Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

[Nevel]

NEVEL, z.n., m., des nevels, of van den nevel; meerv. nevels, nevelen. Eene meenigte waterachtige, door de koude verdikte dampen in de benedenlucht, die dezelve donker maken: daar komt een zware nevel op. Een nevel op zee. Om 't aardrijk van dikke nevelen te vaagen. Bogaert. Wanneer de nevel op eenen hoogen en verren afstand is, heet hij eene wolk. Van hier, dat het woord ook in de beteekenis van eene wolk voorkomt: in eenen nevel nederdalen. Hoogvl. Wie vliegt gins, daer die nevel scheurt, aan 't hel gestarnt zoo dicht? Poot. Voer ze, als een pijl, door lucht en nevels heenen. Poot. Oneig., voor eene zaak, welke ons verstand niet doorzien kan: haar geloof verschuilt zich achter eenen donkeren nevel der bangste vooruitzichten. Sels. Ook, in het gemeen, voor alle beletselen, die ons verstand in den weg staan: mijn Leidsman, Vader, drijft die nevlen mij van 't oog. M. - Mogt ons bespieglend oog door dui-

[p. 287]

zend neevlen dringen. Br. á Brandis. Het vreêverbond met nevelen betoogen. M.L. Ons gezicht door een' nevel van onkunde, ongeloove, en zonden bezet. M.L. Van hier nevelachtig, nevelig. Zamenstell.: nevelkar: de nevelkarre drijven, in het donker zich wegpakken, gaan strijken. Kiliaan. - Nevelkraai, een naam van de aschgraauwe kraai, met eenen zwarten kop, vleugelen en staart - nevelmist en nevelrook, bij Camph. - nevelvlek: o zon, schuif alle nevelvlekken van ons hemelront! Poot.

Nevel, bij Otfrid. nebulniss, Notk. nebul, hoogd. nebel, lat. nebula, gr. νεΦελη, eene wolk. Adel. vergelijkt hiermede het bedr. נבל. Het stamwoord neb, nef schijnt met nacht verwant te zijn, en graauw, zwartachtig te beduiden. Zie nevelkraai, bij nevel.