Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

5 Deel 2: Bibliografieën en register

De verdeling van de bibliografieën waarmee de editie afsluit, is als volgt:

1.	Bibliografie van primaire literatuur;
2.	Bibliografie van literatuur over Wiekslag om de kim;
3.	Bibliografie van secundaire literatuur;
4.	Bibliografie van vertalingen.

5.1 Bibliografie van primaire literatuur

De Bibliografie van primaire literatuur bevat alle werken van Karel van de Woestijne waaraan in de editie gerefereerd wordt.³⁵ Het betreft

35 Deze bibliografie is dus geen volledige primaire bibliografie van de zelfstandig verschenen werken van Karel van de Woestijne.

[p. 56]

uitsluitend zelfstandige publikaties; voor Van de Woestijnes bijdragen aan periodieken wordt verwezen naar de Lijst van voorpublikaties.

De bibliografie begint met uitgaven die tot de bronnen van Wiekslag om de kim gerekend kunnen worden (A). Daarna volgen de overige werken die tijdens zijn leven verschenen (B); tot slot volgen uitgaven die na zijn dood verschenen (C). Per onderdeel zijn de werken chronologisch geordend.

5.2 Bibliografie van literatuur over Wiekslag om de kim

Deze bibliografie geeft alle achterhaalde recensies en beschouwende publikaties over Wiekslag om de kim of delen of gedichten daaruit. Het beschikbare bibliografisch apparaat is niet zo verfijnd dat met zekerheid beweerd kan worden dat alles is achterhaald. Alle wegen die het bibliografisch computerprogramma bizon noemt, zijn systematisch gevolgd.³⁶ Bovendien werd geput uit de verzamelingen knipsels in het amvc te Antwerpen en in het Letterkundig Museum te Den Haag. Verder werden uiteraard verwijzingen in andere literatuur nagetrokken.

In de bibliografie zijn alleen die publikaties opgenomen die substantiële gegevens of opvattingen over (delen van) Wiekslag om de kim bevatten. Talrijke bijdragen en zelfstandige publikaties over Van de Woestijne blijven zeer algemeen, geven een impressionistische beschrijving of baseren zich op het werk van anderen. Dergelijke publikaties blijven in de bibliografie achterwege. Wanneer meer algemene artikelen wel van waarde zijn geweest voor het onderzoek, worden ze overigens in de volgende bibliografie vermeld.

Van de grote studies over Van de Woestijne is in deze bibliografie alleen Ruttens boek De lyriek van Karel van de Woestijne genoemd, met verwijzing naar het gedeelte dat specifiek over de Wiekslag-poëzie gaat; de overige studies zijn bij de andere secundaire literatuur opgenomen.

De bibliografie is als volgt onderverdeeld: eerst de publikaties over de gehele trilogie, en vervolgens de publikaties die over afzonderlijke delen handelen, inclusief ‘Het menschelijk brood’. Binnen deze verdeling is de ordening alfabetisch op auteur en per auteur chronologisch.

36 bizon staat voor ‘Bibliografisch zoekprogramma Nederlandse letterkunde’; zie hiervoor Mathijsen, Naar de letter, p. 99.

5.3 Bibliografie van overige secundaire literatuur

In deze bibliografie zijn - ongeacht aard, onderwerp en kwaliteit - alle literaire werken, artikelen en studies opgenomen waarnaar in de editie verwezen wordt en/of die bij de voorbereiding van de editie geraad-

[p. 57]

pleegd zijn, en die in de eerdere bibliografieën niet voorkomen.³⁷ De ordening is alfabetisch op auteur en per auteur chronologisch.

37 Uitzondering is (wederom) Ruttens De lyriek van Karel van de Woestijne, dat hier volledigheidshalve opnieuw genoemd wordt.

5.4 Bibliografie van vertalingen

Het is een gewoonte geworden in een historisch-kritische editie een bibliografie aan te bieden van vertalingen van de in de editie uitgegeven gedichten. Ik heb gebruikgemaakt van dezelfde hulpmiddelen die beschreven zijn bij de Bibliografie van literatuur over Wiekslag om de kim. Een belangrijke steun was de publikatie van J. Soenen, Vijfmaal Karel van de Woestijne in vertaling. De bibliografie die daarin op p. 89-119 is afgedrukt, is de belangrijkste bron geweest. Zoveel als mogelijk was, heb ik, met hulp van de heer Soenen, geprobeerd de publikaties zelf onder ogen te krijgen. Dat is niet altijd gelukt. De aangeboden informatie over de niet-geraadpleegde vertalingen is afkomstig uit de bibliografie van Soenen, en gemerkt met het teken ◦ voor de titel.

De bibliografie is alfabetisch op taal geordend, en per taal alfabetisch op vertaler; heeft een vertaler meerdere vertalingen gepubliceerd, dan zijn die chronologisch gerangschikt. De vertaalde gedichten zijn opgesomd in ‘Wiekslag-volgorde’.

5.5 Register van gedichten

Om te kunnen terugvinden waar een gedicht in de commentaar of in het apparaat genoemd wordt, is een register gemaakt van beginregels en titels van de gedichten. Het register beslaat de Ontstaansgeschiedenis, de Drukgeschiedenis en het Variantenapparaat, maar verwijst niet naar de Lijst van voorpublikaties en de Bronnenlijst. Waar een gedicht in die lijsten voorkomt, is via de bijbehorende ‘overlevering’ in het Variantenapparaat gemakkelijk terug te vinden.