Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het swervende portret (1742)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het swervende portret
Afbeelding van Het swervende portretToon afbeelding van titelpagina van Het swervende portret

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.36 MB)

Scans (2.86 MB)

XML (0.10 MB)

tekstbestand






Genre

drama

Subgenre

klucht


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het swervende portret

(1742)–Maria de Wilde–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 1]
[p. 1]

Het swervende portret. Klugtspel.

Eerste bedryf.

Eerste tooneel.

Joost.
 
WAt benne dat ook raare dieven,
 
Die Vreyers, met haar Minne-brieven,
 
Daar heb ik weer van Ferdinand,
 
Een Minnebriefje in myn hand,
 
Om dat Mejuffrouw, Izabelle,
 
Heel aardig zelfs ter hand te stellen,
 
Dat niemand deezer handel merkt.
 
Nu nog myn Hartje eens gesterkt.
 
En dan, bedogt hoe ik 't zal maaken,
 
Dat zy best aan de brief mag raaken,
 
'K dien wel te weezen heel verkleed,
 
Dat niemand 'er een zier van weet.
 
Wat speeld die Ferdinand, al kluchten,
 
Wat komt hy dikmaal by me zugten
[pagina 2]
[p. 2]
 
Die Oom is ook zo hard als stien,
 
En ik en kan hem schier niet zien,
 
Of ik moet met de Jongman schreyen,
 
Ik mag hem zeker zo wel leyen,
 
Dat gaan 'er dan zo voort na toe.
 
Ik ben dat loopen schier al moe.
In 't weggaan laat hy de Brief vallen.

Tweede tooneel

Frederik, Jooris.
 
WEl Joris hebt g' al eens vernoomen
 
Of Vader, weer is t' Huys, gekoomen?
Jooris.
 
Neen Heer, ik weet nog nergens van,
 
Jy waard wis een verlooren man,
 
Zo dat zo was: neen onze Steintje
 
Zou 't schryven: maar ik ben geen kleintje
 
Verwonderd Heer, dat Jy Margreet,
 
Zo schielyk, en zo gaauw vergeet,
 
Jou hert behoord na haar te trekken,
 
Hoe Heer, je schynd 'er me te Gekken,
 
Vergeet je haar dan heel en al?
 
Heb j' er niet Lief meer?
Frederik.
 
Wordje mal,
 
Neen Joris, 'k had nooit in myn zinnen
 
Om dat Postuurtje te beminnen.
 
Og praat me daar tog niet meer van,
 
Ik schuuw haar nog zo veel ik kan.
 
Of Vader, my met haar wil trouwen,
 
Ik zal my hier wat sjaques houwen,
 
Of nog die bui wou overgaan.....
[pagina 3]
[p. 3]
 
Maar gaat eens wat te rugge staan,
 
Daar leid een Briefje, by jou voeten,
 
Dat zulle wy licht hebben moeten,
 
Ey raapt eens op is 't niet van Styn,
 
O neen, het hoord niet eens aan myn,
 
Og 't is van een verliefde Minnaar.
Jooris.
 
O! 'k dogt darter wat lekkers in waar,
 
'k Heb zeker zulk een honger, ag!
 
Waar of ons eeten blyven mag,
 
Ja wel, ik wagt 'er na met smarten,
 
Want kyk, ik ben gezond van harten,
 
Daarom heb ik myn leegen maagh,
 
Gevuld met eeten, wonder graagh,
 
Myn maag zingt zulke droeve zangen,
 
Als of myn keel al was gehangen.
Frederik.
 
Ach! Joris wat een Beeld is dit!
 
Hoe bruin van oog, hoe Haagel wit?
 
Van Vel, wie kan dit eens aanschouwen
 
Die zich kan van de Min onthouwen?
Jooris.
 
Al weer verliefd, wel dat komt schoon,
 
Jy zet Margreta braaf ten toon.
 
Die sloof moet weer om andre leyen,
 
Je hoort 'er zo niet af te scheyen.
Frederik.
 
Ik kus dees nageboodste wang,
 
Daar ik in 't Leven na verlang
 
Ach! Joris 'k kan niet langer duuren.
Hy kust het Portret.
Jooris.
 
Ja, dat zyn weer Jou ouwe kuren,
 
Zo deed gy met Margreta, ook,
[pagina 4]
[p. 4]
 
En dat is nouw een leelik spook,
 
In Jouw gezicht, hoe zel jy 't maaken,
 
'k Weet niet hoe Jy aan 't Wyf zult raaken
 
Je hebt staag weer wat nieuws in 't Zin,
 
'k Hou niet van zulk een zotte Min,
 
De Min kweld my wel mêe, maar trouwen
 
Daar kan ik kwalik 't Lyf by houwen,
 
't Is Liefde tot myn maag, myn Heer,
 
Kyk, die bemin ik wonder teer.
 
Maar evenwel, om weer te spreeken
 
Van Margareet, wat selleweeken,
 
De Meid, is lykewel ook mooy,
 
Al is het juist geen lichte kooy
 
Gelyk als dat Portret zal weezen;
 
Ken ly dat in de Brief niet leezen?
 
En ook myn Heer, in algeval.
 
Al ben je gek, je bent niet mal.
 
Jy zult een dier niet willen trouwen,
 
Dat zig laat op een kaamer houwen.
Frederik.
 
'k Zeg hou de mond, jou lompen bloed,
 
Of ik zal maaken dat je 't doed,
 
Wie raad u Reekel, zo te spreeken?
 
'k Wil haar niet hebben vergeleken
 
By Margareet, 'k zeg houd de bek,
 
Wie zag zyn leeven grooter Gek
 
Als gy zyt, maar ik wil u zweeren,
 
Zo jy weer komt de Gek te scheeren
 
Met myn, 'k zal u opstaande voet
 
Doen zien, dat jy vertrekken moet.
Jooris. Op zyn Knien.
 
Och! Heertje heb ik iets misdreeven,
 
Wilt het u Dienaar tog vergeeven.
 
Ik zal my bétren, en zal Jou
 
By blyven, tot de dood getrouw,
[pagina 5]
[p. 5]
 
En waar dat jy ook wilt gaan Vreyen,
 
Jou overal gaan heene leyen.
Frederik.
 
Kom volg me dan, maar doe 't niet meer,
 
En dien dan Trouw, jou milde Heer,
 
Die jou zo deftig zal beloonen.
Jooris.
 
Ik zal my altyt willig toonen.
Binnen.

Derde tooneel.

Joost.
 
OCh! waar zal ik my bergen nou?
 
Och! Joosje 't is gedaan met jou!
 
Jou Ryk is uit, met Minnebrieven
 
Te brengen, aan die twe gelieven.
 
Nou kryg ik van de buit niet meer,
 
Och Ferdinand, jou goeje Heer,
 
Jy moet om mynent wil mee leyen,
 
Het is gedaan met al jou vreyen.
 
Ik stoot jou Huuwelyk om veer,
 
Nou durf ik nooit verschynen weer;
 
Ik pakme stilltjes uit jou oogen.
 
Och! Och! de borl, heeft my bedroogen.
 
Die Brandewyn die heeft gemaakt,
 
Dat ik de Brief ben kwyt geraakt.
 
Ik ga en zal in alle hoeken,
 
Al vlugtend nog eens om gaan zoeken.
Binnen.
[pagina 6]
[p. 6]

Vierde tooneel.

Francyn, Izabel.
Francyn. Verbaast op een Stoel neervallende.
 
JUffrouw, wat word me daar gezeid,
 
Och! jy bent jou Portretje kwyt
 
Wat zal ons langer nog gebeuren,
 
'k Zie nog geen einde van je treuren.
Izabel.
 
Helaas! Francyn!
Francyn.
 
Ik barst schier uit,
 
Het werk is heel en al verbruid,
 
De Brief, van Ferdinand gezonden
 
Aan u, die is niet weer gevonden.
 
En Joost verloor hem op de straat,
 
Wie weet hoe dat 'et 'er mee gaat.
Izabel.
 
Goon! dat hem Oom eens kwam te vinden
 
Wy waaren eeuwig kwaade vrinden.
 
Francyn ik bender van ontsteld!
 
Helaas! wat raad?
Francyn.
 
Maak zulk geweld
 
Niet, Juffrouw, wilt tog wat bedaaren,
 
Wy zullen 't zaame nog wel klaaren,
 
Kom laaten wy op staande voet,
 
Te zaame deurgaan: houw maar moed,
 
Hoe zit je daar ook zo verslaagen,
 
Ey lieve laate wy 't eens waagen:
Izabel.
 
Francyn, wat ging ons beyde aan,
[pagina 7]
[p. 7]
 
Als Oom, dat eens kwam te verstaan.
 
Ey, laat ons eerst de Brief gaan zoeken.
Francyn.
 
Ik moet die malle Joost vervloeken,
 
Die drommel helpt ons in de ly,
 
Ik raak niet zonder slaage vry,
 
En jy, Juffrouw, och! jy meugd vreezen:
 
Met jou zal 't nog al slimmer weezen
 
Laat ons daarom gaan vlugten, kom,
Izabel.
 
Wel aan, wat geef ik 'er ook om.
 
Laat ons maar als het dan moet weezen,
 
Vertrekken, want ik meen na deezen,
 
Myn Oom, nooit levend weer te zien.
 
Kom haal ons goed.
Francyn.
 
Het zal geschien.
Francyn binnen en weer uyt.
 
Daar is 't, heb ik ook iets vergeeten?
 
'k Hebt zo maar by malkaar gesmeeten,
 
Zo haastig als ik kon, want hoor,
 
Allardus, zit nog op 't Kantoor,
 
Wy moeten stilletjes gaan stryken,
 
Want hy mogt uit het venster kyken,
 
Het Regenkleed dat leid hier veur,
 
Zet op, Ik sluit vast onze deur,
Izabel, Francyn, binnen.
[pagina 8]
[p. 8]

Vyfde tooneel.

Anna, Johanna, Allardus. Daar word hard gescheld, Allardus, schielik afkomende, spreekt.
 
WAar drommel of de Meid mag blyven
 
Ik zal eens lustig op haar kyven,
 
Kryg ik 'er maar.
Anna.
 
Hoe zal 't hier gaan,
 
Waarom laat jy ons zo lang staan?
Allardus.
 
Wel Juffrouw, ik moest zitten schryven,
 
Gy hoeft op my zo niet te kyven,
 
In al geval, kyf op Francyn,
 
Die komt het beter toe als myn.
Anna.
 
Waar is ze, 'k zal 't die vod verleeren,
 
Maar, wat doen hier myn Nigt, haar kleeren,
 
Wats dit te zeggen? O, jou guit!
 
Koom zegme voort wat dit beduit:
 
Misschien wou jy ze mede neemen,
 
Kom zegme voort en zonder teemen
 
Wat dat hier is te doen geweest?
Tegen Johanna.
 
Ik ben hier zeker om bevreest.
Tegen Allardus.
 
Allardus komt jy zult het zeggen,
 
Waarom, dat hier die kleeren leggen
 
En waar de Meid is, of myn Nicht.
Allardus.
 
Jou Nicht, Juffrouw, wel die is licht
[pagina 9]
[p. 9]
 
Eens uitgegaan, kan ik dat weeten,
 
Ik heb van daag nog niet gegeeten,
 
Zo ivrig zat ik daar en schreef.
Anna.
 
Juffrouw, Johanna, wel ik beef,
 
Van 't werk, wat zal ik hier van maaken
Allardus.
 
'k Versta me niet op deeze zaaken,
 
Ik moey my maar met het Kantoor
 
Dat is myn werk.
Anna.
 
Na dat ik hoor
 
Mag men jou 't huis niet meer vertrouwen.
Allardus.
 
Hoor Juffrouw, ik ben niet gehouwen
 
Om Izabelle, ofze Mind,
 
Juist te bewaaren als een kind.
 
Daar zulje wel een Meid toe krygen
 
Of Minnemoer.
Anna.
 
Wil jy wel zwygen
 
Jou bengel daar je bent, Ik zweer
 
Ik zal 't vertellen aan jou Heer
Daar word gescheld.
 
Daar word gescheld kom doed eens open.

Zesde tooneel.

Niklaas, Johanna, Anna, Allardus.
Anna. Verhaast.
 
PApa 'k loof Nigt, is weg geloopen,
 
En deeze Guit spreekt niet een woord.
[pagina 10]
[p. 10]
Niklaas.
 
Wel schurk, weet jy van de moord?
 
Zo zal jy klappen, 'k wil het weeten.
Allardus.
 
Ik heb staag op 't Kantoor gezeeten,
 
'k weet nergens van, wel dat is raar.
Anna.
 
Jy weet het wel.
Allardus.
 
Dat is niet waar,
 
Juffrouw Anna, wel 'k heb myn daagen,
 
Het is niet langer te verdraagen.
 
Nou 't scheeld me niet wat datje zegt
 
Al wat je my te laste legt
 
Is vals, 'k zal me daar aan niet stooren
Niklaas.
 
Wat komt ons langer al te vooren,
 
Weet jy dat niet waar dat myn Nigt
 
Na toe is?
Allardus.
 
'K heb geen Zonne Ligt
 
Van daag aanschout, kan ik twe dinge
 
Gelyk doen?
Niklaas.
 
Gy zult fynder zingen,
 
Allardus wilje swygen, zegh?
 
'k Wilje niet langer hooren, weg
 
Loop na 't Kantoor, en blyf daar, hoor jét,
Allardus. ter Zyde.
 
‘Hy meend dat hy een geks-kap voor het,
 
Maar 'k meen dat ik hem Foppe zel,
 
'k Schryf voort een Brief aan Izabel,
 
Dat zy ten eerste maar gaat trouwen,
 
En dat haar Oom, 't niet op zal houwen
[pagina 11]
[p. 11]
 
‘Dat hy 't wel hebben wil, maar dat
 
Zy eer niet komt in deze Stad
 
Voor zy Getrouwd is, 'k zal 't zo schikken.
Niklaas.
 
'k Zeg niet een woord hier meer te kikken,
 
Wat mompel je in jou zelve al?
Johanna.
 
Jou Knecht, die lykt wel half mal,
 
'k Heb hem daar al op aan staan kyken.
Allardus. In 't weggaan.
 
Dat is 't hem niet
Binne.
Niklaas.
 
Hy mag 't gelyken,
 
Maar hy is evenwel heel sneeg,
 
Daar is me niet meer in de weegh
 
Als dat hy gruuwelyk kan graauwen,
 
Maar zie dat heb je van die gaauwen,
 
Men heeft het nooit niet na zyn zin,
 
Dat d' een niet heeft, dat is weer in
 
Den ander, 'k kan 't met hem wel stellen.
Anna.
 
Ja dat ik jou eens zou vertellen
 
Zyn guyterye, 'k wed Papa,
 
Die zou wel zeggen, maar Anna
 
Ik kand myn leven niet gelooven
Tegen Johanna.
 
Ja zeit Papa, maar speeld de dooven,
 
Hy mag geen kwaad tog, van die Knegt,
 
Verstaan.
Johanna.
 
Dat 's evenwel niet recht,
 
Als 't waar is.
Anna.
 
Hy zal ons bedriegen,
[pagina 12]
[p. 12]
 
Want hy kan meesterlyk, wel liegen,
 
Daarom vertrouw ik hem geen meer.
Niklaas.
 
Een Leugentje doed niemand zeer
 
Dat 's niet.
Anna.
 
Zoo
Niklaas.
 
Apropo, wel Dogter,
 
Wat dee je doe je in huis kwaamt?
Anna.
 
'k Zogter
 
Eens rond, maar vond 'er niemand niet.
Niklaas.
 
Ja wel, Wat is het een verdriet
 
Van zulk een Meisje Voogd te weezen,
 
Dat haar zo lichtelyk laat beleezen,
 
Van zo een Loskop.
Johanna.
 
Wel myn Heer,
 
Dats waar, want gy en hebt geen eer
 
Daar van.
Nikkaas.
 
Ja wel wat zal ik zeggen,
 
Als ik myn hoofd kom neer te leggen,
 
Zal ik geen Voogd verkiezen, want
 
Ik heb geen Vrind, die ik 't verstand
 
Misgun, daarom zo zal ik maaken
 
Dat zy 't door myn niet kwyt en raaken.
Johanna.
 
Maar Heer, jou Dogter, is zo niet,
 
Als Izabel.
[pagina 13]
[p. 13]
Anna.
 
'k zoek geen verdriet
 
Met Trouwen, op myn hals te haalen.
Johanna.
 
Maar wat is Ferdinand?
Anna.
 
Een kaalen
 
Bedurve Docter, die op 't Land
 
Daarom ging woone, want Verstand
 
Nog Geld, en was hem by gebleeven,
 
Hy leerd daar nouw de Boere leeven,
 
Na zyn manier, en 't lukt hem wel,
 
Want hy ze dikmaals, na de hel
 
Door zyn Reseptjes weet te stuuren,
 
Ja, zo dit langer komt te duuren,
 
Zo blyft 'er niet een Boer op 't Land.
Johanna.
 
Is dat het werk van Ferdinand;
 
Wel nou hy toond, dat hy ervaaren
 
In Weetenschap is, en veel Jaaren
 
Met rechte Docters, heeft verkeerd,
 
'k Loof dat hy lang heeft gestudeerd,
 
Maar wat zal 't voor jou Nigt tog weezen?
Anna.
 
Och niemendal, Juffrouw, wy vreezen
 
Dat hy haar zoekt, om al haar goed,
 
Maar deur te brengen.
Johanna.
 
Wel ik moet
 
Bekennen, het zyn zotte grillen
 
Dat juist de Meisjes Trouwen willen,
 
Voor my ik blyf zo als ik ben,
 
Zo ik de Vreyers niet recht ken,
[pagina 14]
[p. 14]
 
't Is al te veel gewaagd, jon leeven
 
Zoo in de Slaverny te geeven.
Anna.
 
Ja al kon ik de Vreyers, nog
 
Zo wel, 'k zou vreeze voor bedrogh.
Niklaas.
 
Nou 'k wil jou by malkandre laaten.
 
Jy blyft nog wel een beetje praaten,
 
Johanna, ik kom straks weer t' Huys,
 
Nouw Dochter, past te deeg op 't Huys,
 
Ik gis een uurtjen uit te blyven
Niklaas binnen.

Zevende tooneel.

Anna, Johanna.
 
IK had gevreesd voor lustig kyven
 
Te hooren, maar 't liep nog wel af,
 
Het zal me nieuw doen, wel ik gaff
 
Nog wel een oortje, dat ze beyde
 
Papa, ontmoete, 'k wed hy leide
 
Haar weer na huis.
Jonanna.
 
Dat loof ik wel.
 
Nou Buur Juffrouw, ik ga, en zel
 
Eens op een ander Tyd, een beetje
 
Weer koome praaten.
Anna.
 
Dat vergeetje
 
Zo licht: ey neen blyf nog wat hier
 
'k Geloof dat wy nog veel Pleizier
 
Van deezen dag zullen ontmoeten
[pagina 15]
[p. 15]
Johanna.
 
Geliefd u Vader tog te groeten
 
Van my ik ga,
Anna.
 
Ey blyf, en zet
 
Jou neer.
Johanna.
 
Doe ik u geen belet
 
Nu hier dit werk is voorgevallen,
 
Dan zal ik nog wat blyve kallen,
 
Maar onze Meid die denkt wel ligt
 
Dat ik op hol ben
Daar word gescheld.
Anna.
 
Daar is Nigt,
 
Daar word gescheld, kom voord beneeden
 
Allardus
Allardus. Roept van binnen.
 
Ben je al weer te vreeden
 
Juffrouw?
Anna.
 
Ja ik Vergeeft je kom
Allardus. Uit.
 
Of anders loop ik voord weer om
Anna.
 
Maar Allard hoor je dan geen schellen.
Allardus.
 
'k Doe op.
Doet open.
Frederik. Buiten de deur.
 
Is Juffrouw, Izabelle,
 
In huis, ik kom om haar myn dienst
 
Op t' Offren, op het onverzienst.
 
Want zy en heeft my nooit voor dezen,
 
Gezien.
Allardus.
 
Maar wat zal dit dan weezen.
[pagina 16]
[p. 16]
Frederik.
 
Ey, vraag maar of ik mag de Eer
 
Eens hebben, haar te zien.
Allardus.
 
Myn Heer,
 
Als 't u beliefd, zo ga maar binnen
Anna.
 
Allard, dat moest je niet beginnen,
 
Dat jy de Lui, op staande voet
 
Doed binnen koomen, wagt ik moet
 
Eens by hem gaan: ik bid, vergeef my
Tegen Allard.
 
Dat ik j'alleen laat, wel wat heeft hy
 
Te zeggen?
Allardus.
 
Izabel
 
Daar vraagd hy na
Anna.
 
Maar ken j'em wel
Allardus.
 
'k Heb hem hier nooit gezien voor deezen.
Anna. Tegen Johanna.
 
Dat zal een nieuwe Vreyer weezen
 
Wagt laat ik hem eens Foppe, ras
 
Verschuil u achter deeze kas,
 
Dan zulje raar hoore vertellen
 
'k zal speele voor Nigt Izabelle;
Tegen Allard.
 
Kom zet die stoel daar eensjes neer
 
En vraagt dan voort maar of dien Heer,
 
Gelieft te koomen met my spreeken.
Allardus Ter zyde.
Haalt een Brief uit zyn Zak.
 
Non heb ik Tyd om my te wreeken.
Tegen Frederik.
 
Myn Heer, Juffrouw, die wacht u al;
[pagina 17]
[p. 17]

Achste tooneel

Anna, Johanna, Agter de Kas. Frederik, Jooris.
Frederik.
 
ME Juffrouw, een zeer raar geval
 
Doed my uw schoone handen kussen
Anna.
 
Myn Heer geliefd tog ondertussen
 
Uw plaats te neemen:
Frederik.
 
'k Ben bereid,
 
Om u te dienen.
Anna.
 
Wie gy zyt,
 
Dat ben ik heel belust te weeten,
 
Ey zeg, hoe word myn Heer, geheeten?
 
'k Weet niet myn Heer, dat ik u ken,
Frederik.
 
'k Zal u dan zeggen wie ik ben,
 
'k Heet Frederik, schoon' Izabelle
Anna.
 
Hoe, kend myn Heer my?
Frederik.
 
'k Zal 't vertellen
 
Myn Schoone, 'k vond laast u Portret,
 
Daar ik u Schoonheid, wonder net
 
Zag afgebeeld, maar 't is na 't Leeven,
 
Nog niet de rechte Verf gegeven.
Anna. kwansuis ofze van haar zelf vald.
 
Waar vond gy 't tog? helaas! ik zyg
 
Schier neer, nu ik 't Portret weer kryg
 
Van blydschap.
[pagina 18]
[p. 18]
Jooris.
 
Og ik zoud 't haar geven
 
Myn Heer want straks verlaatze 't leven,
 
Dat zie je wel, z' is schier al dood,
 
En wat was dan jou droefheid groot,
Frederik.
 
Mejuffrouw, ei bedaar, myn schoone,
Anna.
 
Ach! wil my het Portret eens toonen
Frederik.
 
Myn Engel, wyl gy 't zo begeerd,
 
Daar is het.
Jooris. Tegen Frederik stil.
 
Och! myn Heer, ze scheerd
 
Jou, 'k zie het aan haar Trongie,
 
Het is zo waar een lompe Crongie,
 
Ze lagd ons uit myn Heer,
Anna. Beziet het Portret.
 
Wel nu
 
Myn Heer wat zeghd gy dunkt dit u
 
Zoo mooy?
Frederik.
 
Ach! Heemels!
Anna. Stil.
 
'k Zal u toonen,
 
Dat gy niet zyt by deeze Schoonen
 
Die gy hier uit geschilderd ziet.
Jooris. Stil tegen Frederik.
 
Myn Heer dit is de zelfde niet,
 
Van het Portret, want s' heeft blaauw oogen
 
Ik docht al, ben ik zo bedroogen
 
Dits een heel ander Vrouwmens
Frederik.
 
Og,
 
Wie dat zy is, ik min haar tog,
[pagina 19]
[p. 19]
 
Kom Jooris laat ons by haar treden.
Jooris.
 
Jy schynd al evenwel te vreeden
 
Maar Og! die arme sloof Margriet
 
Wat lyd die al om jouw verdriet
Frederik.
 
Ik wil hier van Margreet, niet hooren.
 
'k zeg houw jou mond. ik stop myn ooren
 
Voor al jou praat.
Jooris.
 
Ey kyk ereys
 
Die Juffrouw, lykt zo waar niet wys,
 
Ze kaekelt tegen houte kassen.
Frederik.
 
Jy bend nog geen souflet ontwassen,
 
Daar om zo zeg ik hou de bek,
 
Of anders kryg j'er een, vertrek,
 
En ga, zo daad'lik uit myn oogen.
Jooris.
 
Wel, 'k heb het waarlik niet geloogen,
 
Ey lieven kyk eens daar al weer.
Frederik. Tegen Anna.
 
Me Juffrouw, mag ik nog eens d' eer
 
Genieren, van uw eens te vraagen,
 
Of 't u Volmaaktheid, zou behaagen
 
Als ik in uw gezelschap kwam?
Anna.
 
Myn Heer, wy zyn hier t' Amsterdam,
 
Daarom zal ik u recht uit zeggen
 
Hoe dat de zaaken by myn leggen,
 
Ik ben myn leeven niet gezind
 
Te Trouwen, 'k zie dat gy bemind
 
Myn Heer, en dat gy zoekt te paaren.
 
Maar wilt u Liefden dan bewaaren,
 
Tot dat gy komt by u Margreet
[pagina 20]
[p. 20]
 
Daar gy heel vast en zeeker, weet
 
Dat zy u weder zal beminnen,
 
Loop steld op Margareet u Zinnen.
Frederik.
 
Me Juffrouw Ach! ik sta versteld,
 
Wie heeft myn Engel dit verteld?
 
't Is waar myn Vader wil myn paaren
 
Met haar, maar ag! ik kan verklaaren
 
'k Ben haar ontvlugd ach! Joris ach!
 
Gy weet ik haar niet leyen mag.
Jooris.
 
Ja Juffrouw hy zou Margareete,
 
Met jou te zien wel haast vergeete
 
Dat heeft hy my gezeid, en ik
 
Geloof het wel, alle oogenblik,
 
Als ik maar eens van haar wil praten,
 
Dan zyt hy, Schelm, wil jy 't wel laaten,
 
Maar spreek ik maar van Izabel,
 
Wel dan is alle dingen wel.
Anna.
 
Wel 'k moet bekennen het is aardig,
 
Jou Heer. die is geen juffrouw waardig
 
Die mooy is, 'k loof 't is evenveel
 
Al zag jou Heer zyn Vryster scheel.
 
Hy ziet de een aan voor de andere,
 
Of, hy moet dikmaals weer verandre.
 
d' Ongestadigst die ik ken!
 
'k Ben bly, dat ik zo niet en ben,
 
Dan had ik lang al moeten Trouwen,
 
'k Had nu al honderd duizend rouwen,
 
Neen 'k blyf myn baas. dat ik snagts denk,
 
Dat heb ik daags, met eene wenk.
Jooris.
 
Dat zulje ook hebben, wil je Trouwen,
 
Myn Heer, zal jou een Meid, voorhouwen
[pagina 21]
[p. 21]
 
En ook een Knecht, en die Perzoon
 
Ben ik, wat dunk je, is 't niet schoon?
 
Ja ik zal jou al mee oppassen
 
'k Zal smorgens eerst jou hantjes wassen
 
Int Zilvre Lampet en dan
 
Dan zet ik voord de Koffi kan
 
Op 't Tafel, en als jy zult wenken
 
Dan zal ik aanstonds komen schenken,
 
En dienen jou de Zuiker voor,
 
Is dat niet wel?
Anna.
 
Na dat ik hoor,
 
Zo zou jy beeter kunnen Vreyen
 
Als jou Patroon
Jooris.
 
Hy mag wel leyen
 
Dat ik hem zo wat helpt. want hy
 
En is by jou hier nog zo vry
 
Niet, dat hy zo durft met jou spreeken
 
Maar wagt maar eens een twee drie weeken
 
Als hy wat by jou heeft verkeerd,
 
Ik wed hy dan wel praaten leerd.
Anna.
 
Och, Vrind al kan hy nog zo praaten,
 
Al had hy Zolders met Dukaten,
 
Ik zou geen Man begeere, neen
 
'k Ben ongetrouwd heel wel te vreen,
 
'k Blyf die ik ben hy kan vertrekken.
Jooris. Tegen Frederik.
 
Myn Heer zelykt met ons te gekken tege Anna.
 
'k Weet immers dat jy dat niet meend,
 
Of is jou hart dan zo versteend
 
Dat jy jou zo kunt laaten vreyen,
 
En toone niet wat medelyden?
 
ô Steene Roeland, Och myn Heer,
[pagina 22]
[p. 22]
 
Ik weet voor jou geen raad schier meer:
 
Als dat je 't zelfs nog eens most vraagen,
 
Zo zonder zuchten, zonder klagen,
 
Nou gryp' eens weer een nieuwe moed,
 
Misschien jy met een woord meer doed,
 
Als ik dee met myn nodeloos klappen,
 
En lukt het niet, laat ons dan stappen.
Anna.
 
Geen Mensch, en zal tot Trouwen, my
 
Kunnen bepraaten, 'k blyf er by,
 
Neen, 'k heb nu veel geruster leeven,
 
Als my het Huuwelyk zou geeven.
 
Ziet gy my aan voor zot of mal,
 
Dat ik my laaten foppen zal?
 
Neen dat en zal jou niet gelukken
 
Ik kan der Vreyers guitestukken.
 
Laast most er eens een Speelgenood
 
Van my, noch Trouwen voor haar dood,
 
En 't scheen in 't eerst wel wat te lyken,
 
Doen zy als Bruidje zat te pryken,
 
Maar dat was na de Troudagh uit,
 
Die gist'ren was de Man zyn Bruid
 
Was nu zyn Varke en kreeg slaagen,
 
Doe kwam die arme sloof weer klaagen,
 
By myn, maar och! dat was voor niet,
 
Gy helpt u zelfs in dit verdriet,
 
Zei ik, ik heb geen Mededoogen,
 
Met een die zelfs wouw zyn bedroogen.
Jooris.
 
Maar loof jy dan dat yder een
 
Zo kwalik Trouwd Juffrouw?
Anna.
 
Wel neen:
 
Maar kanme dat dan ook van buiten
 
Wel zien, of 't Schelmen zyn, of Guiten
 
Of Eerlyke Luy.
[pagina 23]
[p. 23]
Frederik.
 
Ag neen
 
Me Juffrouw, maar zyt gy te vreen
 
Dan, als gy na my kund verneemen?
Anna.
 
Hoor eens myn Heer, om niet te Teemen,
 
Ik waagt er evenwel niet aan,
 
Myn Heer, die kan maar heene gaan
Frederik.
 
Mag ik dan op u Min niet hoopen,
Jooris.
 
Ey Heer kom laate wy maar loopen
 
Want of jy lang hier staat en smeekt,
 
Jy ziet dat zy niet anders spreekt
 
Als van te voore.
Frederik.
 
Ach! myn Leeven!
 
Gy blyft staag in myn hard geschreeven,
 
Hoe gy myn haat, Helaas! wat pyn,
 
Dat gy my aandoed, niets zal myn
 
Van u te minnen, kunnen houwen.
Jooris.
 
Maar Heer, ze zeid se wil niet trouwen
Anna.
 
Myn Heer gy kund doen na u zin
 
Voor my ik laat de Min niet in
 
My heerschen.
Jooris.
 
'k Moet haar eens wat vragen,
 
Schept gy dan niet een sier behaagen
 
In myn Patroon? is hy niet net?
 
Hy lykt wel wat na jou Portret
 
Niet waar? wat dunkt u.
[pagina 24]
[p. 24]
Anna.
 
'k moet bekennen
 
Hy 's Schoon.
Jooris.
 
Je zoud wel aan hem wennen,
 
Maar zeg wat scheeld er nou dan aan,
 
Of is hy mee geen Eerlik Man?
 
Wat valt er doch op hem te zeggen?
Anna.
 
Wel als ik jou dat uit zal leggen;
 
Niets, hy 's volmaakt is 't nou niet wel?
Frederik.
 
Ach! Onwaardeerbre Izabel!
Tege Joris.
 
Wat hoor ik Jooris! 'k voel weer leeven,
 
Nu ik my van haar die Lof hoor geeven,
 
Ik schep weer Lucht.
Anna. Ter zyde.
 
‘Och! Armen bloed
 
Wat of hy toch uit Vreyen doed,
 
Hy kan niet een hard woord verdraagen,
 
Of hy zit daad'lyk heel verslagen.
 
'k Zal hem wat zagjes spreeken aan,
 
Of hy dan eerder weg wou gaan,
Tegen Frederik.
 
Myn Heer, gy dwingd tot mededogen
 
My, door u schoon en heldere oogen
 
En door u aanschyn, ik beken,
 
Dat ik van uw verwonnen ben.
Frederik.
 
Myn Engel, mag ik dat gelooven?
 
Zo ben ik al myn ramp, te booven,
 
Myn lieve Hoop, myn Troost, myn Schat.
Jooris.
 
Hy 's zo verliefd gelyk een kat.
[pagina 25]
[p. 25]
Anna.
 
Myn Heer, ik bid wil nu vertrekken,
 
Ik moet dit voor Papa, bedekken
 
Dat ik u Min, en daarom zo,
 
Hieuw ik my trots.
Jooris.
 
Zy is al snoe.
Frederik.
 
Zo mag ik dan niet langer blyven?
Anna.
 
Ach! neen myn Heer, Papa, zou kyven,
 
Hy komt zo aanstonds thuis. ey gaa,
 
Denk dat ik u ten beste ra.
Frederik.
 
Wil my dan u Portretje geven,
 
Zo lang als ik u in het leeven
 
Niet kan aanschouwen, dat ik dan,
 
Die Toovrende Oogen als ik kan,
 
Het flonkeren van haar licht verdragen
 
Eens zomtyds aan zien.
Jooris.
 
Wel myn daagen,
 
En zag ik nooit Verliefder Gek.
Anna.
 
Myn Heer, ik bid u tog, vertrek,
 
En laat my het Portret, behouwen,
 
Wy zullen ommers zaame trouwen,
 
Wat scheeld u dan die Schildery,
 
Als gy te vreede zyt met my,
 
Ey, ga myn Heer.
Frederik.
 
Ik zal myn leeven,
 
Maar wild my eerst een kusje geeven
[pagina 26]
[p. 26]
Anna.
 
Myn Heer. 'k heb juist een zeere mond
 
Het was u anders wel gegond.
Frederik.
 
Laat toe dan dat ik kus, u Handen.
Jooris.
 
En ik de Zoome, en de Randen,
 
Dan van je Rok.
Frederik.
 
Vaar wel myn Lief.
Anna.
 
Vaar wel myn Heer.
Anna laat Frederik uit terwyl sluypt Allardus stil weer in buys.
Allardus. Stil.
 
‘Weg is de Brief
 
Als my dit nou maar wel wil lukken,
 
Zo kryg ik vast twe Bruilofs stukken.
Anna. Tegen Allardus:
 
Wie heete jou tog uit te gaan?
 
Ei zie die Gek daar weer eens staan,
 
Ga voord na booven tot wy schellen,
Allardus binnen.
Johanna.
 
Wel zuljet u Papa vertellen
 
Van deze Vreyer?
Anna.
 
Wel voor vast
 
Kost jy 't wel hooren.
Johanna.
 
Ja, die Kast
 
Was goet, wel ik wou om geen stuyver
 
Of 'k had geluisterd.
[pagina 27]
[p. 27]
Anna.
 
't Was een Kluiver
 
Maar zeg my eensjes Buur Juffrouw
 
Wat dunkje, heb ik die Vreyer, nou
 
Niet wel gefopt?
Johanna.
 
Heel raar, maar Gooden!
 
Hy had geen meer Verstand van nooden,
 
Want jy had het alree zo quaad.
Anna.
 
Wat voerde hy al zotte praat,
Johanna.
 
Hy was Verliefd dat moet je denken,
Anna.
 
Ik dorst jou schier niet eensjes wenken,
 
Want als ik maar eens keek, dan zy
 
De Knegt, myn Heer, ey, lieve ey,
 
Kyk die Gekkin, gelyk jy hoorde,
 
Maar zat je niet benaauwd?
Johanna.
 
Ik smoorde
 
Zo waar van angst schier, ik was bly
 
Dat hy vertrok.
Anna.
 
De Schildery,
 
Van Nigt die had die Gek gekregen,
 
Ik weet niet waar zy heeft geleegen,
 
Daar door had hy haar kwansuys lief.
Johanna.
 
Die Knecht dat was een raren Dief.
 
Nou ik mag gaan, wilt my vergeeven,
 
Dat ik zo lang ben hier gebleeven.
Anna.
 
Maar 'k bid u, laat my niet alleen,
 
Drink met my Koffi
[pagina 28]
[p. 28]
Johanna.
 
'k Ben te vreen
 
Als 't u beliefd.
Anna.
 
Ey tree daar binnen
Johanna.
 
Neen, dat en zou ik niet beginnen,
 
Ga jy me voor.
Anna
 
Ey, maar Juffrouw
 
'k Ben in myn eygen Huys, ik zouw
 
Zo onbeleefd niet zyn.
Johanna.
 
Wel heeden!
 
Vergeef my 'k zal dan eerst in treeden.
Binnen.

Negende tooneel.

Niklaas, Gerardus, Margareta.
Niklaas.
 
HA, welkom myn Heer, wel wat
 
Voor vreugd, komt my hier over, dat
 
Ik jou de Oudste van myn Vrinden,
 
Noch voor myn dood eens hier mag vinden.
Gerardus.
 
Ik zal 't u zeggen Heer, Niklaas,
 
Myn Zoon, speeld hier zo wat den baas,
 
Ik kom om hem hier op te zoeken.
Niklaas.
 
Studeerd hy.
[pagina 29]
[p. 29]
Gerardus.
 
Ja, maar in geen Boeken,
 
Heb ik gehoord, en daarom kom
 
Ik hier, en haal hem wederom.
Niklaas.
 
Is dat u Dochter?
Gerardus.
 
Ze zouw 't weezen
 
Kon ik myn Zoon, daar toe beleezen,
 
Neen, 't is een Juffer, die met my
 
Is mee gekoomen, Heer en zy
 
Heeft kennis aan uw Nigt, voor deezen
 
Hebben zy 't zaame leeren Leezen.
 
Hoe vaart tog Izabella, al?
Nikkaas.
 
Heel slecht, myn Heer, want zy is mal.
Margareta.
 
Hoe mal, myn Heer, 'k heb al myn leeven
 
Haar hooren Lof, van Wysheid, geeven.
Niklaas.
 
My dunkt dat zy niet zotter kan,
 
Als te verlieven, op een Man
 
Die Geld, noch Goed heeft.
Margareta.
 
Zal ze Trouwen?
Gerardus.
 
Maar kund gy dat niet tegen houwen
Niklaas.
 
Ik tegen houwen, wel s' is heen
 
Met hem.
Gerardus.
 
En ben je zo te vreen,
 
Zoek gy niet om haar weer te vinden?
[pagina 30]
[p. 30]
Niklaas.
 
Kreeg ik ze, 'k zou ze schier verslinden.
 
Zo quaat ben ik op haar, myn Heer.
 
In 't Klooster zalze, komt ze weer,
Gerardus.
 
Myn Zoon, meen ik te laaten Trouwen,
 
Aan deeze Juffrouw, 't Puik der Vrouwen
Margareta.
 
Myn Heer ey Excuzeer my, 'k ben
 
Die naam niet waard.
Niklaas.
 
Wel ik beken,
 
Dat ik wel wou, dat Izabelle,
 
Haar ook wat beeter aan wou stellen
 
Maar neen, die luisterd na geen raad.
Margareta.
 
Zy doed haar zelfs het meeste kwaad.
Gerardus.
 
Nu Heer, wy hebben Tyd, van nooden,
 
'k Heb in ons Logiment ontbooden,
 
Een Man, die weet waar dat myn Zoon,
 
Zig hier onthoud:
Niklaas.
 
Dat komt u schoon,
 
'k Wou dat ik ook een Mensch kon spreeken,
 
Die wist waar Nigt, haar had versteeken.
 
Ik moet eens zien.
Gerardus.
 
Nu goeden dagh
 
Heer, 'k wensch het u wel lukken mag.
Niklaas.
 
Ik wensch 't u mee, wy zien malkandren
 
Nog wel eens weer;
[pagina 31]
[p. 31]
Gerardus.
 
Ja d' een of d'andren
 
Dag, zo kom ik wel eens aan,
 
Als 't werk zal weezen afgedaan.
Gerardus, Margareta, binne.

Thiende tooneel.

Niklaas. Alleen.
 
LAat zien, hoe zal ik dit nu klaaren,
 
'k Mag hier omtrend wat blyve waaren,
 
Of hier in deeze Buurt, niet wat
 
Gepraat word, want het is de Stad
 
Tog nu al deur

Elfde tooneel.

Niklaas aan een zy. Frans, met Kaatje, Aan de hand.
Frans.
 
WIe woond daar Kaatje?
Kaatje.
 
Dat is het Huis, van myn Mamaatje,
 
Die woont 'er.
Frans.
 
En jy ôok niet?
Niklaas. Stil.
 
‘Wel,
 
‘Wat of dat kleuter zeggen zel,
[pagina 32]
[p. 32]
 
Wel wat of hier al uit zal koomen?
Kaatje.
 
En dan myn Nighje en myn Oomen
Niklaas. Stil.
 
‘Wat drommel zeitze daar? wel 't is
 
Niet om te hooren! och! ik gis
 
Dat is een kind, van Izabelle!
 
Wacht laat zy vorder maar vertellen,
Kaatje.
 
Ja lest kreeg ik een Gouwe Duit,
 
Van Paatje.
Niklaas. Uit.
 
‘Hoor wat lapt s'er uit,
Frans.
 
Kom Kaatje laate wy eens vraagen
 
Aan deeze Man.
Kaatje.
 
Dan kryg ik slaagen,
 
'k Durf by die man niet dats myn Oom.
Niklaas. Stil.
 
Wel is het waarheid! of is 't droom!
 
Ze zeid, ze durfd niet, 't is myn Oomen,
 
Ik moet dat kreng, eens hier doen koomen
 
Hey, Jonge kom eens byme, wat
 
Heb jy daar voor een Kind?
Frans.
 
Wel, dat
 
En weet ik niet myn Heer, ik vraag 'er
 
Niet na na wiens Kind het is, ik, draag 'er
 
Dit Pak, voor na de Haagsche Schuit.
Niklaas.
 
Ik zeg jy bent een looze Guit.
 
Waarom en wou zy hier niet koomen?
[pagina 33]
[p. 33]
 
Wat hoeft ze zo voor my, te schroomen.
Tegen Kaatje.
 
Kom hier eens Kintje daar 's een Duit,
 
Biegt dan voor Oome, eens recht uit,
 
Hoe heet jou Moeder?
Kaatje.
 
Izabelle.
Niklaas.
 
Nou gâ maar voort met jou vertelle,
 
En hoe jou Vader?
Kaatje.
 
Ferdinand.
Niklaas.
 
Waar woond jou Vader, in wat Land?
 
‘Wel ik kant haast niet meer verdragen!
 
'k moet evenwel haar nog wat vraagen,
 
Heb jy geen Oom?
Kaatje.
 
Ja, dat ben jy,
Niklaas.
 
Hoe! ik? wel droomje malle pry?
 
Wie heeft jou dat gezegt?
Kaatje.
 
Mamaatje.
Niklaas.
 
En hoe is jou Naam tog?
Kaatje.
 
Ik hiet Kaatje.
Niklaas.
 
‘Nog wel Katryntje, na myn Vrouw,
 
Ik kan 't niet langer hooren, 'k zouw
 
Me schier verhangen, 'k heb myn leven,
 
Wie heeft jou tog die naam gegeven?
[pagina 34]
[p. 34]
Kaatje.
 
Dat weet ik niet.
Niklaas.
 
En waar hebt jy
 
Zo lang gewoond,, 'k gis over 't Y,
 
‘In Waterland, daar al de Hoeren,
 
Haar Kindren laaten overvoeren,
 
Dan zyn ze zo wat van de Hand,
 
Zeg, woon jy niet in Waterland?
Frans.
 
Kom Kaatje laate wy gaan stappen,
 
Jy moet zo alle ding niet klappen,
 
Foey, schaamje jou niet, word je mal?
Niklaas.
 
Wat scheeld het jou, in algeval,
 
Loop jy maar heen, laat zy hier blyven.
Tegen Kaatje.
 
Wat is jou Vader, zyn bedryven?
 
Wat doed hy? kom zeg noch al meer?
Kaatje.
 
Dat wil ik nou niet doen, myn Heer,
Niklaas.
 
Nou, bruy dan 't zaamen voor Sint Felten.
Frans. In 't weggaan.
 
Hoe ryt die Kaerel, zo op stelte.
Binnen.

Twaalfde tooneel.

Niklaas. Alleen.
 
ACh! wat is nou de Weereld, togh,
 
Niet als vol loosheid en bedrogh,
[pagina 35]
[p. 35]
 
Al boosheid, wat wy zien en hooren,
 
En wat komt my al kwaad te vooren,
 
Van die ondeugende Izabel!
 
Ik schrik, als ik 't my zelfs vertel,
In zyn zelfs.
 
Myn Nicht, een Hoer!... neen 't kan niet weezen,
 
'k Heb 't licht gedroomd, of eens geleezen,
 
Dat lyd my nouw zo wat in 't Hoofd,
 
Neen Izabella, die beloofd
 
Veel beeter leeven, ja voorzeeker,
 
Maar die Apteeker: die Apteeker,
 
Nou twyffel ik 'er niet meer aan,
 
s' Is ommers met hem deurgegaan:
 
Wat zal ik nouw met heur beginnen?
 
Ey z' is licht niet wel by haar Zinnen,
 
Ze komt licht morgen wel weer t' huis,
 
Maar 't Kind.... neen ik heb geen abuis,
 
Dat was het haare, foey 't is schanden,
 
Men ziet nouw schier in alle Landen,
 
Niet aars als Hoere Kinders, en
 
Wie weet of ik 'er me geen ben,
 
Wel ja, wat kan een Mensch, dat weeten,
 
Nou ik mag t' Huys eens wat gaan eeten,
 
Of ik hier lang na Haarluy wagt,
 
Zy koome niet, en 't word al nagt.
 
Ik zal ze morge, nog wel vinden.
Binnen.

Dertiende tooneel

Ferdinand, Izabel, Kaatje, Francin.
Izabel.
 
ACh! Ferdinand Ach! myn beminde?
 
Helaas! Francyn, wat gaat ons aan,
[pagina 36]
[p. 36]
 
Och! Kaatje, wat heb jy gedaan!
 
Dat jy zo alles hebt staan praaten.
Francyn.
 
Jou Varke had je dat gelaaten.
Kaatje.
 
Mag ik niet zeggen hoe ik heet,
Izabel.
 
Myn Ferdinand, Helaas! ik weet
 
Niet hoe wy 't zaame zullen stellen,
Ferdinand.
 
Ey weest gerust schoon, Izabella.
 
Al weete wy al geene raad,
 
Zo mag 't nu evenwel geen kwaad.
Izabel.
 
Waar heen gevlugd dan voor myn Oomen.
Francyn.
 
Hoe! durf je nog niet by hem koomen:
 
Je bent alre getrouwd, hy kan
 
't Nou niet beletten. je hebt een Man
 
Maar j' hebt'er niet te veul aan zeeker
 
Aan zulk een kaalen Apoteeker.
 
't Moest al een Ryker Vryer zyn,
 
‘Die uyt wou koomen om Francyn,
 
Maar nou, de Liefde, heeft geen Oogen,
 
Daar word al meenig door bedroogen.
Tegen Izabel.
 
Hoor Juffrouw, 'k weet geen beeter raad,
 
Als dat jy na jou Oom toe gaat,
 
En bid dat hy jou wil vergeeven,
 
Dat jy luy 't zaamen hebt bedreven,
 
Hy weet tog alle dingh.
Ferdinand.
 
Wel aan,
 
Myn Izabella, laat ons gaan,
[pagina 37]
[p. 37]
Izabel.
 
't Was beter dan, myn Lieve Leeven,
 
Dat wy hier op de straat wat bleeven:
 
En dat hy ons kwam in 't gemoed.
Francyn.
 
Wel ja, zo waar, dat was heel goed,
 
Wat hoofje hem ook na te loopen,
 
Je kent geen goed toch van hem hoopen.
Ferdinand.
 
Wie weet waar u Portret, myn Lief,
 
Nu swerfd, met myn geschreven Brief.
Francyn.
 
Die Brief was weinig aangelegen.
 
Had me 't Portret maar weer gekregen,
 
Foey 't was die malle Joost, zyn schuld.
 
Of jy 't nog wel, weer krygen zult?
 
Wat was het rondom alle kanten
 
Bezet, met schoone Diamanten;
 
Het koste loof ik wel veul Geld?
 
Juffrouw, wat waare wy ontsteld
 
Niet waar, doe het eerst was verlooren.
Izabel.
 
Francyn ik mag 'er niet van hooren
 
Als ik 'er maar om denk, zo kan
 
Ik beeve,... maar, daar komt een Man,
 
Uyt Oom zyn Huis.
Francyn.
 
't Zal Allard weezen,
 
Nou hoef je luy niet meer te vreezen.
[pagina 38]
[p. 38]

Veertiende tooneel.

Ferdinand, Izabel, Francyn, Kaatje, Allardus.
Allardus.
 
IK wensch u veel geluk, myn Heer,
Ferdinand.
 
Allardus, wel ik dank u zeer,
 
Myn Trouwe Vrind, ik zal u loonen
 
Voor uwen dienst met honderd Kroonen.
Allardus.
 
Myn Heer, die dienst is graag gedaan.
Izabel.
 
Wie heeft u tot die Brief geraan.
Allardus.
 
Hoor eens, doen 'k laast maal kwam van booven,
 
Zo komt Jou Nicht, daar aangestooven
 
En scheld zo haastig als ze kan,
 
En ik en wist nog nergens van,
 
Dat jy lui zaame waard gaan loopen.
 
Zo doe ik gaauw de deur maar oopen,
 
En daar begind ze voort, jou Guit,
 
Kom zeg me voort, wat dit beduit.
 
Zy zag Jou rok in 't voorhuis leggen,
 
'k Wist mé niet wat dit was te zeggen,
 
Maar 'k docht ten eersten wel, ha, ha
 
s' Is voort.
Izabel.
 
Wel
Allardus.
 
Doe kwam Papa,
 
Ook aanstonds t' huis, doe zy aan 't klaagen,
 
Ja wel dat kost ik niet verdraagen
 
Doe wierd ik boos, 'k dacht dit gekyf
[pagina 39]
[p. 39]
 
Dat zal ik wreeken, 'k ga en schryf
 
U doen die brief: en hoor wat meer is,
 
Ik weet niet wat het voor een Heer is,
 
Die kwam voorleeden aan ons huis,
 
En vroeg, is Izabella t' huis?
 
Ik liet hem binnen gaan, wat vorder
 
Geschiet is, weet ik niet, kreeg order,
 
Om booven na 't kantoor te gaan,
 
Maar 'k weet wel wat hy heeft gedaan,
 
Dat zal ik daatelyk vertellen,
 
Ik ging dan stil, de Brief, bestellen,
 
En doe ik weer kwam, zag ik daar
 
U kostelyk portret.
Izabel.
 
Is 't waar?
Francyn.
 
'k Zou schier van blydschap, met jou schreye
 
Wat brengh jy lui niet met jou beyen
 
Al over, och ik weet al niet,
 
Had ik maar half zo veel verdriet
 
Ik was al dood en zonder leeven
Izabel.
 
Maar wie heeft Oom, 't Portret, gegeven?
Allardus.
 
Die Heer, daar ik van sprak, die had
 
Hier wat gaan wandelen in de Stad,
 
En had 't Portret, zo onderweegen,
 
Van de bemorste straat gekreegen,
 
't Was in een Briefje.
Ferdinand.
 
Wel
Allardus. Tegen Izabel.
 
En doe,
 
Wou hy er voort me na jou toe,
 
Na dat hy jou geschildert weezen,
[pagina 40]
[p. 40]
 
Gezien had en de Brief geleezen.
Izabel.
 
Wel, en wat heeft hy nu gezeyd,
 
Doe ik niet t' Huys was,
Allardus.
 
Wel hy Vryt
 
Jou Nicht,
Francyn.
 
Hoe weet jy al die zaaken?
Izabel.
 
En zullen zy een Huuwlik maaken?
Allardus.
 
Zy spreekt zo kwaalik van de Vrouw,
 
Afgryslik, geen Getrouwde Vrouw,
 
Kan slimmer van het Trouwen praaten,
 
Zy schynd het Huuwlyk, zo te haaten,
 
Nou, van jou Zwervende Portret,
 
Dat zal ik op een aar Tyd, net
 
Vertellen, ik kan 't nou niet wachten,
 
De klok is hier al schier by achten,
 
Myn Heer, eet al.
Francyn.
 
Maar Juffrouw wouw
 
Haar Oom wel spreeken.
Allardus.
 
Och! hoe zouw
 
Ze dat beginne, zeldremasten!
 
Dat weet ik niet want hy heeft gasten,
 
Daar is een Juffrouw, en een Heer;
 
En dan ik weer niet, wie al meer,
 
Die Heer die word genoemd Gerardus,
Izabel.
 
Wat vreugd brengd gy me daar Allardus
[pagina 41]
[p. 41]
 
Och! is myn Heer Gerardus by
 
Myn Oom?
Francyn.
 
Waarom ben jy nou bly
 
Juffrouw, zal die dan al je zaaken
 
Verschoonen, of wat beter maaken?
Izabel.
 
Francyn, 't is zulk een trouwen Vrind
 
Voor my, want doen ik was een Kind,
 
Heeft hy al veel van myn gehouwen,
 
Hy wou my aan zyn Zoon, doen trouwen.
Francyn.
 
Ja dat was doe, Juffrouw, maar nou,
 
Jy bend Heer Ferdinand, zyn Vrouw,
 
Is al die Vrindschap licht versturven,
 
Als jy hem dat hebt weygeren durven.
Allardus.
 
Neen je hebt geen nood want die Juffrouw,
 
Die hy daar by hem heeft, die wou
 
Hy aan zyn Zoon, graag uit bestellen,
 
Weest daar gerust in, Izabelle.
Izabel.
 
Hoe kryge wy Gerardus, doch
 
Eens hier?
Francyn.
 
Met Leugens en bedrog
 
Is Altyd wel iets uit te regten.
Allardus.
 
Wel 't most zeker al een slechte
 
Onnoosle gekskap zyn, die jy
 
Bedriegen zoud Francyn.
Francyn.
 
Wel hey,
 
Kyk deeze gauwerd, 'k heb myn leeven
[pagina 42]
[p. 42]
 
Wel slimmer Guitery, bedreeven
 
Aan wyzer menschen, als Niklaas.
Allardus.
 
Wel 't lykt jy speeld zo wat den baas,
 
Ik loof dat niet.
Izabel.
 
Ey kom Allardus,
 
Maak jy maar straks dat Heer Gerardus
 
Op straat komt,
Allardus.
 
Ik zal 't doen, wel aan
 
Ik hoop het u wel mag vergaan,
Ferdinand.
 
'k Hoop dat de Gooden, hier door geven,
 
Dat ik met u gerust, mag leeven,
Francyn. Stil.
 
Tot dat je 't moe ben denk ik.
Ferdinand.
 
Daar
 
Komt, Heer Gerardus.

Vyftiende tooneel.

Ferdinand, Izabel, Francyn, Kaatje, Gerardus.
Gerardus.
 
WEl is 't waar?
 
Vind ik jou hier Heer Ferdinandus
Ferdinandus.
 
Myn Heer laat toe dat ik u hand kus,
[pagina 43]
[p. 43]
Izabel.
 
Ach Geerard welk een groote Vreugd.
Francyn.
 
Wel Juffrouw, ik ben ook verheugd,
 
Van jouwend weegen.
Gerardus. Tegen Izabel.
 
Ben jy 't, zeeker,
 
Ik docht je waard met een Apteker,
 
Stil deurgegaan, en is 't niet waar?
Izabel.
 
Zulks heeft men uitgestrooit Heer, maar
 
Gy weet myn Nicht, hout van geen trouwen,
 
Daarom heeft zy dit kwaad gebrouwen,
 
Ik geef 't haar toe.
Francyn.
 
Wel is jou Man
 
Geen Apoteeker?
Gerardus.
 
Ben jy dan
 
Al Man, en Vrouw, met jou luy beyen?
 
En wil jou Oom het nog niet leyen?
 
Kom jy luy nog niet by hem? wel
 
'k Beloofd dat ik jou helpen zel,
 
'k Liet my heel kwalyk onderrechten
 
Zy zei, jou Vreyer was een slechten,
 
Een lompe bloed en zonder goed.
Izabel.
 
O Goon! wat ik al hooren moet!
Gerardus.
 
Maar nu ik zie, met bey myn Oogen,
 
Dat zy my hebben voorgeloogen,
 
En Ferdinand, myn beste Vrind,
 
Van u zo ernstig word bemind,
 
Zal ik u helpe neem myn Hand aan
[pagina 44]
[p. 44]
 
En ga zo lang wat aan een kant staan,
 
Ik zal eens kloppen, dat Niklaas,
 
Op straat komt, 'k hoor daar al geraas,
 
Daar komt hy, ga nouw met u beyden,
 
Zo wat aan d' een of d' andre zyden.
Ferd: Izab: Franc: Cat: aan een zy.

Zestiende tooneel.

Niklaas. Van binnen.
 
HEer Geerard, kom je noch niet weer?
Gerardus.
 
Mag ik jou eerst eens spreeken Heer?
 
Kom hier eens 'k moet je wat verhaalen.
Niklaas Van binnen.
 
Jou Glaasje Wyn, dat zou verschaalen,
 
En dan die lekkre Schapen bout,
 
Die word gelyk een Ys, zo kout.
 
Ey kom tog binnen.
Gerardus.
 
'k Bid kom buiten,
 
‘Zyn honger die zal hier wel stuiten.

Zeventiende tooneel.

Gerardus, Niklaas. Al d' andre aan een zy.
Niklaas.
 
WEl nouw hier ben ik, wat wou jy
 
My nou vertellen.
[pagina 45]
[p. 45]
Gerardus.
 
Hoor, jy zey
 
Dat Ferdinand, jou Nighje vryden,
 
En dat jy 't nooit niet zou lyden,
 
Dat zy te zaame Trouwden: wel,
 
Genoomen, dat nu Izabel,
 
Zonder dat jy het had geweeten
 
Getrouwd was, zou jy nooit vergeeten,
 
Het geen dat zy jou heeft gedaan?
Niklaas.
 
Daar zou ik nooit niet toe verstaan,
 
'k Was zot, ja ik moest razend weezen,
 
Als ik my daar toe liet beleezen,
 
Neen, neen, zy maakt het al te grof,
 
Ik was myn hande van haar of.
Gerardus.
 
Maar zeg my eens wat zyn de reeden,
 
Dat jy zo kwalyk bent te vreeden?
Niklaas.
 
Vraag jy dat nog? myn Heer? wel hoe
 
'k Heb dunkme reen genoeg daar toe,
 
En ook al suffisante reeden.
Gerardus.
 
Maar zou je niet op myn gebeeden,
 
Met haar weer Vrindschap maaken?
Niklaas.
 
Wel,
 
Ik Vrindschap met onze Izabel,
 
Die met een Boere Apoteeker,
 
Is deurgegaan, Heer, neen voorzeeker
 
Die zo lang als zy heeft geleefd
 
Myn heeft geplaagd, neen, ik vergeefd
 
Haar niet, ik wil haar nooit weer kennen
 
Voor Nicht.
[pagina 46]
[p. 46]
Gerardus.
 
Maar Heer Niklaas, wy bennen
 
Te zaamen Menschen, laaten wy
 
Meelyde toonen, 'k bid u, ey,
 
Weest doch zo kwaad niet.
Niklaas.
 
Zou 'k my laaten
 
Van zulk een Varken weer bepraaten?
 
Neen tog niet:
Gerardus.
 
Daar is ommers niet
 
Meer toe te doen, nou 't is geschied,
 
Wat helpt et of jer nou bent teegen,
Niklaas.
 
Zy zullen my tog niet bewegen,
 
Ik wil geen Schurk, in myn Geslacht.
Gerardus.
 
Zoet, zoet, myn Vrind, ik bid u wacht
 
Jou, zulke dingen voort te praaten
Niklaas.
 
Wel waarom zou ik dat tog laaten,
 
Hy is een Guit, en blyft er een:
Gerardus.
 
Ey kom, kom, stel u wat te vreen.
 
Ik zal jou eensjes gaan vertellen,
 
Wie dat jou Nigje Izabelle,
 
Getroud heeft, en....
Niklaas.
 
Ja 't is een Guit.
Gerardus.
 
Maar laat my toch eens spreeken uit,
 
Hy is een Koopman die veel goed heeft,
 
Die kwansuis als een Armen bloed, leetd,
 
Om dat hy zuinig is, en spaard,
[pagina 47]
[p. 47]
 
Tot dat hy Oud is en Bejaard,
 
Om dan daar rykelyk van te leeven,
 
En jou op 't lest wat me te geeven,
 
Wat zegje?
Niklaas.
 
Maar geloof jy dat.
 
Ik niet, hy is hier in de Stad,
 
Zo wel bekend voor kaal en arrem.
Gerardus.
 
Ik zeg je nouw dat hy heel warrem
 
In 't Geld zit, staat je dat niet aan?
Niklaas.
 
Maar heb je dat al wel verstaan?
Gerardus.
 
Heel wel, ik weet het wis en zeeker.
Niklaas.
 
Wel hy is dan geen Apotheeker?
Gerardus.
 
Een Koopman is hy, zeg ik nog:
Niklaas.
 
Ja maar ik vrees, 't is maar bedrog,
 
Zou jy wel Borrig willen weezen
 
Voor hem?
Gerardus.
 
Ja zonder eens te vreezen.
 
Want ik hem als my zelven kan,
 
En voor een Vroom, en Eerlyk Man,
 
'k Blyf Borg zonder tegen spreken.
Niklaas.
 
Maar zou jy ook jou woord weer breeken?
Gerardus.
 
Neen, weest geruft daar is myn hand,
Niklaas.
 
Maar hoe ken jy tog Ferdinand?
[pagina 48]
[p. 48]
Gerardus.
 
'k Heb hem gekend, eer gy kost eeten.
Niklaas.
 
Maar Heer, dat heb je licht vergeeten,
 
Is 't wel de rechte Ferdinand,
 
Daar jy van spreekt, in wat voor land
 
Is hy Gebooren?
Gerardus.
 
Waar? tot Keulen.
Niklaas.
 
Hy lykt een slagje van de Meulen
 
Te hebben.
Gerardus.
 
Neen je hebt mis gezien,
 
Hy 's al een van de gauste Lien,
 
Die ik nog kan, hy 's heel Verstandigh,
 
En weet met eéne ook knaphandigh,
 
Met zyne Neering om te gaan.
Niklaas.
 
Wel is dat waar, 'k neem hem dan aan
 
Voor Neef, en zal haar laaten Trouwen,
 
Maar 'k zal my eerst kwansuis nog houwen
 
Als of ik het niet leyden wouw.
Gerardus.
 
Wat heb je daar aan, wat ik zouw
 
Op staande Voet, haar 't Jawoord geeven.
Niklaas.
 
Neen, ik moet haar eerst nog eens doen beven
 
Voor my, zy heeft het wel verdiend.
Gerardus.
 
Ey lieve, met gemak myn Vrind,
Niklaas.
 
Maar kryg jy Fredrik in jou kluyven
 
Ik meen daar zulle woorden stuyven,
 
Na ik jou recht ken.
[pagina 49]
[p. 49]
Gerardus.
 
Dats gedaan
 
Ik stel my nouw zo niet meer aan,
 
Jy zult wel zien als wy hem vinden,
 
Hoe dat ik my weer in te binden,
 
Ik ben zo quaat niet als ik plegt,
 
Want ik er niet mee uit en recht,
 
Hoe zacht er woonden dat wy geeven,
 
Hoe beeter onze Kindren leeven.
Niklaas.
 
Wel waar is Izabel?
Gerardus.
 
Ik zal
 
Haar hier eens haalen,
Gaat na Izabel.
Niklaas.
 
Dit Geval
 
Is in de weeg: wagt 'k moet Annaatje
 
Eens roepe. Dochter.
Anna. Van binne.
 
Wel Papaatje,
Niklaas.
 
Jou Nigt is hier, kom tog eens voor?
Anna. Binnen tegen Johanna.
 
Juffrouw Johanna wat ik hoor,
 
Nicht Izabel, is weer gekoomen.
Johanna. Uit de deur koomende.
 
Wel hoe heeft zy dat durven droomen,
 
Is 't waar? wel Goon!
Anna.
 
Daar komt ze al aan,
 
Swyg stil, hoe of 't hier nog zal gaan.
[pagina 50]
[p. 50]

Achtiende tooneel.

Anna, Johanna, Izabel, Ferdinand, Gerardus, Margareet, Kaatje, Francyn,
Niklaas. Tegen Izabel.
 
HEb jy de Vryheid, nog genoomen,
 
Van aan jou Oom zyn Huys te koomen?
 
Wel Welkom half blanks Postuur,
 
Jy maakt hier al een raar Figuur,
 
In deeze Weereld, Foey 't is schanden,
 
Men spreekt van jou in alle Landen,
 
Ik zouwme schaamen, en daar heeft
 
Zy al een Kind, wel wat beleefd
 
Een Mensch niet al, wat moet men hooren
 
En zien, die Oogen heeft en Ooren,
 
Och die nu Doof en Blind mogt zyn!
Izabel.
 
Ik bid u Oom vergeef het myn,
 
't Geen ik gedaan heb.
Niklaas.
 
Jou Vergeeven,
 
Dat jy gedaan hebt al jou leeven,
 
Dat was te veul
Gerardus.
 
Ik bid myn Heer,
 
Vergeeft 't nog eens en dan niet meer,
Niklaas.
 
Dat loof ik wel, wel 'k heb myn leeven,
 
Ik zou 't haar nog maar eens vergeeven,
 
En dan niet meer, al even eens
[pagina 51]
[p. 51]
 
Als of hy zeide, eens is geens,
 
'k Geloof als zy een vyf ses reyzen,
 
Wou Trouwe, Geerard zou het pryzen.
Gerardus.
 
Maar Heer Niklaas, met al die praat
 
Verloopt de Tyd om 't Eeten, laat
 
Jou tog bewege.
Niklaas.
 
Zou ik 't vergeeven?
 
Wel aan dan, maar jy zult jou leeven,
 
My dan niet Plaagen meer: 't is goed.
 
Maar zo je my weer schande doed,
 
Ga dan, met Ferdinandus trouwen,
 
Daar 'k jou zo lang heb afgehouwen.
Izabel.
 
Myn Waarde Oom ik dank u zeer
Ferdinand.
 
Ik mee voor uwe Gunst myn Heer,
Gerardus.
 
Waar of myn Frederik nu mag blyven,
Niklaas.
 
Ja nu eens met jou Zoon aan 't kyven.
Nik. Izab. Franc. Kaatj. Ferd. Binnen.

Negentiende tooneel.

Anna, Johanna, Margareta, Frederik, Jooris.
Gerardus.
 
EY wees eens stil, daar komt hy aan,
 
Hy schynd met groote schrik belaan,
[pagina 52]
[p. 52]
 
Nou hy me ziet, wat zal hy zeggen?
 
Wat of hy my te voor zal leggen.
Tegen Frederik.
 
Wel Zoon, wat heeft u zulk een Tyd
 
Doen weggaan? 'k meende u al kwyt
 
Te weezen:
Frederik.
 
Vader, myn vertrekken
 
Dat zal ik aanstonds u ontdekken,
 
Ik was Verliefd op een Portret,
 
Dat met Gesteente was omzet.
Gerardus.
 
Wel daar en konje niet me Trouwen,
Frederik.
 
Een Vrouw de Schoonste aller Vrouwen:
 
Was daar in Afgeschilderd.
Gerardus.
 
Wel,
 
Wie was dat?
Frederik.
 
Juffrouw Izabel,
 
Zo is haar Naam, 'k hoop gy zult geven,
 
Dat ik met haar vernoegd mag leven.
Anna. Stil.
 
Wel 'k lag me Ziek, om dat geval,
 
Wat of hier nog van worden zal?
Gerardus.
 
Zo denk je niet meer om Margreete?
Jooris.
 
Och, die heeft hy al lang vergeete
Tegen Frederik stil.
 
Maar sus, wat zie ik daar myn Heer,
 
Daar staat jou Izabel, al weer,
[pagina 53]
[p. 53]
Frederik.
 
Myn Vader, zal ik moogen denken,
 
Dat gy my deeze Bruid zult schenken?
Gerardus.
 
Wie, die daar by Margreta staat?
Frederik.
 
'k bid dat gy u beweegen laat.
 
Ik ben aan haar verloofd, myn Vader,
Jooris.
 
Verloofd Heer, wel hoe ken je nader.
 
Maar je hebt er evenwel noch niet:
 
Weet jy wel dat je aan Margriet,
 
J' ook hebt Verloofd, eer wy vertrokken
 
Of was dat maar om wat te jokken?
Frederik.
 
Zwyg stil,
Jooris.
 
Maar kyk, daar staat Margreet.
Frederik.
 
Weg, zegme dat ik niet en weet,
 
Gek.
Gerardus.
 
Kom myn Zoon en kiest, uit deeze
 
Drie Juffers, die geen die haar weezen
 
U 't best aanstaat, ik ben te vreen.
Jooris.
 
Zo zeeker Heer nou krygjer een
Frederik.
 
Maar mag ik deeze woorden neemen
 
Voor ernst op?
Jooris.
 
Ja, nou zou 'k wat teemen,
 
Dan raakje haar weer kweyt.
[pagina 54]
[p. 54]
Gerardus.
 
Nu Zoon
 
Doet 't geen dat ik u heb geboon.
Marg. Joh. Gerard. binne.

Twintigste tooneel.

Anna, Frederik, Jooris.
Frederik.
 
ME Juffrouw, geen van deze Reyen,
 
Als gy, kan Fredriks hart verbleyen;
 
Ey, geeft u Fredrik, de hand
 
Op Trouw, op dat een vaste band
 
Ons zaamen bind, gy weet myn leeven,
 
Doe ik u hebt 't Portret gegeven,
 
Dat gy, doe ik stond als een beeld,
 
My met belofte heb gestreeld
 
Van myn te Trouwen: Ach! Voogdesse
 
Van Fredriks Hart, daar myn Princesse,
 
Ontfang dan uit u Fredriks Hand,
 
Dees Ring, met blinkend Diamand.
Anna.
 
Myn Heer 'k zal u dees Gift niet weygren
Jooris.
 
Nu zie ik u Geluk al steygren,
 
Tot aan den Top van Plutoos Ryk
 
Myn Heer.
Anna.
 
Heer Frederik, tot blyk,
 
Dat my dees Ring veel aangenaamer
 
Als iets is, 'k ga zo na myn Kaamer,
 
En zal ze geven aan die geen
 
Die my het waard is. en ook een
 
Die regt heeft,
[pagina 55]
[p. 55]
Jooris.
 
'k Heb myn leeven?
 
Wel word ze mal?
Anna.
 
Ik zalze geeven
 
Aan Margareta.
Frederik.
 
Groote Goon!
 
Is dat dan myne Min haar loon!
 
Weer weg vereeren aan een ander?
Jooris.
 
Ja kyk zo Fop jy Luy malkander,
Anna.
 
'k Heb u gefopt myn Heer, dats waar,
 
Want laast doe Minde ik u, maar
 
Quansuis om u zo weg te krygen.
Jooris. Stil.
 
‘Dat Varreke kan noch niet zwygen
Anna.
 
'k Wist niet hoe 'k u van my van daan
 
Zou krygen, want gy wout niet gaan,
 
Voor dat ik loog.
Frederik.
 
Helaas! myn Schoone
Jooris.
 
Ja vn 't nog zulke mooye boonen?
Frederik.
 
Zo raak ik hier dan 't leeven kwyt.
 
'k Bid geef zulk hoopeloos bescheyt
 
Niet aan een half doode Minnaar,
 
Maar maak hem eenmaal Overwinnaar
 
Van u, die kostelyke buyt.
Anna.
 
Myn Heer ik bid u schey tog uyt,
 
Met al die zotte Minnaars streeken
[pagina 56]
[p. 56]
 
Ik mag er niet van hooren spreeken.
 
'k Blyf ongetrouwd myn Heer, ik laat
 
My niet bedriegen, gaat ey gaat.
Frederik.
 
Is dan geen hoop voor my te vinden?
Jooris.
 
Myn Heer, ga jy by jou beminden
 
Margrietje Lief, die jou zo teer
 
Bemind heeft, en gevolgd myn Heer,
 
Die waar je gaat of staat, haar leeven
 
Jou niet een voetstap zal begeven.
Frederik.
 
Moet ik dan gaan, Myn Izabel,
 
Zo zeg ik uw voor 't laast, vaar wel.
Jooris. In zyn zelfs.
 
‘Margreet zal boos zyn als de duyker
 
Daar s'anders is zo zoet als zulker,
 
Zo gaan zy van dees Vreyery
Tegen Frederik
 
‘Hoort. Apropo die Schildery,
 
Die wy laast vonden onderweegen,
 
Heb jy die al weer om gekreegen?
 
Zy most er niet me deur gaan, of
 
Ik maalde haar wel heel tot stof,
 
Met dit Rappier.
Anna.
 
Zoet weest te Vreeden
 
Myn Heer ik bid u hoor, de Reeden,
 
Waarom dat 'ik u het Present,
 
Dat gy my deede onbekent,
 
Niet weer geef, luister toe zyn deezen
 
Dat Aangenaam Geschilderd weezen
 
Dat was myn Nicht, die ik het zal
 
Weer geeven Heer.
[pagina 57]
[p. 57]
Jooris.
 
Wel wordse mal
 
't Hoord ons laat jy dat zo niet gleyen
 
Je kend er nog een aar me vreyen
Anna.
 
Myn Heer 'k heb laast u zeer misdaan
 
Maar neemd het doch niet qualyk aan,
 
't Was maar alleen om wat te Gekken
 
En u de Schildery t' ontrekken,
 
Nicht Izabel, was deurgegaan,
 
Om dat zy ergens had verstaan,
 
Dat haar Portretje was gevonden,
 
't Geen haar haar Minnaar had gezonden.
Frederik.
 
Mejuffer, 'k heb in 't minste niet
 
Gedocht, om 't geen my is geschied
 
Van u, maar 'k had u schoone weezen,
 
In myn gedachte alleen te vreezen,
 
Ach! kon het zyn dat gy eens Zin
 
Tot my kreeg, met een Vonkje min.
Anna.
 
Ey Heer, geliefd daar van te zwygen,
 
'k Hoop die gedachte nooit te krygen.
 
't Is wonder dat jy juist u Zin,
 
Zet op een Juffrouw, die nooit in
 
Een Man behagen schept, 't is aardigh
 
Gy zyt u Margareet niet waardigh.
Jooris.
 
Dat is wel waar Juffrouw, g' hebt recht,
 
Het is gelyk Juffrouw wel zeght.
Frederik.
 
Haar Trouwheid, ik bekend, is meerder
 
Dank waard.
Jooris.
 
Waarom zey jy niet eerder,
[pagina 58]
[p. 58]
 
Dat jy nou zegt, 't was lang gedaan
 
Geweest, ik zou noch by haar gaan,
 
Ey Lieve gaauw tog niet te talmen,
 
Want kyk eens alle bey de Pallemen,
 
Van Jooris handen jeuken al,
 
Om 't Geld dat hy ontfangen zal,
 
Als jy getrouwt bent met Margreeten,
 
'k Ben bly dat j'er niet hebt vergeeten.
Frederik.
 
Helaas! hoe durf ik by haar gaan?
 
Ach! Margareet heeft al verstaan
 
Wat ik gedaan heb, Ach! myn Schoone,
 
Wilt Frederik, nu u bystand toonen.
Anna.
 
'k Hoop haar met deeze Diamant
 
Myn Heer, te leevren aan u Hand.
Frederik.
 
Waar me zal ik u Dienst vergelden
Jooris.
 
Met niemendal, haar Dienst komt zelden,
 
't Is niet de pynewaard.
Anna.
 
Myn Heer,
 
'k Ga by haar, en kom aanstonds weer.

Eenentwintigste tooneel.

Frederik, Jooris.
Frederik.
 
IK zal dan hier myn Vonnis wachten,
Jooris.
 
Zy zal nog al jou smert verzachten,
[pagina 59]
[p. 59]
Frederik.
 
Ach! Jooris gunde my de Goon!
 
Dat ik van Margareet, ontslaagen,
 
En deeze schoone Bruid, ten Loon
 
Van myne liefde weg mogt draagen.
 
Maar Ach! wyl myne teed're Min,
 
Noch al myn bidde, en myn smeeken,
 
Haar Hart veranderd, noch haar Zin,
 
Zo durf ik niet meer met haar spreeken
 
Van liefde, 'k zal dan al myn leet
 
Vergeeten met myn Margareet.
Jooris.
 
Myn Heer, daar spreekje schoone Reeden,
 
Hou u Gerust en wel te Vreeden,
 
En dank de Goon maar, dat ze jou
 
Gegeven hebben, zulk een Vrouw,
 
Als Margareet. maar wagt wat jooris,
 
Wie weet of er wel eens gehoor is,
 
By Margareet, misschien dat zy
 
Myn Heer, zyn min veracht, nou hy
 
Haar... Zacht daar komt Margrietje,
 
Nou zal men hier een ander Lietje
 
Gaan Zingen.
Frederik.
 
Ach daar komt zy aan,
 
Helaas! hoe durf ik by haar gaan.

Tweentwintigste tooneel.

Anna, Margarita, Frederik, Jooris.
Margareta.
Frederik zugt.
 
HOe Frederik, waarom deeze zugten?
 
De Reen die u van myn doen vlughten,
[pagina 60]
[p. 60]
 
Die heb ik lange tyd verstaan,
 
Maar zeg staat u die Bruyd niet aan,
 
Die gy in Margareets afweezen
 
Gekooren hebt? wat doed u vreezen?
 
Wel hoe kunt gy niet spreeken meer?
 
Geef op myn Vraag eens Antwoord, Heer.
Frederik.
 
Ach Margareet!
Jooris.
 
Wel nou, wat zal men
 
Dan doen: bewaar myn voor zulk talmen
Anna. Stil tegen Frederik.
 
Myn Heer, ey lieve spreek haar aan,
 
Ik blyf u Borg, het zal wel gaan.
Frederik. Op zyn knien voor Margar.
 
Margreta, slaat u schoone oogen
 
Eens op u Dienaar, die geboogen,
 
Voor uwe Voeten neder lyd
Jooris. Ook op zyn knien.
 
Och! Juffrouw, 't is zoo'n slechte Tyd,
 
Daar zyn geen Vrysters meer, die willen
 
Gelooven aan myn Heer zyn Grillen,
 
En daarom komt hy weer by jouw:
 
Margreet, ik bid voor hem, wilt nouw
 
Tog aanstonds hem jou Pootje langen,
 
Want hy hem liever op slet hangen
 
Als jou niet krygen.
Margareta.
 
Ik bekent
 
Gy maakt een aardig Compliment.
Anna. Tegen Jooris.
 
Maar Gekskap kan je dan niet zwygen?
 
Doe jy zo om een Vrouw te krygen.
Frederik.
 
Moet ik dan Eeuwig van die Guit
[pagina 61]
[p. 61]
 
Geplaagd zyn, gaat hier aanstonds uit,
 
Jou Schurk, ik zweer 'k zal u betaalen.
Tegen Margreta.
 
Margreet, de aangenaame straalen
 
Van u Gezicht, zyn myn in 't hart,
 
Zo diep, Ach! dat ik nauw de smart
 
Van myne Liefde kan verzetten.
Jooris. Stil.
 
Ja, kom dat moght eens oversmetten,
 
Ik ga hier liever wat van daan.
Margareta.
 
Hoe Frederik, spreekt gy my zo aan?
 
Ik dacht gy had my lang vergeete.
 
En komt gy weder by Margreete,
 
Neen, u Geloof is by myn uit:
 
Loop zoek nu weer die Schoone Bruid,
 
Daar gy m' om hebt zo lang verlaaten,
 
Ik zal u Eeuwig daarom haaren,
 
Gaat heene by haar, want u Tyd,
 
Is kostelyk die gy hier verslyt
 
Zo noodeloos: loop, zy zal u wachten
 
En ik moet Eeuwig u verachten.
Frederik.
 
O Heemel! kunne myn Gebeen
 
U niet vermurwe, blyft g' als steen?
 
Helaas myn Trouwe Margareete.
Margareta.
 
Ja, trouw mag men my dubbeld heete,
 
Maar gy, Verrader, hebt altyd,
 
My maar met Veynzery gevleyd:
 
Ik luister niet meer na u Reeden,
 
Gaat heen, houd u hier mé te vreeden,
 
Daar is u Ring, ik geef ze u weer,
 
Op dat gy naderhand, niet meer
 
Te zeggen hebt.
[pagina 62]
[p. 62]
Frederik.
 
Wilt gy dan moorden
 
My, door uwe wreede en harde woorden?
 
Dan bid ik, dat gy my doorstoot,
 
Lo sterf ik nog een korte dood.
Anna.
 
Ey Margareet, laat u beweegen,
 
En maak u Fredrik, niet verleegen.
Jooris.
 
Och Izabelletje, wat doed
 
Dat Frederik, en Jooris, goed
 
Dat jy nog zo voor heur komt spreeken.
Anna.
 
Non wilt dat harde woord weer breeken,
 
Ey Lieve Margareet, om my
 
Zet doch die wreedheid aan een zy.
Frederik.
 
'k Beken, gy heb wel groote Reeden
 
Margareet, om niet te zyn te vreeden,
 
Maar toond tog een medoogendheid,
 
Aan een, die voor u voeten leyd:
 
Ik bid u, wilt my toch vergeeven
 
Myn ontrouw, op dat ik myn leeven
 
Mag weder krygen, van uw hand.
Jooris.
 
Och! 't gaat hem schier al aan 't Verstand,
 
Als hy geen troost hier kan verwerven,
 
Zo zie 'k hem duyzend dooden sterven
 
Hy heeft haest al eens dood geweest.
Tegen Anna.
 
Niet waar, en nou ben ik bevreest
 
Dat hy dat noch al eens zal klaaren.
 
Maar, 'k hoop Margreet zal hem bewaaren.
[pagina 63]
[p. 63]
Margareta. Reykt Frederik de Hand.
 
Rys op, dan Frederik, geef m' u Hand,
 
En zet u droefheit aan een kant,
 
't Is alles u van my vergeeven,
 
Kom laat ons zaam gerust gaan leeven.
Frederik.
 
Dat hoopt u Frederik Lief
Jooris.
 
En ik
 
Wens Jou Luy niet een oogenblik
 
Te zaam te knorren
Anna.
 
Anna meede,
 
Wenscht u altyd, Geluk en Vreede,
Frederik en Margareta.
 
Wy danke 't Zaam, u voor u gunst.
Jooris.
 
Wel zo, dat gaat hier uit de kunst.

Drieentwintigste tooneel.

Gerardus, Niklaas, Izabel, Ferdinand, Francyn, Kaatje, Frederik, Margareet, Anna, Jooris.
Gerardus.
 
WEl Zoon, is 't Huuwelyk, met Margreete,
 
Nou klaar?
Niklaas.
 
Mag men u Bruygom heete,
[pagina 64]
[p. 64]
Frederik.
 
Ja Heer, haar goedheid is zo groot
 
Geweest, dat zy my, van de dood,
 
Verlost heeft.
Izabel.
 
d' Heemel, wil u spaaren,
 
Te zaamen.
Ferdinand.
 
En u lange Jaaren
 
Gerust doen leven na u Zin
Anna. Tegen Izabella.
 
Nicht Izabel, daar komt m' iets in
 
Myn hoofd, 'k zal u Portret gaan haalen
 
Het leyd op een van onze Zaalen.
Anna binnen.
Jooris.
 
Wel nou Francyn dat ik en jy
 
Een paartje maakte, wilje?
Francyn.
 
Ey!
 
Loop gek Francyn die wil niet trouwen
 
Aan een Lakay, dat zou me rouwen,
 
Iy moed wat anders weezen Kind,
 
Eer dat je wierd van myn bemind.
Jooris.
 
Daar hoefje jou niet aan te steuren,
 
Het zou wel makkelyk kunnen beuren,
 
Dat ik nog Maakelaar wierd, wel hoe,
 
Wel zie je daar zo nieu van toe?
Francyn.
 
Wel zou 'k niet Jooris,
Jooris.
 
Nou, Francyntje,
 
Zeg ja dan, of ik ga by Styntje,
[pagina 65]
[p. 65]
Francyn.
 
Maak dat je Maaklaar word, hoor bloed
 
Dan Trouw ik met je.
Jooris.
 
Och? dats goed.
Anna. Verbaast uit.
 
Och! help ik hebt 't Portret verlooren,
Frans. Met het Portret van de andre zy.
 
Wel wie of dit Portret mag hooren?
 
Is hier ook Imand?
Anna.
 
Ja kom hier,
 
't Hoort ons, loop drinkt een glaasje bier,
 
Dats voor jou moeyte, hoorje?
Frans.
 
Vrinden,
 
Daar most wat meer zyn voor myn vinden
Anna. Geeft hem Geld.
 
Hou waar dats voor jou vinden Knecht.
Francyn.
 
Zo raakt het endelyk weer te recht.
Anna. Het Portret gevende.
 
Daar s' u Portret weer Izabelle,
 
'k Zal als te pas komt u vertellen,
 
Van wie 't my is gegeven Nicht.
Izabel.
 
U dienst is groot
Anna.
 
Het was myn plicht
 
'k Wensch dat het nu niet meer mag zwerven
 
En 't u blyft tot gy t' zaam zult sterven
Tegen Fredrik.
 
'k Wensch Fredrik ook een lange Tyd
 
Met Margareta zig verblyd.
[pagina 66]
[p. 66]
Al te zaam.
 
Wy Wenschen 't zaam.
Niklaas.
 
Nu eens gezongen,
 
Waar is de Meyd nou, of de Jongen,
 
Loop haal die Juffrouw, voort eens hier,
 
Op dat zy eens voor ons pleyzier,
 
Een Deuntje Zingd, loop ras, haar haalen,
 
Ik zal ze Rykelyk betaalen.
Frans met een Juffrouw.
Niklaas.
 
Nu Juffrouw, Zing eens iets dat net
 
Slaat, op het Zwervende Portret.
 
En dan twe Jong Getrouwde Paaren.
 
En op een Juffrouw, die haar Jaaren
 
Deurbrengen wil, vry; ongetrouwd,
 
Maar dat gy tog voor al onthoud,
 
Van 't Zwervende Portret te Zingen,
 
Dats een van de voornaamste dingen,
 
Maak dat je daar te deeg op let,
 
Nu Zing van 't Zwervende Portret.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken