Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Ruit]

RUIT, z.n., vr., der, of van de ruit; meerv. ruiten. Verkleinw. ruitje. Eigenlijk evenveel, welke gelijkzijdige vierhoek, zoo als die der ruiten op de speelkaarten, welke niet regthoekig zijn, of die der gewone regthoekige vensterruiten: dat wapen is in eene ruit geschilderd. Aen d'allerkleenste ruit. Vond. Bijzonderlijk, de kleine vierkante perkjes op zeker slag van servetgoed: die ruit moet gestopt worden. De aanvulling van zulk een perkje, door middel van de stopnaald: zij leert ruiten maken. Eene glasruit: daar is eene ruit gebroken. Vensters met groote ruiten. Een vierhoekige figuur op de speelkaarten: ruiten is troef. Speelt gij niet in ruiten? Een der vierhoeken, waarin een dambord of schaakbord afgedeeld wordt: op die ruit kreeg hij dam. Deze ruit kunt gij met uw paard niet bespringen.

[p. 259]

Van hier ruiten, in gelijkzijdige vierhoeken verdeelen, en het deelw. geruit. Zoo ook het bijvoegsel. Naamw. ruiten, d.i. van ruiten, of tot ruiten behoorende, als: ruiten aas, ruten acht, ruiten boer, enz., in 't kaartspel. Zamenstell.: ruitswijze, enz. Glasruit, vensterruit, wapenruit, enz.

Ruit, hoogd. raute, finl. ruutu, zweed. ruta, en ret, ijsl. reitr.