Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O (1804-1806)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O
Afbeelding van Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. OToon afbeelding van titelpagina van Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.27 MB)

Scans (450.26 MB)

ebook (6.02 MB)

XML (2.77 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

(1804-1806)–P. Weiland–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

[Olie]

OLIE, z.n., vr., der, of van de olie; meerv. olien, als van meer soorten gesproken wordt. Eene vloeijende vette stof, die zich in water niet of zeer weinig laat oplossen, ligt brandbaar, en uit velerlei ligchamen getrokken: olie van amandelen, lelien, rozen, raapzaad enz. Olie persen. Olie slaan. In het gemeene leven, heet men raap- of lijnolie slechts olie. Olie in de lamp branden. Als zij de olie in de brandende lamp zagen

[pagina 336]
[p. 336]

sperken. Vond. Zoo noemt men ook olie van olijven, in het dagelijksche leven, olie, of boomolie. In de Overzett. van den bijb. wordt de olijfolie altijd slechts olie geheeten. Dat is zoo vet als olie. Dat gaat er in als olie. Met olie zalven, dat is met olie van welriekende speserijen. De heilige olie, het laatste oliesel. Dat is olie in het vuur, dat maakt de driften nog oploopender, den toorn heviger, den twist feller. De Edelen en grooten smeeten olie in het vuur der burgerlijke beroerte. Wagenaer. Olie heeft, in de zamenstelling van eenige woorden, ook wel de beteekenis van eenen olijf, als: olieknods, olieloof, beide woorden bij Poot, olierots, bij Moonen. Oneig. voor geld: daar moet olie wezen. Van hier: olieachtig, olieachtigheid. Zam.: oliebak, olieblok, olieboom, (oul. voor olijfboom: haelt twighen des oliboems. Byb. 1477.), oliedroessem, oliehef, oliekan, oliekoek, oliekruik, oliemolen, oliepers, oliepot, olierijk, oliestager, oliesteen, olieton, olievat, olieverw, olieverkooper, oliezacht, bij Camph enz. - Balsemolie, boomolie, nootolie, rottingolie enz.

Olie, reeds bij Isidor. ole, Otfrid. oli, hoogd. öhl, neders. ölje, Ulphil. aley, zw. olja, angels. ele, eng. oil, boh. oleg, krain. voile, pool. oley, fr. huile, ital. oglio, lat. oleum. gr. ελαιον. De oorspronkelijke beteekenis schijnt die van een vloeibaar, vetachtig ligchaam geweest te zijn; van hier, dat in het angels. zwaar, vet en voedzaam bier eala heet, eng. ale, zw. oel, ijsl. aul, lett. aulus, esthn. olei, oellut, neders. öhl, waarmede men ουλαι, dat bij Eustathius voorkomt, kan vergelijken. Zie ons aal. In de noordsche talen is elbe, elf, een vloed, waarvan de rivier de Elve nog haren naam heeft, en oli heet, in Patagonie, water en ook olie. Neemt men dit alles in aanmerking, dan is het niet noodig, om olie juist van het lat. oleum af te leiden, naardien toch het gansche noordelijke Europe een vloeijend vet wel zal kunnen benoemd hebben, eer het aan de Romeinen kennis kreeg.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken