Nederduitsch taalkundig woordenboek. M, N. O

[Ontvangen]

ONTVANGEN, bedr. en onz. w., ongelijkvl. Van het onscheidb. voorz. ont en vangen: ik ontving, heb ontvangen. Eigenlijk in zijne bewaring krijgen; ook in magt, of eigendom krijgen, van iemand iets aannemen: ik heb uwen brief ontvangen. Geld ontvangen. Zijn deel van den buit ontvangen. Aalmoezen ontvangen. Oneigenlijk gebruikt men dit woord ook; vooreerst van zulke dingen, die ons van buiten aankomen, schoon wij er ons lijdelijk onder gedragen: een gebod ontvangen. Vergeving van zonden ontvangen. Den heiligen Geest ontvangen. In de Overz. van den Bybel komt het ook voor van levenlooze zaken: van den aerdtbodem, die sijnen mont heeft opgedaen, om uwes broeders bloet te ontvangen. Daar komt het ook voor in eenen zin, waar wij gewoonlijk krijgen thands gebruiken: beloften - slagen ontvangen. Van zulke veranderingen, die uit den aard eens dings van zelve ontstaan, gebruikt men altijd krijgen, nooit ontvangen: bladeren - loof - de pokken - de koorts enz. krijgen. Ten tweede, iemand bij zijne aankomst verwelkomen, de aard en wijs onbepaald blijvende, die door nadere uitdrukkingen bestemd worden: iemand koel ontvangen. Zij ontvingen hem zeer

[p. 596]

beleefdelijk. Ten derde, zwanger worden, zoowel als een bedr. w., als onz., niet hebben: in sonde heeft mij mijn moeder ontvangen. Bybelv. Hij ginck in tot Hagar, ende sij ontfinck. Bybelv. Van hier: ontvangenis: van der geboorte ende van der ontfanckenisse af. Bybelv. - Ontvanger, een persoon, die 's Lands gelden ontvangt: hij is ontvanger geworden. Ontvanger van boeten. Oneig., in den schertsenden stijl, een gemak; ook een bak, waarin water stort. Voorts: ontvangbaar, ontvankelijk.

Ontvangen, hoogd. empfangen, bij Ker. entfangen, Notk. en Otfr. infangan, intfangan.