Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

[p. 170]

(III, 3)

(158v) [A]lzo voort rijdende naer Alkayeren, zo vintmen den wech altijts zwaerder ende santachtegher. Ende naer datmen eenen langhen wech zo ghevaren heeft, zo vint men zeer goet ende soete watere teender plaetsen, ghenaemt Hemelessijn,¹⁰ daer ooc in voorledenen tijden wat edeficien ghestaen hebben die nu al vervallen zijn. Te deser plecken pleghen hem de passanten ghemeenlic van watere te voorsiene. Item van deser plecken voort rijdende, zo comt men teender plaetsen, gheheeten Bierlehalt,¹¹ dat ooc in tijden voorleden eene behuusde plecke plach te zijne, nu al te nieuten ende verdect zijnde (159r) vanden grooten sande datmen daer omtrent vindt, in zulker manieren, datmer lettel oft gheen bescheet af en siet; in dese plaetse vintmen ooc watere, maer niet vele, oocmede zo en eist niet zeer sonderlinghe. Naer datmen alle dese plaetsen gheleden es, zo rijtmen weder eenen verren wech toot eender plecken, ghenaemt Cattia,¹² ende mach wesen zeere omtrent vier oft vijf dachvaerden van Gasera, de welke was de eerste bewoonde plecke die de voorseyde noch ghevonden hadden inden wech tzindert dat zij uut Gasera waren ghescheeden. Dese plecke es een doorpkin dat van buuten zeer aerme schijnt, maer daer woonen vele rijcker lieden binnen, ende men vindt daer te coope van allen lijftochten diemen behouven mach. Dit voorseyde dorpkin leit rondsomme in eenen bosch van dadelboomen, maer buuten den voorseyden bossche, toot wat zijden men uute siet, zo en vindtmen niet anders dan claer sant, dat ooc niet even heffen en es, maer zulken tijt vintment gheheel dachvaerden al even heffen, diep sant, ende up andere tijden vintment berghen ende hooghe huevelen, zo dat zeer aerbeitelic ende zoorchelic es omme te passeerne, bij speciale alst yet waeyt, omme tvlieghen ende stuven vanden drijfsande daermen wel blent af wert; ooc zo zoudemen daer onder wel versmooren. Item men comt ooc zulken tijt up arde eerde oft eene schorre ware, daer tsant al wech ghedreven es, maer dat vintmen selden, ende als ment vindt ten duert (159v) niet langhe. Ooc zo vindtmen int zelve desert ende woestijne een andere vreese ende belemmerthede, zonderlinghe ten plecken daer de meeste sanden ligghen, ende es van eender maniere van woormen, die daer ghenaemt zijn pedoetties pharaonis, de welke moghen alzoo groot zijn als een teke diemen up de honden vindt.¹³ Dese woormen bijten dicwilt den passanten die daer lijden, ende wat van hemlieden ghebeten wort dat zwelt ter stont ende zweert oft eeneghe fenijns bete ware; daer jeghen es de remedie tsap vanden limoenen daer up ghewreven. Ende daer bij als men ten deserte waert reisen wilt, zo eist goet datmen van limoenen voorsien zij omme de bete van zulken woormen te moghen cuereren ende ghenesen.

10 Wellicht Um el Afein, nabij de oase El Afein.

11 De oase Bir el-Abd.

12 De oase Bir Qatia.

13 Mogelijk een verbastering van Pediculus Pharaonis, volgens Plinius, XXX, 39 een op een teek lijkende soort scarabee, maar welke van de vele soorten wormen en/of teken wordt aangeduid, is niet vast te stellen. Misschien de zg. Argas persicus, die reizigers in het Midden-Oosten veel last bezorgde (Brehm II, 681-682)?