Historie van mejuffrouw Cornelia Wildschut. Deel 1

Negende brief.
Ten vervolge.

Ik gaf dien laatsten gulden aan een armen duivel die mij om een aalmoes bad, en ik kon mij niet weêrhouden in mij zelven te zeggen:

Daar blinde Blix....; dát was beter dan een oortjen:

gij kent ongetwijfeld het grapjen dat voor eenige jaaren om zijn naïviteit zeker nog al eenigen opgang maakte, onder lieden van een vrolijk vernuft?

[p. 73]

en nu heb ik geen enkelde koperen roojen duit, maar gij zult mij wel, om mijn kas te herstellen, eenige ducaaten zenden? gij weet, mijn Bibliotheek is er goed voor, want ik zweer u, dat ik nog nooit, in den dringendsten nood, kon besluiten, die te verminderen: er komen somwijl uuren dat onze geest zo moede is van alles; en waarheen zal een man van verstand zig dan begeeven dan bij zijne boeken? ik geloof ten minsten dat, indien ik geen levendigen smaak behield voor het leezen, ik mij voor lang uit zelfverveeling een kogel door den kop zou gejaagd hebben: vooral zedert ik dat liefwaardig schepzel door mijn eigen schuld verloor, en haar, wat ik deed nooit kon wedervinden: ik beminde haar wel niet meer; dat beken ik, maar waarachtig chrisjen, ik gevoel somwijlen voor haar iet, hetwelk geheel is zamengesteld uit tederheid en hoogachting - ja lach mij uit, noem mij een celadon; wat ik doe of niet, dat jansje vergeet ik nooit: zij beminde mij zo ter goeder trouwe... maar kom aan, al genoeg daar van, gij hebt in mijne ontrouwheid al zo veel deel, als mijne eigen verzaading, en mijn, lang aan niets gehecht, hart: nu ga ik eens wat omstandiger uwe nieuwsgierigheid voldoen omtrent de Belle; ik ken haar nu wat nader, door het huisgezin: keetje wildschut is een zeer mooi meisjen; zij belooft eens eene schoone vrouw te worden; maar zij is geheel en al verwaarloosd; zij heeft, voor zo veel ik kan nagaan, alle de gebreken van een bedorven kind: leezen? ha! zij kan geloof ik zig zo wei-

[p. 74]

nig daar mede bezig houden, als onze meeste petite maitressen: of zij meer dom dan wel onkundig is, kan ik nog niet bepaalen; ik geloof dat zij van beiden eene goede portie heeft: zo een meisjen kan onmogelijk zo wèl gemanierd zijn als men in het afgetrokkene zoude verwachten; er straalt in alles wat zij snapt en doet ook zo iet door, 't welk aanduidt, dat zij niet op haar rechte plaats is: zij is aan niets lang gehecht: zij is lobbesachtig goed, uit traagheid en losheid; en oploopend, om dat zij altoos gewoon is alles naar haar' zin te hebben: voor 't overige kinderachtig aanvallig, en de luidruchtigste vreugd bevalt haar, zo zeer als aan alle zottinnen, het meest: de moeder schijnt gehaald te zijn uit een classe, die zelden uitmunt door de voorde len eener waarlijk beschaafde opvoeding: zij weet niets van dat kiesche, 't welk eene vrouw voor de wereld opgevoed, zo verleidend maakt, ook dan, als zij meer ondeugden dan goede hoedanigheden bezit: zij heeft alleen iet met zulke vrouwen gelijk: zij bemint het spel, en de pracht: in haar veertigste jaar heeft zij nog al de frischheid eener gezonde zorgelooze vrouw: zij ontvangt liefst, jonge, dartele, vrolijke knaapen; en men zoude uit haar gedrag omtrent keetjen opmaaken, (te meer dewijl die zeer sterk op haar gelijkt,) dat zij haare zuster is; doch eene zuster geheel niet in staat om haar te leiden: zij is even weinig coquette, als galante vrouw: goed en goedhartig; haar te bedriegen is der peine niet waardig: ik heb reeds groote vorderingen in haare gunst gemaakt:

[p. 75]

ik speel hoog met haar, en doe haar lagchen: meer is dáártoe niet nodig: altoos was ik bedacht om mij te schikken naar de denkwijze van ieder die ik winnen moest; die buigzaamheid bewaart mij voor onbetaamelijkheid: dit is zo zeker, dat de Dominé, die ik hier ook wel eens ontmoet, mij altoos met onderscheiding behandelt: keetje zegt, dat hij haar gedoopt heeft, en een vriend van het huis is: hij schijnt een waarlijk braaf man; hij zal des, volgends zijne eigene beginzels, zulk een verstandig beleefd jong Heer niet ligtlijk veroordeelen.

De Heer wildschut ken ik het minst van allen: hij is of uit, of in zijn zaaken: dit weet ik van goeder hand, dat hij schatten verzameld heeft, en voordgaat met die te verzamelen; maar gierigheid schijnt geen inmengzel in zijn charakter: of hij veel dan of hij weinig menschenverstand heeft, zo als ik zeg, ik ken hem nog niet: hij schijnt veel meer in zijn huis gelogeerd te zijn, dan er te woonen.

Of zij vriendinnen heeft weet ik ook niet; maar zo een beuzelaarster kan, dunkt mij, de vriendschap niet nodig hebben: hier verkeert ook aan huis eene Juffrouw hofman; de dochter van een Linnenwinkelier: zij heeft bijna zo veel verstand en waar vernuft als gij zelve: zij ziet er zeer wèl uit, is keurlijk welgemaakt, zeer vrolijk; zij heeft een paar oogen die zo schalkachtig en zo alles overmeesterend fraai zijn, dat ik nog niet weet of zij niet wel een weinigjen van de onzen is: het scheen mij somwijlen toe, als of zij mij waarnam; maar welke over-

[p. 76]

eenkomst kan er zijn tusschen twee zulke meisjens? ik begrijp ook niet, hoe Juffrouw hofman in eene famille als deeze zo veel kan verkeeren, want zij is noch rijk, noch met dezelve gelijk: dit weet ik, dat keetje zo veel minnaars heeft als hier jonge losbollen verkeeren; dit kan niet anders: geen hunner maakt mij ongerust, één eenige uitgezonderd: hij is reeds zeer rijk, en een geacht koopman: maar ik houde het voor onmogelijk dat keetje meer smaak in hem zoude hebben, dan haare vrolijke moeder: 't is geen houten klaas! 't is geen wijsneus; neen, maar hij is van die jonges die bij een oude Tante, of misschien wel Grootmoeder, zijn opgevoed: hij is met de losse bevalligheid van de meeste jonge gekken niet zeer bekend, hij berispt niet, maar glimplagcht, en neemt geen deel in een gesprek dat hem niet bevalt: men moet mijne diepe, en verre doorziende oogen hebben, om te weeten dat zijne hartstocht voor haar hevig, doch onder het bekleedzel van koele bescheidenheid bedekt is; want hij gedraagt zig voor gemeene toekijkers meer als een oudste broeder, dan als een vuurig minnaar; hij houdt zig meer met mij bezig, dan met alle de overigen: zo hij in deezen een slecht oogmerk heeft, zal ik met hem onder vier oogen wel eens afrekenen: of nu zo een man, en zulke eene liefde in haaren kinderachtigen smaak vallen kan, dit denk ik in 't geheel niet: maar haar vader zal misschien anders daar over denken: dit is ondertusschen zeker, dat ik grond moet zien te winnen.

[p. 77]

Zet uw' man toch aan, om mij een amt te geeven, ik kan het immers altoos voor een prijsjen laaten waarneemen? zend mij ten minsten vijftig ducaaten: mijn briefjen gaat in voorraad hier nevens: zo gij thans niet kunt dat zou schrikkelijk voor mij zijn, maar mij niet beletten dat ik mij noem

Uw liefhebbende broeder

van arkel.