Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nieuwe wyn in oude le'erzacken (2010)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.59 MB)

XML (0.66 MB)

tekstbestand






Editeur

Nicoline van der Sijs



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nieuwe wyn in oude le'erzacken

(2010)–Johan de Brune (de Oude)–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 458]
[p. 458]

Gemenghde Spreucken, op maet', maer niet op rijm ghestelt.

GHetelde schapen dolen wel.
Daer is een muys in 't meel gherocht.
Ghy hebt waer aen de hand te houden.
Men zou veel eer een bruyd pareren.
Men zou veel eer een Koninck zaelen.
Ghy wilt de zon een keers ont-steken.
Een keers ont-steken op de noen.
Wegh met de gloos, den text is klaer.
Het is zeer quaed den leeuw te scheeren.
Zoet muysjen wacht u steertjen wel.
Hy speelt altijds, mijn selven eerst.
Hy naeyt daer wel zijn naeytjen onder.
Het zien gaet verre voor het zegghen.
Het is daer altijds doode stroom.
De brieven zijn nu al te hoof.
Daer's niet te veghen, dan de vloer.
Zy doen en weten katte-quaed.
'T en is gheen kost voor cleyne lien.
Het wert ghedaen, ghelijck ick zey'.
'T is gheen ghemeyne mans ghericht.
Dat komt uyt uwe winckel niet.
Hy naeyt vry met een groven draed.
Hy spint te grof, Om t'hebben lof.
Men magh gheen touw aen haer belegghen.
Hier mede hebt ghy heyligh-avond.
De deur gaet toe, Maer denct eens hoe?
[pagina 459]
[p. 459]
Hy moet daer af oock thienden hebben.
Het malle vel, Dat bolt hem wel.
Gheen schoonder praetjen voor u ghelt.
Zonder heer, zonder eer.
Men ziet zeer licht, hoe na by land.
Vermeluwt hout, Noyt op betrouwt.
Hy roept, als een die kreupel is.
'T is al goe' dinck, zoo ick u zey.
Hy tiert ghelijck laurier, die brant.
Voor elck wat wils, dat deelt oock schoonst.
Daer light de slanghe in de maet'.
Hy is veel lichter als de wind.
Daer light de haze in het zout.
Hy is veel lichter als het korck.
Die met de mouw den neus noch vaeght.
'K en coop' gheen hoop.
Die eens steelt, is altijds een dief.
Hy zou zijn eyghen naem vergheten.
Zoo langh' men leeft, men hope heeft.
Groote luy, leuye luy.
Ick zal hem tot den been toe scheeren.
Hy wilt te vroegh met d'hand in 't meel.
Hy is daer heel de wervel-draeyer.
Het is daer hertje wat begheerje.
Vrou modde leyt daer 'thuys ter deghen.
Den hond verleckert op een krengh.
Hy is daer al het doen, en laten.
Zijn tanden wat'ren noch daer van.
'T is hoyen, om weerom te hoyen.
Een zoete zieckt', die vreughde gheeft.
[pagina 460]
[p. 460]
Hy is aen goude boeyen vast.
Gheen baet, of daer is by de schaed.
Het is de praet van 't roode kousjen.
't Komt op een thiende-deel niet by.
Hy slaet den hutspot al in een.
Is daer een goed, God hael-ze al.
Die brillen aen elck een verkoopt.
'T is een kaproen met hoy op-vullen.
Een kluytjen werpen in het riet.
Zy zullen hem op 't hoofd noch kacken.
De zee zou eer een wijngaerd teelen.
Men zou eer koe'n van boomen schudden.
De haes die heeft den hond ghevangen.
Ghy zoect vast in de bies een knoop.
Bemint my weynich, maer vol-hert.
Bemint, soo ghy wilt zijn besint.
De rechte prijs van minn', is minn'.
Gunst voet cunst.
Die qualick is, die zitte neer.
Esels, die gheen packen draghen.
Hy reynight slijck met ander slijck.
Een groenen boom van selfs verdrooght.
De sanden zijn met hem verloopen.
'T dunct u soo goet, 't dunct my niet quaed.
De man, die 't aen-gaet, licht het op.
Het is een kuycken on gheveert.
Hoe kan ick van die feeste blijven?
'T is heunigh uyt de braemen halen.
Hoe kan ick dat mijn hertjen weygh'ren?
Als God soo wilt, kalft oock een os.
[pagina 461]
[p. 461]
Hy is tot kloppenborgh gheraeckt.
Wat is dat meer, als water dorschen?
Het is me-vrouw van leelickdam.
'T is in een vysel water stampen.
Hy is hier in de belle-man.
Om een cleyntjen niet te bucken.
Hy sal de kat de bel aen-binden.
Men schept daer uyt een volle vat.
Hy sout van Gods autaer wel rucken.
Men schept daer met de groote lepel.
Den haes loopt voor sijn eyghen vlees.
Kap en kovel is hy quijt.
Hy heeft behouden kruys noch munt.
Een krekel baerde eer een os.
Ghy krijght hem niet licht aen den dans.
Soo vremt, als of-er sprack een peert.
Het is een man, dat's dijn, dat's mijn.
'T is tijd zijn schip van land te steken.
Hy zinght ghenoegh, wat dat hy is.
Moer uyt, vaer uyt, 't heck van den dam.
Hy is alle boeven meester.
'T en baet by hem gheen lieve-moertjen.
Het gaet nu droef, hier is gheen troef.
Wel wat een dinck is mostaert nu!
De peper-wortel reynight 't bloed.
Ick woude, en ick woud' oock niet.
Gheen aers en dienter zonder dwangh.
Zijn zinnen die zijn al van huys.
Daer is een schotel vuyl ghemaeckt.
Tot gheen verhael hy comen can.
[pagina 462]
[p. 462]
Hy nam-der thien wel op zijn tanden.
Wat hy besteeft, mach hy bezeylen.
Hy ziet, of hy daer vijf op had.
'T is werck van jan van blaecker-bosch.
Hy heeft-ze op zijn duymtjen al.
Zy moeten vlieghen van zijn hand.
Hy heeft altijd on-weer in 't hooft.
'T lest is het eerst, en 't eerst het lest.
Hy heeft het vijfde vieren-deel.
In 't hoeckjen daer de slaghen vallen
Hy laet niet een hoere maeghd.
Zy zijn al t'saem van een alloy.
Ghelooft gheen vrouw, al waerse dood.
De kinders hand is haest ghevult.
Hy loopt altijds op schut-ghevaert.
'T is altijds in de wind met hem.
Hert teghen hert is quade kans.
Laet uyt dien boeck wat meer vry commen.
De donder jaeght den nickert niet.
Het is een eel-man van der Gouw.
Hy houdt het hooft noch altijds boven.
Sluyt toe de deur, de pot loopt over.
Vrouw Groote-spoed die brack den hals.
Een drooghe turf is haest ont-fonct.
Elck dunckt zijn uyl een valck te zijn.
Zijn zelfs te lief, is niemant lief.
Een boos ghebuyr is Ioden vloeck.
'T ghingh hem zoo dood af, of hy stierf.
Een goed vier maeckt een goede kock.
Een looper, die gheen wey en hout.
[pagina 463]
[p. 463]
Een goed woord vint een goede sté.
Als zijn uvv vinghers even lanck.
Een goede kock, een goed doctoor.
On-zeker ey, on-zeker kiecken.
En goed lied zalmen drymaels zinghen.
Elck ghelt, naer dat hem strect zijn gheld.
Het eene stael dat breeckt het ander.
Elck daeghjen heeft zijn lief en leet.
Hy heeft een lap nu in de mond.
Een yder voghel lieft zijn nest.
De wolf en zal gheen zielen eten.
Een deut ghespaert is oock ghewonnen.
Hy is zijn meester niet ont-loopen.
Vier wert met vier niet uyt-gheblust.
Hy is gheraeckt te uytjes-kerck.
Een yder 't zijn, dat deylt oock schoonst.
Men is daer t'huys op sparen-dam.
Elck 't zijn, zoo heeft de donder niet.
Ick hebb' meer haezen hooren hoesten.
'T en is maer een ghewitte wand.
Ick zal 't wel door mijn duymtjen zien.
Men moet een stock voor d'honden draghen.
't Is volckjen al van een alloy.
Men moet en zout en oly hebben.
Zy zinghen al maer eenen zangh.
Elck een die trect zijn eyghen lust.
Een plompe zaegh', die niet en snijt.
'T is al mal moertjen, en mal kindjen.
Hy beeft, eer dat 't trompet noch slaet.
Hy hoort 't ghewas, Van kruyd, en gras.
[pagina 464]
[p. 464]
't Is of hy woude zemels knoopen.
Ick vvil hem om de vingher winden.
Hy heeft ses kruyssen op zijn horens.
Niet meer en sprack hy als een steen.
Hy zal tot spijs hem wonders koken.
Wat kingh comt hier nu in de kabel.
Het zal op 't eynd' een wind-ey vallen.
Wat splis comt daer nu in het garen?
Hy wil hem aen de doornen wreken.
Al-eermen een zo' mossels ziedt.
Hem is een vette zeugh' ont-jaeght.
Nu zal hy heel den baers vergallen.
De onrust is haer winst en lust.
Men schrijfter met ghetand papier.
De kool en is het zop niet weert.
Wat can dat gheven tot de spind'.
Het zop en is niet weert de koolen.
Op schoon' lien hals en wast gheen coren.
Hy tast te diep een in de mond.
De koe en wilt daer over niet.
Diens herssen-pan noch open-staet.
Tvvijffel doet een ander vraghen.
Die noch nat zijn achter d'ooren.
Die haer eerste vvarm-moes eten.
Yders haen wilt koningh zijn.
Ghy smeert u met een zachte boter.
Ghy strijct u met een heunigh smeer.
De bedel-zack die heeft een gat.
Een leghen hoeck, van gheen ghebruyck.
Een decksel op een edick-kan.
[pagina 465]
[p. 465]
Die noch de dop hanght aen den aers.
Van krom hout quam noyt rechte staeck.
Die nu noch in de lieffens smert.
Zijn voet mach in zijn buydel niet.
On-rechte winst is rechte schae.
Men koopt niet veel gouds, om een cy.
Dit is nu hebb' weer op een ander.
Hy helpt hem met gheen kluytjens aerd.
Men mocht dat wel wat minder spelen.
Hy gaf hem selfs zijn spoussel niet.
Van dat dack zal hy zeer wel kaetssen.
Die 't al vvilt hebben, niet en krijght.
Twee kraeyen met een schote schieten.
Hy scheert en schrapt ons tot de huyt.
Twee muyren met een quispel witten.
Hy vraeght een 't hemde van den aers.
Hy heeft het spul gheheel verbakert.
't Is altijds vveer aen, 't oude vraghen.
Ghy zijt niet heel noch uyt-gheleyt.
Dat is: Ghy hebt noch meer te zegghen.
Hy zal op 't laest ter pal noch komen.
Het hopen houdt het herte open.
Hy klouwt zijn hooft, al jeucket niet.
Ten vvaer de hoop', men viel in hoop.
Leughen-zacken zijn vol pluymen.
Hy vvilt het vel oock mede hebben.
Ick hebb' een becken wel van doen.
't Komt al noch, dat ten laetsten comt.
Ick werde buyck-zieck van dat spel.
Ick crijgh hier van de coude pis.
[pagina 466]
[p. 466]
Dat is een steeck; al bloed zy niet.
't Is haghemunt van quaed alloy.
Goed-rijck, bloed-rijck.
Men moet het hooft den spijcker gheven.
Het schippert al, dat aen hem is.
Men heeft te licht een quade oogh.
Spreect nyt de mond, Zoo vry ghy kont.
Men can 't vvel aen zijn voor-mouvv' zien.
Hy moet noch eerst zijn wiecken proeven.
Een hard man op een vveecke kaes.
Hy leert de oude, voor zijn baerd.
Mond toe, de man is noch al dood.
Hy zorgh, die 't zorghen is bevolen.
Laet in uw hert gheen droes vernachten.
Laet eerst het meel wat zijn verkout.
Laet in uw buyck gheen vvolf oyt vvassen.
Laet d'hinn' eerst op haer eyers komen.
De spieghel dient den blinden niet.
Des pennincks ree'n klinct altijds best.
Ten is gheen loode penningh vveerd.
Wat is met wrot ajuyn te doen.
Hy moet van Grimbergh zijn gheboren.
Hy nam het wel van Gods autaer.
Men vint hem noyt, ghelijckm' hem laet.
Ick scheyde uyt die wolven jacht.
Met blind' en kreupel' zich behelpen.
Van 't schoon altijds schoon water vloeyt.
't Is van den echten bedde niet.
Hy slaet met kussens groote buylen.
Elck hooftjen dat heeft zijn kravvey.
[pagina 467]
[p. 467]
Hy luystert met gherecte ooren.
Ick krijgh' grauvv hayr, dat ick dat zie.
Hy leght zijn ooren daer te weyck.
Hy vverpt de kolve naer den bal.
Zy hopen op een goeden teelt.
Met halver eer is hy daer af.
Hy moet te bedde barre-voets.
Hy heeft gheeten van een exter.
Een man een mossel-schelpe weert.
De tvvist-draed is daer nu ghesponnen.
Ghy wilt uw ziele niet verbrouwen.
Daer comt gheen stanck van eyghen dreck.
Hy wilt zijn ziele niet vermeten.
Hy drinct uyt een ghegaete can.
't En kan de toetse niet verdraghen.
Ten baet gheen spraeck, daer 't goud maer spreect.
Des pennincks klanck verdooft het al.
Die man en zal het schaep niet bijten.
Zeer fijntjens onder 't huyckxken spelen.
Gaet op de kolen, dvvers door 't vier.
Daer is gheen oly in de lamp.
Daer is ghevvis een muys in 't meel.
Hy kloof' een turfjen wel in dryen.
Hy heeft altijd een ruygh, of bloot.
Hy bleve op een luys wel dood.
Hy vult hem zijn krapproen met hoy.
Hy leert de kreeften rechte gaen.
Den hecht een uyt de handen nemen.
Hy is niet blind, maer zonder ooghen.
Hy can met 't kalf zoo gaen om 't hoy.
[pagina 468]
[p. 468]
Hy is zoo grof als boone-stroo.
Hy heeft een stock in 't vviel ghevvorpen.
Mijn zijn was op een ander veld.
Het schurft en vvilt niet zijn gheraect.
Die van de lichte munte zijn.
Ghy zoect de stappen van de leeuvv.
Zy herde-bollen altijds 'tsaem.
Zoo ghy voor pijpt, zoo danst hy nae.
Hy is als door een hord' ghezift.
Hy krauvvt hem zelven, dat het jeuct.
Hy wilt de vissen leeren zwemmen.
Ghemeenen rouvv die koelt zeer vvel.
Ghy hebt den blinden-man zien leyden.
Dat is: quansuys, ofj er niet van en wist.
Ghy dient de vorsch het water toe.
Ick hebbe houd en touvv verloren.
Hy was weer in de ver'wery.
Al schijntet schoon, daer schuylt een boef.
Hy zal zeer haest den aftocht slaen.
't En zal niet altijd zijn voor-vvind.
Hy werpt de byle naer de steel.
't En zal niet altijd zomer zijn.
Hy werpt den aker naer de touw.
Hy spreect, dat niet en hanght noch kleeft.
Hy mijt de asch, en valt in 't vier.
Niet om de man, maer om het zijn.
Hy maeckt een put by een fonteyn.
Penningh is des penninghs broeder.
Hy wilt noch beter zijn, dan wel.
Wreect on-trouvve, met vergheten.
[pagina 469]
[p. 469]
Hy zal de kaets noch moeten gheven.
Hy gaf my niet, dat hy uyt-spouwt.
Hy zal het vaentjen laeten legghen.
Hy heeft een lijf noch in de kist.
De schouw' en magh daer over niet.
Ick binde dat bene' en mijn knije.
De druyven moet de zeugh' betalen.
De roed', die maect de kinders goed.
Natuer treckt meer dan zeven ossen.
Diens lied ick zingh, diens brood ick eet.
De nood doet oude wijven draven.
Dat elck behaeght, is quaed om hoeden.
De reden die verraedt het hert.
Gods meulen veeltijds spade maelt.
Dat spade merght, is veeltijds goed.
Naer quaden ougst, men zaeyt vveerom.
De stem is grooter dan de man.
Ghy zult ghestooten warm-moes eten.
De tasch op zy wilt niemand zien.
Het is daer al in hongarijen.
De wolf en eet den winter niet.
Het zal een koeck op 't laetst noch blijven.
De tongh die is den tolck van 't hert.
Een hond is stout op eyghen dam.
Beslijckte voet vindt altijds wat.
Hy leeft altijds een hazen leven.
Uw' webb' die is nu op 't ghetouw.
Hy heeft altijd een omme-zien.
Uw koren is nu in de molen.
De vader mach hem niet mis-saecken.
[pagina 470]
[p. 470]
Uw yzer dat wert nu ghesmeet.
Hy at vvel een hoef-yzer op.
Zy connen wel malcander ruycken.
Dat is een steeck, al bloet zy niet.
Hy gaet te biechte by den beul.
Hy kruypt gheheel nu in zijn schelp.
Een kind, dat by zijn stief-moer klaeght.
Hy blaest altijds in 't hoochste gat.
Hebt ghy geen wind, zoo roeyt by nood.
Hy is van 't slecht eynd afghescheurt.
Begheeft de wal, aen 't vlot-gras houdt.
Ghy hebt een Roomsche reys verdient.
Dat maect de heel musijcke doof.
't Is uyt, alst in 't ghebeente is.
Men loopt daerom de schoen in tween.
De kat en laet haer muyzen niet.
De reden, die heeft tongh en mond.
Den ezel gaet niet uyt zijn tred.
Zijn oogh en kan gheen wit verdraghen.
Met kool en krijt yet over-legghen.
Hy is daer vingher naest den duym.
Ghemeyn roep heeft altijd vvat vvaers.
'k En zeyle, noch 'k en roeye niet.
Weet ghy-er een, hy vveet-er twee.
Zijn woorden hebben slot noch wal.
Weet ghy een gat, hy vveet een naghel.
Ghedeelt vier, dat en brant niet langh.
Wy vvillen steeds dvvars in de vvaghen.
Gekronckelt hayr, gekronckelt hooft.
Ghy ziet my noch van achter niet.
[pagina 471]
[p. 471]
Ghedwonghen liefde haest vergaet.
Geen vvater vindtmen zonder grond.
Hoe meerder vis, hoe droever water
Gheen dagh zoo langh, hy heeft een avond.
Hoe quader boef, hoe meer gheluck
Met zotten ist niet wel te boerten.
Hy lacht ghelijck een huer-peerd doet.
Schoon voort-ghedaen, is half verkocht.
Den hongher leert de katten muyzen.
Zy kaetssen beyde van een dack.
Des heeren oogh maeckt vet het peerd.
Die spaed' uyt gaet, comt spaed'oock t'huys.
Met zack, met pack, met kous, met schoen
Als 't wel maer gaet, dan ist goed raden.
De wijn smaeckt altijds naer de stock.
Hy heeft verkeert zijn hemde aen.
Het schijnt, hy zal de zee uyt-branden.
Men moet niet op de stoppels zaeyen.
De dood ist eynd´ van alle nood.
Ghy waert al uyt mijn boeck gheschrapt.
Ick hadde u heel door-ghedaen.
Uw penningh is niet ganghbaer hier.
De vorsch wilt met de sprinckhaen wedden.
Hy zal hem over 't hooft al wassen.
Ghy zit hier op gheen heete kolen.
Ey lieve! Laet de man toch leven.
Hy is al veel te kort voor 't hooft.
Naer hands recht, niet naer lands-recht doen.
Het is een recht Ieronymus.
Die wil wilt hebben, moet wil doen.
[pagina 472]
[p. 472]
Hy zal nu 't oud met 't nieuw betaelen.
Voor hooft-pijn helpt noch krans noch kroon.
Kont ghy daer niet ba teghen zegghen.
Een hoer heeft vvel een deughdsaem kind.
Het wert leegh water met die man.
Daer gaet meer liefs, als schoons te kerck.
Ghelijck de wolf de schapen mint.
Gheen vvolf en at-er oyt een ziel,
De galgh en can gheen rijckert dragen.
Op yder vvoord gheen andvvoord hoort.
Den rijcken hanght men in de schouw.
Een blind man vint oock vvel een naeld.
Ghy hebt dien bal nu vvel ghevat.
Daer viel noyt eyck van eenen slagh.
Een zaeck bestaet, In goede raed.
Verschrict uw vyand, hy ist quyt.
Het katten-spel, is muyzen dood.
Hy can de luyzen stilten maken.
Het hooft is stercker dan de hand.
Altijds vveerom, ghelijck een muggh.
De nijd kruypt in gheen leghe schuyr.
De vvil ist zeghel van het vverck.
De marct die zalt u lichte leeren.
De slecht' doet alle dinghen recht.
De raed moet treden voor de daet.
Zijn zelfs te zijn, is duyvels zijn.
Die vroom wilt zijn, moet bed'len gaen.
De wille gheeft het vverck den naem.
De mond is buycks doctoor en beul.
't Vriest elck een, naer hy kleeren heeft.
[pagina 473]
[p. 473]
Geen mensch hanght aen een anders hals.
't Is vee, ghelijck daer is het stal.
Geen schaep hanght aen een anders voet.
't Is noch niet aller heyligh' avond.
't Is beter, dan in d'hemd ghekackt.
Niets eer veroudt, als lof en eer.
Men draeght gheen vier wel in de schoot.
't Is niet al meel, dat witheyd heeft.
Elck is hem zelf het beste schuldigh.
Gheen mensche gans en gaer van goud.
't Is goed by anders heyrt te koken.
Gheen zoeter lijden, dan te hopen.
't Is goed met d'heel huyd slapen gaen.
Gheen oort, dat niet verraet een moord.
Toe-zienders is gheen spel te grof.
Gheen vvater, dat gheen grond en heeft.
Gheen exter of zy heeft wat bonds.
Gheen grooter zond', als arm te zijn.
Gheen ampt zo kleyn, 't is hangens weerd.
Niet stouter dan een volle beurs.
Die wil doet veel, jae doet het al.
Eet wat ghy vint, denct wat ghy wilt.
De naer-heer die moet oock wat vinden.
Zoo ghy ghekooct hebt, richt oock aen.
Hoe liever kind, hoe scherper roe.
Ick bidd' u, is een moord-gheschrey.
Hoe grooter luck, hoe meerder druck.
Kijck in uw eyghen potjen eerst.
Hoe meerder haest, hoe minder spoed.
Groote voghels, groote nesten.
[pagina 474]
[p. 474]
Hoe vromer man, hoe min gheluck.
Al zacht in 't dorp, 't gheboert is droncken.
Den hongher is een goede kock.
Ghelijck ghedeelte maect gheen twist.
Hebt ghy een sweerd, ick heb een degen.
Verdeelde hanen eet de vos.
Harde landen, harde luyden.
Vette landen, leuye luyden.
Een raef broeyt gheen kanary-voghel.
'T en waeyt niet altijds eene wind.
Daer zal noch menigh radt om-gaen.
't Mach licht zijn, dat niet swaer en is.
d'Een duyvel deert den ander niet.
Veel ezels, die gheen zacken draghen.
Daer zijn veel narren zonder kolven.
In ghersten-oughst zijn d'hoenders doof.
By narren moetmen narren werden.
Men zal gheen zack met zijde naeyen.
Het loopen scheelt te veel van koopen.
Men moet den boogh'niet over-spannen.
Die willigh is, is licht te wincken.
In heeren herberg teert-men minst.
Men zal geen goed lied heel uyt-zingen.
Ionghe voghels, weecke becken.
Snijt aen, ter-wijl het is den ougst.
Gheen andwoord, is een andwoord oock.
Men gaet oock verr', met goede moeyt.
Een cleynen reghen maect oock nat.
Men hout langhst huys, met halve kost.
Lam, lam, is vvolvens vesper-clock.
[pagina 475]
[p. 475]
Met niet met al, beghintmen niet.
Langh te hove, langh in d'hel.
Met swijghen kanmen niet veel praten.
Langhduerigh is gheen eeuwigheyd.
Men andwoord veel, met stil te swijghen.
Langhe kleeren, corte zinnen.
Met veel te slaen, wert stock-vis zacht.
Laet-duncken maect den dans niet quaed.
Met weynich wetten heerschtmen best.
En laet niet naer, zoo raect ghy hoogh.
Vier oogen zien veel meer als twee.
Leght op een schip niet al uw goed.
Om ghelt wert 't al te koop ghestelt.
Men eert den boom oock om zijn scha'uw.
On-nutte katten leven langh.
Men vint noyt gheen bescheten lief.
Dat lange koockt, dat wert verkoockt.
Men can zich niet te wijt bevrienden.
Daer gaen veel ezels op twee voeten.
Men slaept zich zelven niet gheleert.
Wat uyt is, dat en zal niet sweeren.
Men cust het kind van 's moeders weghen.
Wat haest aenwaeyt, zeer haest verwaeyt.
Men moet den vos met vossen vanghen.
Dat u niet brant, en blaest dat niet.
Men moet een boer met boeren plaghen.
Dat u niet brant, en lescht dat niet.
Beghint met God, en spouwt in d'hand.
Wat zelden komt, dat komt ghewis.
Men moet zich strecken nae zijn deken.
[pagina 476]
[p. 476]
d'Een kraey pict d'ander d'oogh niet uyt.
Hoe hoogher berg, hoe dieper dal.
Gheen koopman, die daer altijds wint.
Het minste moet nae 't meeste gaen.
Het meest' moet dickwils 't minste wegen.
Hoe eelder hert, hoe svvacker knye.
Het hoy en volght de peerden niet.
Hoe meerder vis, hoe droever vvater.
De groote vis springht uyt de ketel.
Hoe vuylder zogh, hoe grooter dreck.
De groote visschen scheuren 't net.
Hout altijd 't schip te midde waters.
De beste koeyen zijn op stal.
In zulcke waters, zulcke vissen.
Goe wijn en heeft gheen krans van doen.
't Is alle daegh gheen vastel-avond.
Goe ware prijst haer zelven meest.
't Is beter naer, als voor ghelacht.
Is 't gheld op 't eynd, 't gheloof is 't eynd.
't Is altoos vetst, in anders schotel.
De eene wolf bijt d'ander niet.
't Is goed met heel huyd slaepen gaen.
't Een quaed het ander quaed verdrijft.
't Is haest gheschiet, alst vvezen vvil.
d'Een mes hout 't ander in de schee.
't Is quaed, van pas tvvee heeren dienen.
Mans loghen is der vrouwen troost.
't Is quaed al 't krom-hout recht te maecken.
Het eene woord lockt 't ander uyt.
Het hanght al aen een goed beduyden.
[pagina 477]
[p. 477]
Met spel ghewonnen, scheyter uyt.
Men zal 't kind niet met 't bad uyt-schudden.
Met aerbeyd krijghtmen vier uyt steen.
Met goed ghemack zoo raectm' oock voort.
Men houdt langhst huys, met minste kost.
Met zotten ist niet vvel te boerten.
Men zal niet al doen, dat men magh.
Men andvvoord veel met stil te svvijghen.
Men zal gheen zack met zijde naeyen.
Naer bruyne kerssen klimt-men hoogh.
Men sluyt gene brood voor vrienden oyt.
Men leert niet dan met schaed of schant.
Men magh wel lacchend waerheyd zeggen.
Naer hooghe vloeden, diepe ebben.
Geen gout en kooptmen zonder schuym.
Naer reghen, komt de zonne-schijn.
Men derf gheen luys in pelssen zetten.
Natuere gaet de leer te boven.
Een mal gheboren zondight niet.
Natuer die is ons naest' ghebuer.
De lust die maect den aerbeyd licht.
Natuer trect meer dan zeven paerden.
't Komt al, dat noch ten lesten komt.
Niets is vol-maeckt als God alleen.
De kinders die gaen kinders gangen.
Op al-mans vvegh en vvast gheen gras.
Katten kinders muyzen wel.
Schoon voort-ghedaen, is half verkocht.
't Is quaed, met vossen, vossen vanghen.
Vw armen stroopt, en zeght, God wouds.
[pagina 478]
[p. 478]
Tot korten tijd behoeft veel haest.
De beeste dood, 't fenijn is dood.
De kreupel danst ghemeen'lijck voor.
't Is quaed in quaed gherucht te commen.
Men zoecket, daer 't verloren is.
Het lust my, als een dief om 't hanghen.
Gheen mensch heeft d'eer, als dieze doet.
Het moet al nae zijn pijpen danssen.
Trouw-wel, die reet wegh met het paerd.
Een cort lied, dat is haest ghezonghen.
Het werck tuyght wat de meester was.
Die maect het cleed, en draeghet niet.
Hy vast ghenoegh, die qualick eet.
Die loopt, die loopt, die vlucht, die vlieght.
Wat kan de roock den hanghel doen?
Wel leven doet vvel over-leven.
De moeden os heel zachtjes treedt.
Een hond verhonghert vreest gheen stock.
De moeden os veel vaster gaet.
De beste vvijn maect 't quaedste hooft.
Gaet daer ghy meugt, sterft daer ghy moet.
De nood maect cleyn'soldaten groot.
De wegh die loopt voor-by de deur.
't Is haest ghenoegh, ist wel ghenoegh.
Die steert en is niet van dat kalf.
Hy wint ghenoegh, die 'n hoer verliest.
Dit is de bruyd, daer 't al om danst.
Hy eyscht ghenoegh, die swijght en dient.
Die noyt en viel, noyt op en stond.
Een roode lucht, of blaest, of pist.
[pagina 479]
[p. 479]
Veel graentjes maken eenen hoop.
Het goud vvert aen de toets gheproeft.
Hy spreeckt verkeert zijn Vader-ons.
Voor d'oude kat, een teere muys.
Heeren bidden is ghebieden.
Zy slaepen niet al, die daer snuyven.
'T en is niet altijds bruylofts-feest.
Voor-leden tijd comt nimmers vveer.
Elck voor hem zelf, en God voor al.
Voor stroom en wind is 't goed te zeylen.
De kat die slaept, en weckt niet op.
En vlieght niet, eer ghy vleughels hebt.
Hy werpt die kat hem aen het been.
Men zal 't zoo haest gaen, als beloopen.
En zoeckt den nacht niet op den dagh.
Verr' zien, is 't beste op het spel.
Hy zoeckt vijf voeten in een schaep.
Veel verckens maken dunne spoelingh.
Aen elcken Sant zijn eyghen keers.
Veel kocx verzouten licht den bry.
Hy moet het met den ruggh betaelen.
Vecht coel, en een half uyr te langher.
Zijn rugghe zal mijn borghe zijn.
Tot Godes hulp, noch aerbeyd hoeft.
Gheen hayrtjen dat gheen schaduw geeft.
Tot een quae quast, een harde bijl.
Dat nyt is, dat en sweert niet meer.
Te vele zorghe breect het glas.
Den goeden hond het goede been.
Die my bemint, bemint mijn hond.
[pagina 480]
[p. 480]
't Is quaed den hond een bed te maken.
't Gheld is de bruyd, daer elck om danst.
Hy heeft het al op 't lest verzouten.
't Vier vvert met oly uyt-gheblust.
Twee billen in een broeck by een.
Tvvee hoofden onder een kapproen.
Hy houwt zich met de byl in 't been.
Tvvee ooghen onder eenen hoet.
Gheweyghert gheld wert niet verquist.
Wacht u van die gheteeckent zijn.
Hy gheeft dry koecken voor een brood.
Daer 't vier is groot, is grooten roock.
Daer quam noyt van een koe een hert.
Tvvee lijsters aen een lijm-stangh vast.
't Is van een ezels schaduw twisten.
Men maect gheen krans van alle blommen.
't Is twisten van een gheyten hayr.
Daer honden zijn, daer zijn ook vloon.
Drye beten en een boone gheven.
Die 't langh heeft, laet het hanghen langh.
Van schoone vrucht komt vuyle wind.
Die vvinnen vvil, moet zetten by.
Twee ooghen zien veel meer als een.
Die niet en vvaeght, die niet en heeft.
Van 't valsche goed, komt 't ware quaed.
De baete vvackert elck end een.
Hy kneet, eer 't koren is ghemaelt.
De voor-baet is den armen goed.
Ghemaelde bloemen riecken niet.
Elck een is heer van zijn ghezicht.
[pagina 481]
[p. 481]
't Is beter buyghen, als te breken.
Des nachts zijn alle katten graeuw.
Den laetsten man die byt' de hond.
Van reuck, het brood; van smaeck, het zout.
Op quade weghen haestmen zeer.
Naeyt dat ghy naeyt, niet dat ghy breect.
Dat is; Naeyt stercke stoffe.
d'Een vvolf en eet den ander niet.
Den laetsten man die eet de wolf.
't Komt uyt den bergh, daer van hy brandt.
Hy heeft den os aen 't gras ghebonden.
Den ylen buyck en heeft gheen oor.
Hy heeft den ringh, maer niet den steen.
De lust maect schoon, dat leelick is.
Hy heeft een schoone vis ghevanghen.
Die boos is, denct altijds bedrogh.
Een man die koude voeten heeft.
Het quaed jaer comt al svvemmend' in.
Hy werpt den steen, en berght zijn hand.
Elck vveghjen heeft zijn mist en slijck.
Hy heeft de vos ghestroopt het vel.
Een spade zoon, een haestigh' vvees.
Hy heeft de sleutel van het veld.
De naeld en draed ist halve kleed.
Een man die bloed heeft achter d'oor.
De galgh neemt vvat haer toebehoort.
Hy is met bus en zalf verzien.
Dat cracht niet can, dat can 't verstand.
Hy is verzien met naeld en draed.
Te langh is beter als te cort.
[pagina 482]
[p. 482]
De puyt en wilt niet uyt de poel.
Te ruym is beter als te nauvv.
De zael en past den ezel niet.
Daer zijn meer daghen, als saucijssen.
Achillis lans, die wont en heelt.
't Gherucht is meer als al de noten.
De eer gheeft goud, het goud gheen eer.
Een anders quaed hanght aen een hayr.
De mensch is d'ander mensch een wolf.
Bergh en rivier zy mijn ghebuer.
De mensch is d'ander mensch een god.
Dat Martha sterf, maer sterf verzaet.
Het paesschen loopt zeer hoogh op 't jaer.
Dat is: Het kost vele.
De kost die doet de lust vergaen.
De exter laet haer hipp'len niet.
De jonghen zijn den hond ghelijck.
De kaers, die voor-gaet, licht vvel best.
Ick hebb' de mate van zijn arm.
Gheleerde lien, verkeerde lien.
Ick ken mijn eyghen ossen wel.
Het hanght al aen een goed beduyt.
Onwetenheyd en is gheen zond.
Vroech meester maect een spaede knecht.
De ranck' altijds de stock ghelijckt.
Vroegh henghst, vroegh ghuyl.
Het quade gat en wilt gheen eynd.
Het ey dat vvilt den hane leeren.
De krabben gaen van over dwers.
De kreupel man danst altijd voor.
[pagina 483]
[p. 483]
Het eene yzer 't ander vylt.
Wat haest yet vvort, oock haest ontvvordt.
Verghift wert met verghift ghedoot.
Die lichte lacht, die schreyt oock licht.
De krans en maeckt de herbergh niet.
Die veel begint, niet veel en eyndt.
God straft de zonde met de zond.
De on-trouvv slaet haer eyghen heer.
Al doende leertmen beter doen.
Het schalckxken loont zijn meester vvel.
Ieloersheyts bete noyt gheneest.
Als 't schaepken blaet 't verliest een beet.
De vrucht van liefde is de liefd.
Een volle tonne niet en bomt.
Te veel of weynigh breeckt het spel.
Alle dinghen laet hem zegghen.
Op eene nacht groeyt duyvels-broot.
Woorden vollen gheenen zack.
Het fraeye doeck de stangh verçiert.
Weynigh vvoorden, en die vast.
Een mensch kan licht zijn zelfs bedriegen.
Een cort lied is zeer haest ghezonghen.
De tweed' ghedachten zijn de best.
Daer gaen veel vvoorden in een zack.
't Serpent licht tusschen kruyd en blom.
Het vat gheeft uyt, dat 't in zich heeft.
Het op-schrift van die pot is goed.
Wie can den hond 't gheblaf verbien?
Een dood man is gheen oorloghs man.
Niet om het snot, maer daer 't aen hanght.
[pagina 484]
[p. 484]
Een man die zout heeft in den hoet.
Gheen feest, of heeft haer vveder-feest.
Zijn penzen zijn in wijn ghekoockt.
Het muyst al, wat van katten comt.
Hy heeft zijn aenzicht in zijn hand.
Het koren rijpt al metter tijd.
Het is een peerl in loot ghezet.
Het jaer is aen gheen staeck ghebonden.
Ghekoockte kreeften schijnen rood.
De tijd is Gods, en ons met een.
Hy werpt de stele naer de byl.
De lust die maect den aerbeyd licht.
Hy speelt en maeckt den byte-bauw.
De loon verzoet de pijn en moeyt.
Hy dondert wel, maer blixemt niet.
De aerbeyd is quaed aerbeyds loon.
Hy maeckt een spille van een pijck.
Het eynde draeght altijds de last.
Zy zijn een koppel en een paer.
Vryheyd, Blyheyd.
De kelder vullen tot de vout.
Te veel maect weedom in de buyck.
't Is beter sweeten, als te beven.
De zot volght altijds 't meeste volck.
Zijn hooft noch onder 't scheer-mes is.
Kranck vleesch, dat maect een krancke gheest.
Zoo waer, als dat de ezels vlieghen.
Het lijf heet valck.
Een meeuwend kat en muyst niet wel.
Hy hout het gheckjen in de mouw.
[pagina 485]
[p. 485]
Ghy krauwt het vette vercken wel.
Schoone appels zijn vvel zuer.
Hy heeft een quade kat te villen.
Smids zijn voncken vvel ghevvoon.
Ziet, of de duyvel stoppels kackt,
Smeeren maect de huyd ghedvveegh.
Ghy krauwt hem, daer 't hem niet en juct.
Die pijl comt uyt uw koker niet.
Hy werpt de keten naer de ketel.
Vervult u niet, zoo berst ghy niet.
Hy werpt de boghe naer de pijl.
Ghekaeckel, zonder ey te legghen.
Die tand-pijn heeft, die treck' den tand.
Het gaet, alst gaet, niet als het hoort.
Die niet en valt, en staet niet op.
Een goude schee, een looden mes.
Die kneet of bact, gheen koeck ontsteelt.
De naelde steect den doren uyt.
Men kent geen dingh, dan alsm' het mist.
Een yder cramer prijst zijn waer.
Het voor-hooft gaet voor 't achter-hooft.
't Is zilver, 't vvelck is zilver weerd.
Men vanght gheen haze met een koe.
Gheen hayrtjen, dat gheen schaeuw en maect.
Men vanght gheen winden met een net.
Elck een voelt koude, naer zijn kleed.
Men vanght gheen visschen in de locht.
Een groote schoe, een cleyne voet.
Het is een wind-ey, dat hy broet,
Hy bouwt Kasteelen in de lucht.
[pagina 486]
[p. 486]
Veel handen maecken licht het werck.
Een zack ghebroken houdt gheen graen.
't Zijn zotte praetjes uyt de school.
Hy ziet drye dinghen aen voor twee.
Een schip wilt maer een groote mast.
't Heet visschen met een gouden hoeck.
De weerelt wilt maer eene zon.
Hy heeft een riem in yders boot.
Hy heeft de handen in dat deegh.
En zet gheen voet in anders dans.
Een huys niet wel twee honden lijt.
Hy heeft veel yzers in het vier.
En eyscht gheen kleed van naeckte lien.
De zorgh bringht grijze hayren voort.
Noch al, van al, noch over al.
De zorghe groeyt dwers door zijn hoed.
Allenghskens eet het wolf het schaep.
De zorgh can dooden wel een kat.
Een mensch moet kruypen, eer hy gaet.
Een kat magh op een Koninck zien.
Een zulck beghin, een zulcken end.
De kat vveet wel, vviens lip zy lect.
Hy mach wel d'Arcke Noë zijn.
Belijd uw schuld, en vvert ghehanghen.
Hy raeckt den hemel met de hand.
Een schurfdigh peerd gheen kam en lijdt.
Hy is meer dobbel, als ajuyn.
Hier is de deur, en daer de vvegh.
Hy heeft de miere in de tongh.
Wat is met vvrot ajuyn te doen?
[pagina 487]
[p. 487]
Een kleyne pot die is haest heet.
Hy is een cijfer in 't ghetal.
't Is beter laet, dan nimmermeer.
Het is een hooft, maer zonder tongh.
't Is noyt te late, wel te doen.
Een arend noyt gheen vlieghen vanght.
Hy gaet zeer verr', die noyt en keert.
Een olyfant gheen muys en vanght.
Wat past de schilt-pad op een vliegh?
Die koud is, dat hy blaes' het vier.
Niet neer-gheleght, niet op-ghelicht.
't Zijn jonghen al van eender worp.
Zijn neus en lijdt Gheen spot, noch spijt.
't Zijn jonghers van de zelve school.
Met d'eene zieckte d'ander weeren.
Zy zijn al van het zelf ghewas.
Hy steeckt zijn mes in anders schee.
Hy is uyt 't zelve ey ghepict.
Hy pleyt daer in een vremde banck.
Te meer verlies, te min bezit.
Hy is daer in een anders lucht.
Zijn wijngaert-stock beghint te druypen.
De hongher breeckt een steenen wal.
't Is beter wat, dan alles quijt.
Hy raeckt den naghel op het hooft.
't Is quaed te vissen zonder net.
De liefde best door liefd ont-steeckt.
't Gheld is de zenuw van de krijgh.
Het eene mes het ander wet.
Een jonghe sant, een oude droes.
[pagina 488]
[p. 488]
Naer by de kerck, en verr' van God.
De vis light altijds in de kuyl.
Een groot geslacht, maer weynig vrienden.
En gaet niet buyten d'oude wegh.
Een vriend is d'een' helft van de ziel.
Een mugghe by een olyphant.
De roover wert wel zelf berooft.
Een fleuytjen by een krijgh-trompet.
De leeuw wert uyt zijn klaeuw bekent.
Een padde by een snellen haes.
De vos is vry een slimme beest.
Een kraeye by een nachtegael.
Elck gaet nu by de vos te school.
Hy heeft een staeck gheswolghen in.
Met onçen wijs, met ponden zot.
Een wonder duert maer neghen daghen.
Een uyl is koninck van de nacht.
Het zilver heeft een zilver klanck.
Een narren bout is haest verschoten.
Ick ken wel vlieghen in de melck.
't Is heunigh in een leeuwen mond.
Twee duyven met een boon alleen.
Hy bint den hond aen 'tschapen vleesch.
Die struyckelt, is haest op-ghelicht.
Peck en oly bluscht gheen vier.
De zot neemt 'trecht voor 't averecht.
En of de hemel viel om leegh.
Nieuwe bezems vaeghen schoon.
Die heel is gheeft, en is gheen vleesch.
Onder 't zeyl is goed om roeyen.
[pagina 489]
[p. 489]
Een yder dingh is als m' het acht.
On-kruyd groeyt ghenoegh van zelf.
Een man die op twee snaren speelt.
On-trouw slaet haer eyghen heer.
Een dingh ghelijck is 't zelve niet.
Oude vaeten leken gheeren.
Hy speelt, ziet my, en ziet my niet.
Schurft is metter haest gheraeckt.
De zaeck is tot den bast gheraeckt.
Schurfdigh zijn leert zeer wel krouwen.
'T is water in de asschen ghieten.
Schuym en ghist en is gheen bier.
Te korte scheut verliest het spel.
Slaghen maken zotten wijs.
De boom wert uyt zijn vrucht bekent.
spotters huys dat brandt oock wel.
De smaeck is beter als de reuck.
Stelt in 't vier-kant alle dingh.
Men wert noyt quijt een goede daet.
Teghen stroom is quaed te swemmen.
Weynigh woorden, vele wercken.
Vrienden kost is haest ghekooct.
Hy vat de brock hem uyt de keel.
Wat te wachten, heert zeer wel.
Hy neemt den hecht hem uyt de hand.
Woorden gaen ons niet in 't lijf.
Misschien eens rood, en thienmael bleeck.
Zeldzaem dat is aenghenaem.
't Is een verlichtingh voor de dood.
Zorghen breect gheen stroo in stucken.
[pagina 490]
[p. 490]
De ghier naer 't doode lichaem wacht.
't Swaerdste moet het meeste weghen.
't Zijn woorden voor de doode lien.
Niemandt wert aen tafel oud.
't Is by een stief-moer dat hy klaeght.
Verre water blust gheen vier.
Ghy zinght daer aen een doof-mans deur.
't Is een kabel t'huys op zolder.
Men sprack veel beter met een post.
Droevigh water spieghelt niet.
Hy moet gheboren zijn ter meulen.
Hy is rijck, die niet ont-breect.
Veel doover als een spijcker is.
Kleynen reghen maeckt oock nat.
Daer schuylt een slanghe in het kruyd.
Kleyne hondjes bijten oock.
Dat land en heeft gheen klaere kust.
Een exempel maect gheen reghel.
Den droncken man niet op en weckt.
Moye dinghen staen zeer moy.
Hy scheert den leeuw.
Beter sterven, als te quelen.
Hy heeft den wolf by d'ooren vast.
Quaed op quaed is onghezond.
Hy treckt een oud huys op zijn hooft.
Hamers, beytels, 't is alleen.
Een sweerdt dat aen een draetjen hanght.
Quade zorgh verloos de koe.
Een vercken onder 't mes of stock.
Ghy zult lustich stock-vis eten.
[pagina 491]
[p. 491]
Hy is een haen, maer op zijn nest.
Mostert naer het middagh-mael.
Hy wou wel hebben droes en al.
De spaerder wilt een teerder hebben.
Rauw leder wilt wel recken uyt.
De spaer-pot hoort de ghilden toe.
Hy heeft de kam hem af-ghesne'en.
Ont-breecter brood, 't is al te koop.
Die wel is, moet zich houden wel.
Een ambacht heeft een gulden boom.
Men kent den wijn niet uyt de krans.
Een bed'laers tas is nimmers vol.
Daer groeyt geen kruyd op heeten oven.
Een man ghedreyght, leeft hondert jaer.
Men maeckt van niet gheen vette zop.
Een goede schutter schiet wel mis.
Die vloeckt en schent, Geen God en kent.
Een goet woord vint een goede stem.
Hy eet zijn koren groentjens op.
Een luys verhonghert bijt zeer scherp.
Elck een die groet de maen die groeyt.
Een kinder-hand is haest ghevult.
Wie zal de kat de bel aen-hanghen?
Een kort lied, dat is haest ghezonghen.
Die vele drinckt, moet dorstigh zijn.
Een le'egh mensch is een duyvels kussen.
Die spelen wilt, die zette by.
Een leughen brenghter thiene me.
Die recht doet, zal oock vinden recht.
Een maeght alleen en maect gheen dans.
[pagina 492]
[p. 492]
't Is kunst, by tijd' een nar te zijn.
Een man maer een mans gangh en gaet.
Men kent een best van achter rugh.
Een paerd dat is zijn voeder waert.
De tongh is 't best, en 't booste lit.
Een quaed wijf is een quaed kleynood.
De tooren wert zeer langhsaem out.
Een kalf verdroncken waeghtmen licht.
De tijd verraet, en hanght den dief.
Een volle ton bomt niet met al.
De tijd is aen gheen pael ghebonden.
Een zotten rechter, corte vonnis.
Daer had noyt goed man quade vrouw.
Een eerlick hert heeft veel te lijden.
Daer dwangh ontbreect, daer is geen eer.
Elck in zijn neeringh is een dief.
Op 't venster leytm' het beste brood.
Elck voor zich zelf, God voor ons al.
Vermoeyde ossen treden stijf.
Gheboden dienst en doet gheen dienst.
Leelick zien, en snyt niet zeer.
Gheen kroon of krans, zal hooft-sweer heelen.
Hebt ghy gheen eyers, broed het nest.
Gheld is de bruyd, daer 't al om danst.
De kaers die voor-gaet, licht wel best.
Ghemeene plaghe rust zeer wel.
Men moet den nar met stocken luyzen.
Ghestolen beetjens smaken vvel.
Nae-rouw wert alle daghe nieuw.
God ende eer zijn noyt van een.
[pagina 493]
[p. 493]
Toe-geven stilt veel krijgh en twist.
By de luyden is de neeringh.
De dood en spaert noch kleyn noch groot
Al zietmen lien, men kentse niet.
De baete wackert meest den man.
Des weerelds blydschap scheyt met druck.
Daer had noyt goed man goede vrouw.
Alle diensten die zijn smeerigh.
Berouw quam nimmermeer te laet.
Alle dreyghers vechten niet.
Ghereed gheld dat kan nauwe dinghen.
Een yders vriend is yders gheck.
Alst wel gaet, dan ist goed te raden.
Alle raders zijn gheen ghelders.
Als 't spel op best is, zalmen 't staecken.
Alle wolcken regh'nen niet.
Wel aen-ghetast, is half gevochten.
Arbeyd is quaed arbeyds loon.
Die niet wil maelen, miss' het meel.
Bloode honden bassen veel.
Die niet wilt vallen, springhe niet.
Langhst de vval, daer vaertmen zekerst.
Als eene gheeuwt, zoo gheeuter veel.
In een zack gaet veel gheriefs.
De eene dagh die leert den ander.
Wijn en bier dat volght den tap.
Die 't niet en kan, en speel het niet.
Deerlick zien, is half ghebeden.
Die niet en weet, en twijffelt niet.
Het diere schip, dat blijft aen land.
[pagina 494]
[p. 494]
Die niet en heeft, dien niet ont-valt.
Duyck en schuylt, laet over-gaen.
Die niet en waeght, die niet en heeft.
Eyghen wille brandt in d'hel.
Die voorwaerts wilt, dien leent de hand.
Die veel in-draeght, draeght veel oock uyt.
Die maer een oogh heeft, wacht die wel.
Groote vveelde, domme zinnen.
Die veel beginnen, weynigh eynden.
Hards smacken leeren wel.
Die niet en zorght, en heeft gheen eer.
Heeren bidden is ghebieden.
Die niet en wil, die niet en zal.
Heeren dienst en is gheen erf.
Die keure heeft, die heeft oock anghst.
Heeren peeren rotten niet.
Die heeren dient, krijght heeren loon.
In vertieringh is de baet.
Die haest ghelooft, is haest bedroghen.
Iocken zonder zeer te doen.
Die zoect ghemack, die blijve t'huys.
Ionghen enghel, ouden duyvel.
Die ander jaeght, zit zelfs niet stil.
Korte reyen hoven wel.
Die spaert de roed, die haet zijn kind.
Korte rek'ningh, langhe vriendschap.
Die daer in is, die moet daer door.
Koopt gheen katte in een zack.
Der heeren zond, der boeren boet.
Laet de dood' haer dooden graven.
[pagina 495]
[p. 495]
Den roock die zoeckt de schoonste lien.
Liefde teelt oock weder-liefde.
Den mensch schort niet als dancbaerheyd
Mettertijd het koren rijpt.
Den armen is de schaemt' on-nut.
Nae de bladers, valt den boom.
De winnend' hand, de milde hand.
Neeringh is gheen vaste erf.
De zinnen moeten hebben werck.
Niemant is met kunst gheboren.
De vroed is altijds op zijn hoed.
Niemant is het recht ont-wassen.
De vloeck blijft in zijn eyghen hoeck.
Niemant hinct van anders zeer.
De schae gaet veeltijds voor de baet.
Men werpt een nar haest uyt de wiegh.
De roed, die maeckt de kinders vroet.
Natuere gaet de leer voor-by.
De rijckste maer een hemd behoudt.
De nijt haer eyghen zelf verbijt.
De rente loopt al slapend' om.
De nijd die is des duyvels krijt.
Het recht is uyt de re'en gemaeckt.
Wel neemt een wijf, zoo comtjer af.
De oude rat die schouwt de val.
En roept gheen haes, hy zy in 't net.
d'Onnoozel' die betalen 't gh'lach.
Zelfs in-ghebroct, zelfs uyt-gheeten.
De oogh ziet verder als de buyck.
Spade vruchten dueren langh.
[pagina 496]
[p. 496]
Wat spade komt, dat druckt wel in.
Het spaede zaed komt vvel te raed.
Die nydigh' quelt hem zelven meest.
Het spel doet veel de tonghe spaeren.
De naeckte die is quaed te rooven.
Doet wat ghy kont, en noch vvat min.
De lije-boom staet alder langhst.
Vele woorden, weynigh herts.
Treckt zachtjens aen een krancke touw.
Daer gaen veel vvoorden in een zaeck.
De Lands-heer ziet, en reyckt oock veer.
Naer een spaerder, comt een teerder.
De koeckoeck roept zijn eyghen naem.
Nieuwe bezems vaeghen vvel.
De kap en maeckt den Munnick niet.
Niemant nut, is niemant lief.
Noyt goede Munnick ghingh alleen.
Veel gheschreeuws, en vveynigh vvol.
Als een koe biest, zoo biezens' al.
Men danst hier al met open deuren.
Al te vele scheurt den zack.
De kaerze uyt, de schaemte uyt.
Al te veel, niet wel en smaeckt.
Als lijsken weet-al thoont hy hem.
Al te scherp maeckt schaerdigh 't mes.
Ghy meughter met een stock nae-slaen.
Die al te wijs is, is een gheck.
't Ghemeen dat hoort aen elck end' een.
Te groote zorghe stoot in 't slijck.

EYNDE.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken