeering, of liever regeering van tweeën, aan menigvuldige zwaarigheden onderhevig was^(f).’

(e) Strada Dec. I. Libr. VI. p. 338, 342.

(f) Viglius ad Hopper. Epist. XLV. p. 448.