Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(V, 2) [Paphos; Limasol; de berg van het H. Kruis]

(265r) [T]e lande zijnde, ghinghen de voorghenomde plaetse, ghenaemt Baffa oft Papho, visiteren, de welke ghenouch staet jeghen over Alexandrien, west zuutwest int heylant van Cypers, dat in voorleden tijden een groote stede gheweest heeft, maer nu ter tijt daer anders niet zijnde dan een doorpkin onbeloken, zonder eeneghe steercte,⁶ metter eender zijden up wat hooghden gheleghen hebbende, daer up men als noch siet dmeeste bescheet vander ouder steden. Te deser zelver plecke heeft in tijden voorleden een schoon cloostre ghestaen vander oordene van Sente Franciscus, als nu al vergaen, onder welke keercke men toocht een maniere van eender vauten daermen seit dat langhe tijden in ghevanghen ende ghekerkert waren de heleghe appostelen Paulus ende Barnabas doen zij daer int land quamen predicken tkersten gheloove, zoomen hier af breeder bescheet vindt int bouc vanden Weercken der Appostelen int xiii^e capittele. Oec heeft ter zelver plecken voormaels eene schoone andere keercke ghestaen, daer noch ter tijt eene schoone, zoete fonteyne es wanof dwater zeere goet ghedroncken es jeghens de cortsen, ende werdt ghevoert van danen te schepe (265v) in diverssche landen. Te deser zelver stede zo toochtmen zeven caverenkins oft cellekins waren, daermen seit dat voortijts zeven slapers meneghe jaren gheslapen hebben, maer en waren de zelve niet daermen ghemeenlike feeste af houdt inde Heleghe Keercke, want naer dbewijs van haerlieder legende zo sliepen die te Roome ten beerghe ghenaemt Mons Selius.⁷ Item men seit daer in ghemeender famen, dat ter zelver plecken de goddinne Venus gheboren was ende ooc daer te woonen plach.⁸ Ingheliken dat daer eenen tempel ghemaect was tharer eeren, inden welken eene schoone, groote colomme gherecht was daer hare figuere up verheven stont, welc beelde zeer versocht wart van jonghen mannen ende vrouwen, de mannen omme een schoon wijf te hebbene, ende de vrauwen omme eenen schoonen man te ghecrighene. Ooc seitmen daer, dat alle meinsschen te diere plecken rustende ende slapende, wonderlicke zeere becuert ende beroert werden toot o[nc]uuscheden, ende die vander eerden over hem droughe, zoude van ghelijcken ghetempteert worden.⁹ Item om voort te sprekene vander zelver steden, zo es eene ghemeene fame, dat datte de eerste was van alden heylande van Cypers, zo dat in ouden tijden tvoorseyde heyland Papho ghenaemt heeft ghezijn;¹⁰ ooc zegghen eeneghe dadt in tijden voorleden Cethim placht te heetene.¹¹ Item omtrent deser voorseyder plaetsen zo zijn diverssche berghen daermen noch daghelicx inne vindt eene maniere (266r) van mijnen van dyamanten, diemen seit dyamanten van Baffen, maer zijn mueru ende vul ghelas.¹² Te deser steden zo heeft in tijden voorleden vele gheconverseert ende in penitencien gheleeft de heleghe bisscop ende leerare Sente Hylarius,¹³ ende insghelijcx de heleghe vriend Gods Sente Mamnia, van welker niet zeere verre als noch een zeere schoon clooster staet daer hij in plach te woonene ende ooc begraven es, ende uut zijnder tombe zo vloeyt ende loopt noch ter tijt een maniere van watere, ghe-

6 Een gelijkluidend bericht over Paphos biedt Ludolf van Suchem, cap. 20.

7 Volgens Leg. Aurea, cap. 100, speelde het verhaal over de zeven slapers zich echter af bij Ephese op de berg Celion. Zeebout heeft die klaarblijkelijk verward met Monte Celio in Rome.

8 Ovidius, Metam., X, 717-718.

9 Bij deze mededelingen over de Venustempel heeft Zeebout Ludolf van Suchem, cap. 20, bijna op de voet gevolgd.

10 Ovidius, Metam., X, 297.

11 Isidorus, IX, 2, 36. Vgl. ook Genesis 10:4.

12 De winning van bergkristal op Cyprus noemt reeds Plinius, XXXVII, 23-25.

13 St. Hilarion uit Gaza (291-371) verbleef enige jaren tot aan zijn dood op Cyprus. Hij werd begraven in Gaza.

[p. 274]

nouch oliachtich, zeere medecinael jeghen quade ooghen, oude zeeren ende menegherande andere ghebreken. Maer onder alle de plaetsen die in Cypers staen, zo heedt Papho de onghesondste, uutghedaen omtrent Phamagosten. Nochtans zo hevet in tijden voorleden eene bisscoppelicke stede gheweest, ende noch ter tijt zo houdenze den titel. Item daer omtrent wast ooc also vele sukers alst doet toot eeneghen anderen plaetsen, uuteghedaen toot eenen schoonen dorpe in zeer goede maertse daer toe gheleghen, ghenaemt Episcopie,¹⁴ twelc den rechten stapel es vanden suuckere van al den landen van Cypers.

14 Het plaatsje Episkopi bij de gelijknamige baai aan de zuidkust van Cyprus.