Nederduitsch taalkundig woordenboek. T-U. V

[Vroeg]

VROEG, bijv. n. en bijw., vroeger, vroegst. In een voorst gedeelte van het tijdvak, dat men onder het oog heeft: het is nog vroeg. Vroeg in den morgen, des morgens vroeg. Op den vroegen namiddag. In den vroegen zomer. Vroeg in het voorjaar. Zelfs vroeger, dan mij heugt. L.D.S.P. Die mij vroech soecken, sullen mij vinden. Bijbelv., waar vroeg opzijn dikwijls evenveel is, als zich spoeden; maar anders beteekent het evenveel, als vroeg opstaan, zich vroeg opmaken, zijn nachtleger vroeg verlaten. Vroegevruchten zijn zulke, die voor andere van dezelfde soort rijp worden: vroege

[p. 515]

aardbezien. Somtijds staat vroeg regtstreeks tegen over laat, of spade: vroegen regen ende spaden regen. Bijbelv. Het moet vroeg of laat gebeuren, het moet vast eens voorvallen. Van hier vroegeling, vroegte. Zamenstell.: vroegbloem, een bijzonder plantgewas, vroegpreek, vroegrijp, vroegtijdig, enz.

Vroeg, hoogd. fruh, Notk. fruo, Ottfrid. frua, neders. fru, zweed. fro, gr. πϱωι, is verwant aan voor, hoogd. vor en für, en luidde in het oudd. füro, en de tweede vergrootingstrap bij Ottfrid. furira.