|
| |
| |
| |
Woordenlijst
Wij vestigen hier de aandacht op enkele taalkundige bijzonderheden, die eigen zijn aan het gansche literaire werk van K. v.d. W.:
| 1. | Het gebruik van zeer oorspronkelijke, meestal impressionnistische woord- of liever begrips- en klank-verbindingen: b.v. handebeven, zwaai-stil, wonder-dolste (daden), duizel-ruischend, duldig-duur (verduren). |
| 2. | Het systematisch aanwenden van de samentrekking en de verlenging, dit om rhythme en sonoriteit te verhoogen; b.v. gaêrt, staêge, schaaûwen, zomerheên, aêmt, beê; kallem, arrebeid, worrem. |
| 3. | Het veelvuldig gebruik van enkelvoudige substantieven op den ‘Vlaamschen’ e-uitgang, dit om het rhythme; b.v. aangezichte, hope, lijste, krage, smerte; eveneens het aanwenden van den 1en per. enk., onv. teg. tijd, op e; b.v. (ik) reize, drale, vermoede, hoore. |
| 4. | Het gebruik van de oude genitief- en datief-vormen: b.v. der vreugd bestemd, 's zons, der vlam (dat.), der spâ verzwaard, enz. |
| 5. | Afwijkingen van het geslacht van de substantieven, volgens De Vries en Te Winkel: b.v. mijner dood, nacht (vr.) traan (vr.), den lucht, den schaduw, vrede (vr.). |
| 6. | ongewone vorming van substantieven op -ing en adjectieven op -'g (afgekort tot -'g): b.v. schaduwing, nadering, enz.; zoelig, zoev'ge, schroeiïg, schrijnig, vlijm'ge. |
| 7. | Het veelvuldig gebruik van de uit voorzetsel en lidwoord gecontracteerde ten- en ter-vormen; eveneens het gebruik van het voorzetsel te: b.v. ten zoomre, ter zonne, ter roode zaal, ten spiegel; te mij, te elk ontwaken, te langen avond. |
* * *
| ar: (in arren wille), verbolgen, woedend; courroucé, furieux. |
| atoon: geluidloos; silencieux. |
| |
| barens-reede: gereed om geboren te worden. |
| bedrijven: drijven = ciseleeren, uitsteken. |
| beraden: bezonnen, bewust; conscient. |
| beursch: aangestoken; blet, pâteux. |
| bevesten: bevestigen; affermir, attacher, fixer. |
| brassen: hier: woelen; het brassend weven van de zee: het woelend heen en weer vloeien van het water; bewegen, wemelen. |
| bremstig: heftig, onstuimig,
|
| |
| |
| driftig; violent, impétueux, passionné. |
| bronzen: als brons schitteren, gloeien; een bronskleur hebben. |
| buischen: met geweld kloppen, bonzen; frapper rudement. |
| |
| celle: kamer, vertrek. |
| |
| dilt(e): bergplaats boven den stal voor hooi of stroo. |
| doorhankerd: doorhunkerd, verteerd door het hunkeren, door het verlangen. |
| drabben: droesems, modder, slijk. |
| dracht: zwangerschap; zwaar aan -: zwaar gedragen. |
| dras(se): natte, weeke aarde, bezinksel, modder. |
| dreigement: bedreiging; menace. |
| duldig-duur verduren: geduldig en durend dulden. |
| |
| eveningsch: avondsch, crepusculair; Eng. evening. |
| |
| fleemen: vleien, lief zijn; cajoler. |
| fuiken: korfvormige vischnetten; nasses. |
| |
| geplets: het pletsen, plassen; plassen = faire jaillir, répandre. |
| gerafeld: uitgerafeld; éraillé, effiloché. |
| gerijs: rijzen, stijgen. |
| gezeur: gezanik; rabâchage. |
| guurte: alles wat met het gure (koude en winderige) weder in verband staat. |
| |
| have: wat men heeft, bezit; eigendom. |
| hil: heuvel, duin. |
| honig-raat: met honig gevulde schijf uit een bijenkorf; rayon ou gâteau de miel. |
| horzel: frelon, taon. |
| |
| ijlte: diepte, grondeloosheid; bij v.d. W. vaak gebruikt, wanneer hij het over het onstoffelijke, het bovenzinnelijke, het mystieke heeft. |
| |
| keesten: kiemen, ontkiemen; germer. |
| kenen: openspringen, bersten, ontkiemen; se fendre, germer. |
| klam: vochtig en koud; moite. |
| klinken: (vast)slaan, als in boeien; river. |
| klompken: klontje, blokje, brokje. |
| kreis: kreits, kring, gebied; cercle, domaine. |
| |
| leede: smartelijke. |
| lengen: verlengen, langer worden; allonger, augmenter. |
| lijmig: kleverig als lijm; collant, gluant. |
| lijste: omlijsting; cadre, encadrement. |
| |
| made: maai; larve. |
| malvend: malve, lichtpaars; mauve. |
| marren: talmen, dralen, wachten; lambiner, lantemer. |
| meren: vastleggen (van een schip); amarrer. |
| |
| ontschampen: ontspringen; sauter, jaillir, échapper. |
| |
| |
| opaal: voorwerpsn. m., stofn. o.; melkachtig wit halfedelgesteente. |
| over-Leie: aan gene zijde van de Leie. |
| |
| paal: (in stalen palen), perk, grens; verg. de zegsw.: paal en perk stellen aan iets. |
| pal: vast, stevig, onverwoestbaar; ferme, inébranlable. |
| plaan: zwevend, verg. ww. planeeren. |
| pluis: pluche. |
| plukken: plumer, éclaircir. |
| |
| ra: v., mv. raas; scheepst., kruishout van een mast waaraan de zeilen hangen; vergue. |
| reek: reeks, rij; rangée. |
| rieme': riemen, roeien; ramer. |
| |
| schacht: diepte, afgrond; abîme |
| schemel: voetenbank. |
| schrijnig: schrijnend, smartelijk; douloureux. |
| schroeiïg: verschroeid, verzengd, verbrand. |
| schrompel: schrompelig = rimpelig; hier: door zwaren arbeid verweerd, vermoeid; ridé, ratatiné, désagrégé. |
| smoken: dampen, rooken; fumer. |
| smoor: damp, nevel, mist; brouillard. |
| snak: bitsig, kort uitgestooten of afgebroken; court, bref, sec. |
| spetteren: uiteen spatten; jaillir. |
| staat: toestand; hier: psychische stemming; état d'âme. |
| stieren: bestieren; sturen, besturen; leiden. |
| staêg: staêdig = gestadig, zonder onderbreking; continuel, soutenu. |
| stouwen: stuwen, voorwaarts drijven. |
| stramien: schering en inslag; hier: net; canevas. |
| |
| tampen: het eentonig kleppen van een klok. |
| tarten: tergen; agacer, exaspérer. |
| teil: v., bord, schotel. |
| teistering: terging, gesar; harcèlement. |
| torf: wrang-zinnelijk, bitter; âpre, amer. |
| |
| vaalte: vaal = ontkleurd, verschoten; grauwe, schemerige atmosfeer; terne, livide, blafard. |
| vacht: schapenhuid; toison. |
| vaêm: vadem, m. = lengtemaat; hier: maal, keer. |
| veeg: (- van licht), schaarsch aan licht; bleek, flauw schijnend. |
| veerig: elastisch. |
| veil: klimop; lierre. |
| verblozen: blozend vergaan. |
| verdicht: samengeperst, samengeronnen, samengestold; condensé. |
| verdiept: diep, donker en geheimzinnig. |
| vereêlt: veredelt; ennoblit. |
| verschrompelen:schrompelig worden, rimpelen; se ratatiner. |
| verweesd: wees geworden, vervreemd; devenu orphelin, étranger, dépaysé. |
| verzoeking: bekoring, verleiding,
|
| |
| |
| aantrekkingskracht; tentation, obsession. |
| verzongen: uit, ten einde gezongen. |
| vlij: vlijend = zoet, aangenaam. |
| vlijmmge: vlijmige, vlijmende = scherp snijdende, stekende; hier: bijtende. |
| vochte: vochtige; humide, moite. |
| voldragen: rijp geworden; mûri. |
| vreemdlijk: vreemd, zonderling, ontroerend. |
| |
| welig: weelderig, vruchtbaar; abondant, luxuriant. |
| wervel-hoos: (wervelende) hoos; trombe. |
| wijding: gewijde (heilige) opdracht; dédicace. |
| wijlend: verwijlend, verpoozend, vertoevend; s'attardant. |
| |
| zoemen: gonzen; bourdonner. |
| zoevge: zoevige, zoevende, dof ruischende; frémissant, mugissant. |
| zwaai-stil: zonder zwaaiende beweging. |
| zwenken: heftig stroomen. zwijmen: bezwijmen; s'évanouir. |
|
|
Auteursrecht onbekend