Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Schub]

SCHUB, schubbe, anders ook schob, schobbe, z.n., vr., der, of van de schub; meerv. schubben. Verkleinw. schubbetje. Een klein en dun hoornig schijfje, dat, met andere zulke schijfjes vereenigd, het lijf van eenen visch en meer andere dieren bekleedt: sommige miereneters hebben schubben in plaats van schilden op het lijf. Al wat in de wateren geene vinnen nochte schubben en heeft, dat sal u een verfoeijsel zijn. Bijbelv. Met goude spickelen en hooft en roode schub.

[p. 405]

Vond. Schubbe van den visch. Kil. Voorts is schobbe en schop, bij Kil., al wat dekt, en vindt men bij denzelfden Kil. schubbe, roofken van de wonde, en schubben des hoofds, gemeenlijk met den naam van berg bestempeld. Eindelijk gaf men den naam van schub, of schob, oulings, ook aan kleine ijzeren plaatjes, die, schubswijze met elkanderen vereenigd, op het lijf der krijgsknechten een ondoordringbaar pantsier vormden. Deze beteekenis heeft schob, of schub, in schobbejak, hoogd. schubbejack en schubbiak, en in schobberd. Want hierdoor wordt eigenlijk een krijgsknecht aangeduid; en het hatelijke van den hedendaagschen zin dier woorden is oorspronkelijk uit het leed, 't welk men oudtijds vrij algemeen van den krijgsman te verduren had. Voorts komt van schob, of schub, schobachtig, of schubachtig, schubbig en schubben. Zamenstell.: schubdier, schubswijze, schubvisch, schubwortel, enz.

Schub, neders. schubbe, schuwwe, hoogd. schuppe, boh. ssupina, schijnt verwant aan het hoogd. scheibe, holl. schijf, zie schijf.