Greep naar de macht

Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945

[p. IX]

[Illustraties]

Brussel, 11 augustus 1940. August Borms en de andere Vlaams-nationalistische gedeporteerden worden gehuldigd. De wegvoeringen en de gebeurtenissen in Frankrijk lagen niet aan de oorsprong van de collaboratie, maar ze namen bij vele Vlaamsnationalisten de laatste remmingen weg. In de zomer van '40 dachten velen dat ‘het uur van Vlaanderen’ had geslagen.

Het vnv probeerde met de hulp van de bezetter de totale maatschappij onder controle te krijgen. vnv-brochure over de machtsgreep in de lokale besturen, 1942.

[p. X]

De bezetter creëerde zelf een Grootduitse tegenbeweging voor het vnv. Al in 1940 ontstond de ss-Vlaanderen. De ss-Man hekelde de aanspraken van het vnv. De organisatie was een instrument in de handen van de ss-leiding in Berlijn waar vooral Gottlob Berger zich inliet met de politiek in Vlaanderen.

[p. XI]

Vnv-kaderdag in het Dudenpark te Brussel, 14 juni 1942. vnv-leider Staf De Clercq wilde met massamanifestaties bewijzen dat het vnv in Vlaanderen de enige collaborerende beweging was met een grote aanhang.

DeVlag-leider Jef Van de Wiele spreekt op het ‘Cellenconvent der DeVlag’, Brussel, 18 januari 1942. Gottlob Berger vormde de DeVlag om tot een mantelorganisatie van de ss.

[p. XII]

(foto p. XII)
Rouwplechtigheid voor Staf De Clercq, Brussel, 27 oktober 1942. Samen met de Tollenaere-herdenkingsmars, Brussel 12 juli 1942 (zie stofwikkel), was het de grootste machtsontplooiing van het vnv.

[p. XIII]

Antwerpen, 20 december 1942. Hendrik Elias volgt tijdens zijn eerste grote redevoering het spoor van zijn voorganger.

Antwerpen, 20 september 1942. Staf De Clercq spreekt ter gelegenheid van de hulde voor zijn 58ste verjaardag zijn laatste redevoering uit waarin hij zijn vertrouwen in Adolf Hitler bevestigt.

[p. XIV]

Op 14 augustus 1943 breekt Hendrik Elias met de ss. Dat betekende o.m. de stopzetting van de werving voor de Waffen-ss. Het vnv bleef evenwel in de politieke en militaire collaboratie. In de schoot van de dm/zb werd de werving voor het nskk opgedreven.

Twee leden van de dm/wb. Hendrik Elias probeerde een door het vnv gecontroleerde militaire formatie op te richten. Het werd hem door de bezetter belet.

[p. XV]

Officieren van de dm/zb krijgen een opleiding in het gebruik van vuurwapens. Het vnv kreeg steeds meer af te rekenen met aanslagen van het gewapende verzet. De partij bereidde zich voor op een burgeroorlog.

Vooral in de jeugdbeweging broeide de tegenstand tegen de politiek van de vnv-leiding. Er werd een ondubbelzinnig Grootnederlands standpunt geëist. Van verzet tegen het nationaal-socialisme was geen sprake.

[p. XVI]

Vnvv-kaderdagen in de vnv-kaderschool te Wieze, mei 1944. In het laatste oorlogsjaar plooide het vnv terug op zichzelf.

‘Week der Dietse Jeugd’, 15 augustus 1944.