Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gustav Mahler (1920)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gustav Mahler
Afbeelding van Gustav MahlerToon afbeelding van titelpagina van Gustav Mahler

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.45 MB)

ebook (4.01 MB)

XML (0.15 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/biografie
non-fictie/muziek-ballet-toneel-film-tv


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gustav Mahler

(1920)–Constant van Wessem–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 12]
[p. 12]

Tweede hoofdstuk
‘Saxa loquuntur’

‘De steenen spreken’. - Inderdaad, de steenen moeten spreken in het leven van Mahler. - ‘Ik geloof niet, dat er een mensch geweest is, die Mahler werkelijk gekend heeft,’ zegt Richard Specht in zijn Mahler-biographie. Neen, ieder leven blijft geheim. Wat vertelt men ons van Mahler? Specht, die als de biograaf van Mahler geldt, lukt het niet ons met zijn lijvig boekdeel te overtuigen van de doenlijkheid om analogieën te scheppen over de beteekenis van diens persoon in de voorvallen van het leven. Brieven - de kantteekeningen van den werkenden geest - zouden het eenige ‘biographisch materiaal’ kunnen zijn, dat, buiten de muziek om, iets aan het beter begrip van Mahler's wezen toevoegde. Maar wij wachten deze bijdragen nog, die, naar het plan van zijn weduwe, in voorbereiding zijn.

Maar de ‘steenen’, de doode feiten spreken ditmaal het luidst. De harde buitenlijn van dit leven, die zoo genadeloos de voorbestemming van dit leven tot martelaarschap teekent: de korte en overzichtelijke chronologische tabel, zij spreekt minder van Mahler's geest dan van Mahler's lot, en daardoor feitelijk toch weer van diens geest. Maar Lipiner (die voor Mahler belangrijk werd als diens grootste vriend) zeide het al, dat het Lot tevens grootheid

[pagina 13]
[p. 13]

uitwijst. De feiten verkondigen het lot van Mahler op aarde; en wat zij spreken doet ons besef van het ontzaggelijk werken van Mahler's geest toenemen, als wij weten van zijn in dienstbaarheid vernietigd leven. Het is ‘grauenhaft’ dezen Prometheus aan de rots der dienstbaarheid geklonken te zien, terwijl zijn eigen scheppingen alleen reeds de gansche offering van het leven voor zich opvorderden. En Mahler kon deze rots der dienstbaarheid zelfs niet, naar het woord van Novalis, ‘tot levend vleesch doen verweeken’; want, werd de bestaansnoodzaak, die hem dwong de dienaar van anderen te blijven, al een oogenblik minder drukkend door de illusie zijn krachten te gebruiken voor een betere toekomst der geliefde muziek, tijdelijke hervormingen, met stalen energie verkregen bij de Opera's te Boedapest en Weenen, verbrokkelden weer in de sleur; en hij, die zijn standpunt als kapelmeester met zulke niet tot transigeeren bereide bekentenissen had uiteengezet, als: ‘In iedere opvoering moet het werk opnieuw geboren worden’, of ‘Als mensch doe ik iedere, als kunstenaar geen enkele concessie’, moet bij het verlaten van Weenen aan de leden der Hof-Opera verklaren: ‘Inplaats van een afgesloten geheel, zooals ik mij had gedroomd, laat ik half werk na, gelijk het den menschen voorbestemd is’.

Ten slotte spreken de steenen van Mahler's grootheid en zijn martelaarschap, en wij lachen om die Amerikanen, de nieuwe wereld, waarop Mahler zijn laatste hoop als idealist had gezet, die bij zijn dood van hem weten te zeggen:

‘Perhaps if he had gone to afternoon-teas, he would have been more popular and would be alive to-day.’

[pagina 14]
[p. 14]

Chronologische tabel

Geboren 7 Juli 1860 te Kalischt in Bohemen uit een gemengde familie van Tsjechen, Duitschers en Joden. Het tweede van 12 kinderen.

1866 Eerste muziekonderricht.
1869-75 Bezocht het gymnasium te Iglau.
1875-78 Conservatorium te Weenen.
1877-79 Universiteitsjaren te Weenen (filosophie, historie en muziekgeschiedenis).
1878 Kennismaking met Anton Bruckner.
1880 Kapelmeester te Hall, met maandelijks 30 gulden en 50 kreutzer ‘Spielhonorar’, dirigeert daar operetten.
1880 ‘Das klagende Lied’ voltooid, tekst van hem zelf, evenals die van een later vernietigde opera ‘Die Argonauten’.
1881-82 Theater-kapelmeester te Laibach. Terug in Weenen.
1882-83 Theater-kapelmeester te Olmütz, daarna Koor-dirigent in Weenen (Carl-theather).
1882 Eerste liederen: ‘Lieder und Gesänge aus der Jugendzeit’, o.a. ‘Hans und Grete’.
1883 Koninklijk Muziek-directeur te Kassel.
1883 (December) ‘Lieder eines fahrenden Gesellen’ tekst van hem zelf.
1884 Ontwerp voor de 1ste Symphonie in D-dur (voltooid 1888). Gelegenheidsmuziek bij levende beelden naar Von Scheffels' ‘Trompeter von Säckingen’.
1885 Tweede kapelmeester van het ‘Deutsches Theater’ te Praag.
1886 Tweede kapelmeester van het stedelijk theater te Leipzig.
1887 Bewerking van Weber's onvoltooide opera

[pagina 15]
[p. 15]

  ‘Die drei Pintos’, voor een gelegenheids-opvoering.
1888-91 Directeur van de Koninklijke Hongaarsche Opera te Budapest (contract voor 10 jaren, salaris 10.000 gulden).
‘Des Knaben Wunderhorn’. Eerste reeks dier liederen (onder den naam ‘Humoresken’) o.a. ‘Ablösung im Sommer’.
1891 Hij verlaat gedesillusioneerd de Budapester Opera.
1891-97 Eerste kapelmeester van het stedelijk theater te Hamburg.
1892 Des zomers dirigent te Londen (Drury Lane-theater).
1894 Voltooiing der 2de Symphonie in c-moll.
1895 Ontwerp der 3de Symphonie in d-moll voltooid.
1897-1907 Kapelmeester aan de K.-K. Hofopera te Weenen. Daarna artistiek directeur aan dezelfde opera (24.000-36.000 kronen per jaar).
1900 Vierde Symphonie in g-dur voltooid.
1900-02 Liederen naar Rückert: ‘Kindertotenlieder’ en ‘Fünf lieder’ (o.a. ‘Um Mitternacht’).
1902 Vijfde Symponie voltooid.
Huwelijk met Alma Maria Schindler, dochter van een Weensch schilder.
3 November wordt zijn dochtertje Maria Anna geboren.
1904 Voltooiing der 6de Symphonie.
Zijn dochtertje Anna Justine wordt geboren.
1905 Voltooiing der 7de Symphonie.
1906-07 De 8ste Symphonie. Mahler verlaat de Weener Opera. Op reis naar Amerika.
Zijn oudste dochtertje sterft.

[pagina 16]
[p. 16]

1908 ‘Das Lied von der Erde’ voltooid.
1908-09 Mahler dirigent van de Philharmonic Society te New-York.
1909 De 9de Symphonie voltooid.
1909-10 Schetsen van de 10de Symphonie.
1910-11 Derde reis naar Amerika. Van de 65 concerten der Philharmonic Society kan hij er slechts 48 dirigeeren.
Ziek naar Europa terug.
1911 Behandeling te Parijs. Terug in Weenen.

18 Mei 1911 sterft Mahler om 11 uur 's avonds, 50 jaar oud.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken