Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Kwik de pluimstaart
Toon afbeeldingen van Kwik de pluimstaartzoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1,18 MB)

XML (0,02 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie
jeugdliteratuur

Subgenre

plaatwerk / prentenboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Kwik de pluimstaart

(1870)–William Marten Westerman–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Een verhaal voor jongens


Vorige
[pagina 1]
[p. 1]

Kwik de pluimstaart.

 
Een jonge eekhoorn lag in 't bosch
 
Half stervend op den grond,
 
Waar Hein de jager, op zijn weg,
 
Het aardig diertje vond.
 
 
 
Frits van den molen zag dit juist
 
En zeî, geducht begaan,
 
Dat hij het dier wel helpen kon,
 
Als Hein 't hem af woû staan.
 
 
 
De jager schudde in twijfel 't hoofd
 
En riep: ‘Mijn beste maat,
 
Het beest beleeft vast d' avond niet,
 
Uw hulp komt wis te laat!’
 
Maar kunst en zorg doen wondren vaak:
 
Tot vreugd van onzen held,
 
Was spoedig reeds, door Frits verpleegd,
 
Het diertje weêr hersteld.
 
 
 
En weldra was het mak en tam,
 
Ja, gaf 't een ieder schik,
 
En kreeg, daar 't vlug en dartel was,
 
Den naam van Pluimstaart Kwik.
 
 
 
Kwik buitelde al de kamers rond,
 
Hij was een dolle gast,
 
En koos parmantig zich een plaats
 
Op glasgordijn of kast.
[pagina t.o. 1]
[p. t.o. 1]
 


illustratie

[pagina 2]
[p. 2]
 
Kreeg Kwik, vermoeid van al zijn spel,
 
Tot rust en slapen zin,
 
Dan zocht hij onzen Fredrik op
 
En kroop zijn jaszak in.
 
 
 
Dan rolde hij zich warm te zaâm
 
In 't bedje van zijn keus,
 
Den staart gewonden om zijn kop,
 
De pootjes voor zijn neus.
 
 
 
De zomer, 't najaar gaan voorbij,
 
Kwik was een half jaar oud,
 
Toen viel de vorst op eenmaal in
 
En werd het heftig koud.
 
 
 
Al bibbrend schoof bij 't koestrend vuur
 
Wie oud en zieklijk was,
 
Maar 't jonge volk zocht ijsvermaak
 
Op den bevrozen plas.
 
 
 
En velen gingen om te zien
 
Naar 't bont tafreel op 't ijs,
 
Waar ieder vroolijk schaatsen reed
 
En dong naar vlugheid's prijs.
 
 
 
Ook Frits woû schaatsenrijden gaan -
 
En waarom 't niet beproefd?
 
Al wist hij ook dat menig val
 
Den eerstbeginner toeft.
 
 
 
Hij kende een vijver diep in 't bosch,
 
Een schaars bezocht gebied,
 
Daar wilde hij zijn proeftocht doen,
 
Door andren niet bespied.
 
 
 
Zijn goede moeder zeî: ‘Pas op,
 
En kom voor donker t' huis!’
 
Zij wees ook nog den kortsten weg
 
Langs d' oude herders-kluis.
 
 
 
Goed ingepakt, voor koû bewaard,
 
Toog Fredrik vlug op 't pad,
 
Terwijl hij in zijn jaszak ook
 
Den pluimstaart bij zich had.
 
 
 
Pas had ons Fritsje schaatsen aan
 
Of hij sloeg duchtig neêr,
 
Iets wat een ieder overkomt
 
Die rijdt voor d' eersten keer.
 
 
 
En de arme Kwik kreeg ook een schok,
 
En piepte van de pijn;
 
Frits voelde dat zulks op den duur
 
Voor Kwik te hard zoû zijn.
 
 
 
Hij trok zijn overjasjen uit,
 
Waarin de pluimstaart zat,
 
En legde 't neder, zonder vrees
 
Voor 't derven van zijn schat.
 
 
 
Kwik, meer geschrikt nog dan bezeerd,
 
Lag als een bal inéén;
 
Hij overdreef het droef geval
 
En klaagde steen en been.
 
 
 
Doch Fredrik ging met rijden voort
 
En dacht niet aan zijn jas,
 
Maar blij dat niemand had gezien
 
Hoe hij geduikeld was.
[pagina t.o. 2]
[p. t.o. 2]
 


illustratie

 


illustratie

 


illustratie

 


illustratie

[pagina 3]
[p. 3]
 
En daar hij wijslijk had volhard,
 
Kreeg hij ten laatste slag,
 
Zoodat hij dan ook tot zijn schrik
 
De scheem'ring komen zag.
 
 
 
Zijn eerste zorg was jas en Kwik
 
Te ligten van den grond -
 
Doch stel u zijn ontsteltnis voor
 
Toen hij geen pluimstaart vond.
 
 
 
Hij tuurde en keek, ach, zelfs geen spoor
 
Van d' eekhoorn was te zien,
 
Dan notendoppen, hier en daar,
 
Door hem gekraakt misschien.
 
 
 
T' huis kwam hij altijd op 't appèl
 
Reeds met een zacht: ‘hiep, hiep!’
 
Doch nu verscheen de pluimstaart niet,
 
Hoe luide Fredrik riep!
 
 
 
Intusschen kon men op een hek
 
Aan d' ingang van de laan,
 
Geen steenworp van den vijver af
 
Een aardig dier zien staan.
 
 
 
't Was Kwik, die zwaaide met zijn staart,
 
Als waar' 't ten afscheidsgroet,
 
En zeker bij zich zelven dacht:
 
‘Wat is de vrijheid zoet!’
 
 
 
Maar eensklaps kreeg zijn meester hem
 
Op 't breede hek in 't oog,
 
Zoodat hij, gretig naar den buit,
 
Vol blijdschap voorwaarts vloog.
 
 
 
‘Neen, neen,’ - dacht Kwik - ‘ik ben nu vrij,
 
En wil het blijven ook!’
 
Waarom hij ijlings in een boom
 
Den greep van Frits ontdook.
 
 
 
Wel sprong zijn meester over 't hek,
 
Hem na, maar kon, o schrik!
 
Kwik toch niet volgen in den boom -
 
Dat wist de looze Kwik!
 
 
 
Hij klom al hooger in 't geboomt
 
En zat er doodbedaard,
 
Als had hij minder veel plezier
 
Te plagen naar den aard.
 
 
 
Want wijl Frits daar beneden stond
 
Met d' oogen opgericht,
 
Wierp onze schelm het dorre loof
 
Den jongen in 't gezicht;
 
 
 
En wipte toen boom uit boom in,
 
Als vond hij 't aangenaam,
 
Dat hij zijn meester op een draf
 
Zag volgen buiten aâm.
 
 
 
Daar d' avond viel drong ook het licht
 
De blaadren niet meer door,
 
Zoodat onze arme Frits het dier
 
Gansch uit het oog verloor.
 
 
 
Hij werd bedroefd en bang te moê
 
En zag een uitkomst meer:
 
Kwik, blijde dat hij was ontsnapt,
 
Kwam zeker nimmer weer.
[pagina t.o. 3]
[p. t.o. 3]
 


illustratie

[pagina t.o. 4]
[p. t.o. 4]
 


illustratie

 


illustratie

 


illustratie

 


illustratie

[pagina 4]
[p. 4]
 
Een ongeluk komt nooit alleen -
 
Frits was verdwaald, en dacht
 
Te laat, dat hij in 't eenzaam bosch
 
Moest blijven gansch den nacht.
 
 
 
Hij barstte in bittre tranen uit,
 
Bang dat hij sterven zoû,
 
Verlaten sterven in het bosch,
 
Van honger en van koû.
 
 
 
Twee uren - ach, zij duurden lang -
 
Bracht hij met zwerven door,
 
En altijd meer geraakte hij
 
Daarbij van 't rechte spoor.
 
 
 
Met tanden, klapprend van de koû,
 
Met handjes half verdoofd,
 
Kreeg hij nu ook Klein Duimpjes lot -
 
Dat droef verhaal - in 't hoofd.
 
 
 
Ten laatste zonk hij doodvermoeid
 
Op den bevrozen grond,
 
Verstijfd van leden, zonder kracht,
 
Door 't loopen in het rond.
 
 
 
Daar rees de maan aan 't firmament
 
Met zilverachtig licht:
 
Voor 't angstig knaapje was haar schijf
 
Een troostrijk blij gezicht.
 
 
 
Dicht in zijn buurt vond hij een boom,
 
Een ouden hollen stam,
 
Die hem als rust- en toevluchtsoord
 
Zeer goed te stade kwam.
 
 
 
Ruim was de toegang, want de bast
 
Was door den tijd vergaan,
 
En binnen vond zijn kleine hand
 
Een bed van dorre blaân.
 
 
 
Zoo'n beddeke, even opgeschud,
 
Was zacht en warm en glad -
 
Maar onze Frits ging nooit ter rust
 
Vóór hij gebeden had.
 
 
 
Hij weet dat onze goede God
 
Zijn bede hooren zal,
 
Al stijgt die niet uit kerk of kluis,
 
Want God is overal.
 
 
 
Hij knielt en smeekt uit kinderhart
 
Bescherming van den Heer,
 
En voelde, toen hij opstond, zich
 
Niet zoo verlaten meer.
 
 
 
Nu kroop hij in den hollen boom,
 
En viel, door niets gestoord,
 
Op 't bladrenbed gerust in slaap
 
In 't enge toevluchtsoord.
 
 
 
T' huis wist men, toen het duister werd
 
En Frits niet kwam, geen raad -
 
Wat kon hem overkomen zijn?
 
Elk vreesde 't ergste kwaad.
 
 
 
En angstig zocht men in de buurt
 
En zwierf den omtrek rond,
 
Maar vruchteloos, geen enkel spoor
 
Dat men van Fredrik vond.
[pagina t.o. 5]
[p. t.o. 5]
 


illustratie

 


illustratie

[pagina 5]
[p. 5]
 
In 't eind viel op den hollen boom
 
Des vaders vorschend oog;
 
Hij hield, om goed te kunnen zien,
 
't Lantarentje iets omhoog.
 
 
 
Hoe blijde was die goede man,
 
Toen hij den zwervling zag,
 
Die veilig als in eigen huis
 
Gerust te sluimren lag.
 
 
 
‘Frits, jongen!’ riep hij overluid,
 
‘Gij kost me een bangen tocht!
 
Hoe hebt ge u toch zoo'n vreemde plaats
 
Tot leger uitgezocht?
 
 
 
‘Word wakker; laat ons schielijk gaan
 
Naar moeder; geef me uw hand;
 
Vertel mij onderweg al vast
 
Hoe gij hier zijt beland.’
 
 
 
Frits kroop nu dom'lig voor den dag,
 
Wist nauwlijks waar hij was,
 
En keek verwonderd om zich heen,
 
Naar boomen, grond en gras.
 
 
 
Maar toen hij al wat was geschied
 
Zich weêr te binnen bracht,
 
Was hij verheugd dat vader hem
 
Kwam zoeken in den nacht.
 
 
 
En nu verhaalde hij van Kwik
 
En 't vluchten van dien gast,
 
En hoe hem hij die ijdle jacht
 
Het duister had verrast.
 
 
 
Wie schetst ons de ongekende vreugd
 
Die moeder's hart genoot,
 
Toen zij den knaap, gezond en wel,
 
Weer in haar armen sloot.
 
 
 
Hoe welkom was het warm vertrek
 
En 't licht voor zijn gemoed!
 
En stellig smaakte aan onzen Frits
 
Het avondeten goed.
 
 
 
Doch meer dan ooit betreurde hij
 
Zijn Kwik, dien lieveling,
 
De kromme sprongen en de scherts
 
Van 't aardig kleine ding.
 
 
 
Als makkers hadden zij verkeerd,
 
Zoo vroolijk en zoo vrij,
 
Ja, 't was hem of een dierbre vrind
 
Gerukt was van zijn zij.
 
 
 
Op eenmaal slaakte Frits een kreet -
 
Verbeeld u wat hij zag!
 
O wonder! - Uit zijn overjas
 
Springt Kwikje voor den dag.
 
 
 
Die was daar al den tijd geweest
 
En dacht niet aan de vlucht,
 
Maar maakte slechts uit joligheid
 
Zijn meester zoo beducht.
 
 
 
Diens gangen had hij trouw bespied
 
Door loof en blaadren heen:
 
Hij zag hoe Frits, bij 't licht der maan,
 
In d' ouden boom verdween.
[pagina t.o. 6]
[p. t.o. 6]
 


illustratie

[pagina 6]
[p. 6]
 
‘Uit is de pret!’ had Kwik gedacht,
 
‘Nu meester slapen wil.’
 
En in de takken was 't den vrind
 
Daartoe wat al te kil.
 
 
 
Hij hipte weder naar omlaag,
 
En gluurde eens in den stam,
 
Waar Frits, gelijk nu ieder weet,
 
Dien nacht zijn intrek nam.
 
 
 
Nu zag de slimme pluimstaart wel
 
Dat hij 't verstandigst deed
 
Indien hij ook maar in den boom
 
Tot slapen binnen gleed.
 
 
 
Zoo weinig maakte hij gedruisch,
 
Dat Frits niet wakker werd,
 
Schoon Kwik zich weder in diens jas
 
Geheel had ingesperd.
 
 
 
Dus al den tijd dat Kwikjes vlucht
 
Zijn meester jammren deê,
 
Lag 't diertje warmpjes opgerold
 
In d' oude legersteê.
 
 
 
Door teek'nen, onzen Frits niet vreemd,
 
Beduidde nu de gast
 
Dat hij òòk trek in eten had,
 
Nadat er was gevast.
 
 
 
Toen 't buikje was te goed gedaan,
 
Wiesch hij zich 't snoetje schoon,
 
En gingen beiden dood vermoeid
 
Ter rustplaats als gewoon.
 
 
 
Men zegt dat Frits, die ouder al,
 
Zich ook gebeterd heeft,
 
Niet meer door zucht naar avontuur
 
Zijn ouders zorgen geeft.
 
 
 
En hiermeê is 't vertelsel uit!
 
Gaat weder aan uw spel.
 
Ik hoop dat gij het aardig vondt,
 
En zeg u thans vaarwel!

Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken