Nederduitsch taalkundig woordenboek. T-U. V

[Twee]

TWEE, het hoofdgetal, 't welk tusschen een en drie staat. Het wordt op zich zelf gebezigd, of bij een z.n. gevoegd. In dit geval blijft het onverbogen, zoo wel zonder, als met, een lidwoord voor zich: twee zusters. De twee gezanten. Ik beef voor die twee moordenaars. Evenmin verbuigt men het doorgaans, als het z.n. weggelaten wordt; zoo als in: ik beef voor die twee. Heeft de klok reeds twee geslagen? Echter zegt men ook: het is reeds over tweeën. Zij waren met hun tweeën. Snijd het in tweeën. In deze spreekwijzen wordt het woord gerekend op zich zelf te staan; en in: ik heb al de tweeën, van het kaartspel; en in: hij wierp drie tweeën, met de dobbelsteenen, wordt twee als een vrouwelijk z.n. gebezigd. Twee en twee is evenveel, als bij tweeën: zij gingen twee en twee. Van hier twijfel, twijg, twijnen, twintig, twist, tweede, enz. - tweeling, tweern, tweezik, twenter, enz. Zamenstell.: tweebak, tweebastig, tweeblad, tweebijl, Kil. - tweeboreling, Kil. - tweedagig, Kil. - tweedraadsch, tweedragt, enz. - tweedubbel, tweeduizendste, tweegevecht, tweehoek, Kil. tweehoofdig, tweehoornig, tweejarig, tweeklank, tweekleurig, tweeklinker, Kil. - tweeledig, tweelicht, Kil. - tweelijvig, Halma, - tweemaal, tweemaandig, tweeman, tweeoogig, tweepeukelig, tweeschillig, tweeslachtig, tweesnedig, Kil. - tweesnijdend,

[p. 232]

tweesnijdig, Kil. - tweespalt, enz. - tweespletig, tweespraak, tweesprong, tweestaartig, tweestemmig, tweestippig, tweestrijd, tweesyllabig, tweetal, tweetandig, tweetongig, tweeverwig, tweevingerig, tweevlakkig, tweevleugelig, tweevoetig, tweevorkig, tweevormig, tweevoudig, enz. - tweeweg, tweewerf, tweezang, tweezijdig, enz. - tweezinnig, tweezins, enz.

Twee, oul. twei, Kil. ook tweij, twij, en twie, vries. twa, Ulphil. twa, twai, two, eng. two, angels. tu, twa, twegen, zweed. tvä, krimsch. tua, slavon. dwa, dwie, dwoie, perz. dou, indost. du, dujum, gr. δυω, lat. duo, ital. duo, fr. deux, ierl. do, opperd. zuo, zuen, zuei, hoogd. zweij. Van hier het verouderde tweinen, thans twijnen, draden verdubbelen. Zoo ook twijfelen, 't welk zoo veel zegt, als tusschen beide hangen.