Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

[Ontspringen]

ONTSPRINGEN, onz. w., ongelijkvl. Van het onscheidb. voorz. ont en springen: ik ontsprong, ben ontsprongen. Springend opstaan, schielijk oprijzen: gheslaept al te lanc; also dat die Grave ontspranc. M. St. Huppelen, vrolijk springen:

Sij zijn vervrolickt, sij ontspringen

Sij huppelen, o Heer! Psalm. van Bruno.

Met opborreling voor den dag komen: onder het zoeken van eene wel, ontsprong er eene versche ader. Er is een nieuwe bron ontsprongen. Fig., zegt men het van ande-

[p. 583]

re dingen, die bij ontspringend welwater vergeleken worden: vrije gunst, ontspringende uit de bron van ontfermende lievde. Frantz. Van hier beduidt het ontstaan: dus is de konst ontsprongen. P. Scriver. Onverwachts aan het bloeden raken, in het bloeden springen:

Die zelfs de vuist verwoed

Zoo fel daer tegen drijft, dat neus en mond ontspringen.

De Deck.

Met eenen sprong ontkomen: de kikvorsch ontsprong hem. De dief ontsprong den geregtsdienaar. Hij is den dans ontsprongen, hij is de galg ontkomen; verder hij is het gevaar of den dood ontsnapt. De eerste aanleiding schijnt te zijn, dat men het opklimmen op- en het afstooten van de galgeladder eenen dans noemde. Wijders iets, dat met gevaar verzeld is, ontkomen: zoude hij niet zijn maste-strik ontspringen? P. Scriverius. Onverwachts kwijt gaan: zou zulk een huit onz' arm ontspringen? Bidloo. Van hier: ontspringing.