Medicina, boek van medicinen

¶ Van den heeten euele

Hague. dat heeten vele lieden theet euel. dat .1. swaer corts es ende eenparlike ende heet in latine causon. Die onderwilen comt van coleren of van souter fleumen die vertecht onderwilen binnen den adren. die siin bi der hertten bi der leueren. bider magen. ¶ Dit sijn die tekene. scarpe ziecheit. sterke hitte. oneffene ruheit van den lichame. grote pine jnt vorhooft. in de mage. niet slapen mogen

[p. 58]

dien lichame bestopt. entie camergange siin droge ende hart. ende oec vremde gepeinse. die tonge ru ende hart. ¶ Die cure es te beginne onderwilen bloet te latene eist dat men ziet dorine root ende een luttel gorssem. dan es men sculdech te latene in den rechten arm in die middel adre bi auicenna leringe. Ende essi dunne vierich gelu. so en doetem niet laten. want die materie es colerijc. entie brant souder met sere meerren. want die rouwe materie en souder niet met vte comen. waerbi het en ware geen recht bi der scarpheit van haerrer materien. maer visere te nemene dit cyroop ¶ Nemt scariole. scolopendrien. violetten. die wortel van witte tremer bladren. ana -1. hantvol. entie .4. coude saden. ende saet van porceleinen van latuen. macopijn. van elken .1. dr. bloemen van violetten .2. dr. ende .20. prumen van damas dit doet sieden met .3. pinten waters. ende verziedet tote ere .s. pinten. daerna so siedt darmet .2. lb. wit sukers. ende .s. wiins vander prumen garnaten. ende doeter in .1. scr. canfers op dat die zieke niet en heeft die reume. hier af so drinke nuchtens ende nauons .3. lepel vol met .1. lepel vol couts waters in den somer. Ende in den winter met warmen watere Ende nutte morgens ende nauens vore dat men hem tetene geeft zuker violaet .3. lepel vol. Ende achter etene zuker rosaet. of hine hadde den lichame vast. ¶ Noch neme jegen den dorst cyroop violaet om die materie met te stelpene. Ende es die materie rou. so sal dat zuker violaet siin geminct met

[p. 59]

couden borne. ¶ Eist dattie zieke niet en mach slapen. so nem sap van latuen ende van porceleinen elcs .1. virendeel ponts. ende olie van rosen. popelioen van elken onder half. .dr. ende wijfs melc sogende .1. meysken .1. luttel wit aysiins. dit minct al tegadere. ende hier in so net .1. linen cleet .4. vout. ende legget den zieken optie monde ende opt vorhoeft gaende ouer die .2. slape. ende dat geplaent ende dwaet oec daermet die palmen vander hant entie planten van den voeten ¶ Ende en helpt dit niet. so nemt sap van donderbaert van nachtscaden ende .1. luttel wit aysiins ouer dat vorseide. Ende dwaet die voeten toten knien die handen toten ellenbogen met deser dwaingen. Siedet witte wilge loueren. wingert louere. violet bladere. rode rosen ende doet dit zieden wel tegadere ende daerna dwaet den zieken also v vorleert es. en si dat hi den reume heeft ¶ Ende heeft hi den lichame vast. so doet als v vorleert es int capittel vander quarteinen. of eer gine doet clisterien. so stect hem int fondement .1. moruwende pille gemaect van swinen specke die gestijft si in couden borne. daer. na so make hem .1. suuerende van zeeme ende van zuete ¶ Ende begint hi callen. so doetem bloet laten jnt ende vanden neze met ere cleinre vliemen tussen die .2. gecnoesere die adre. Ende na dbloet laten so legt hem op thoeft dat vorseide cledekiin. als v vorleert es. Ende wrijft hem die palmen vander hant entie planten vanden voeten met aysine ende met soute ende .1. luttel watere gesoden te gadere ende .1. luttel rose bladere en violet bladere ¶ Op thoeft es goet dit geleit enen hane gecloeft ouer den rugge met allen

[p. 60]

metten darmen. also leuende als men mach want die hitte van den hare sal conforteren die herssene ¶ Of men neme .1. jonc sugende welpen. dat snijdt gelijc den hane. maer scere ierst thaer af vanden hoofde ...